wartości materiału siewnego należy pobrać próbki z partii nasion. Partia
Dóbr* wchody roślin zależą od widu czynników, aft* przede od jakości nasioa. Dobre nasiona są odporne na niekorzystne wanadu śfoTr*V* i z reguły gwarantują dobry wzrost i rozwój roślin. Informacje o jakości ąjłi arsetne są przede wszystkim producentom, ale również technologom ain^h przy przerabianiu i przechowywaniu nasion oraz w handlu nasionami. Do •'i
T-**i
to określona ilość materiału siewnego określonego gatunku i odmiany, pochodzenia, wyrównanej jakości (czystość, barwa, zapach, wilgotność, kiełkowania), przedstawiona jednorazowo do odbioru i badań, w jednakosy^ fcowAnioch lub luzem. Do pobrania próbek naaion z partii materiału upowa^j^1 odpowiednio przeszkoleni próboblorcy. powołani pracz Wojewódzkie lojp^S Ochrony Roślin i Nasiennictwa (WIORiN). “ty
Wyróżnia się następujące rodzaje próbek:
• próbka ogólna - powalająca po zsypaniu razem wszystkich próbek
• próbka pierwotna - część partii naaion pobrana z jednego miejsca * luzem lub a jednego miejsca opakowania jednostkowego (np. worka, '
aych pobranych z Jednej partu nasion;
• próbka średnia - pobrana z dokładnie wymieszanej próbki ogólnej, zcntująca właściwości całej partii nasion (taka próbka jest dostarcz^ laboratorium oceny nasion);
• próbka laboratoryjna - określonej wielkości, pobrana z próbki ^
przeznaczona do oznaczania poszczególnych cech jakościowych. ’
Po wstępnej ocenie organoleptycznej próbki średniej (barwa, zapach, y. wolność) przystępuje się do wydzielania próbki laboratoryjnej.
W pierwszej kolejności oznacza się czystość próbki laboratoryjnej. narodowe przepisy oceny nasion podają wymaganą dla danego gatunku wie|t0<| próbki: jedną w celu oceny czystości w procentach wagowych i dragą -10 razy większy gdy chodzi o określenie liczby nasion obcych.
Czystość nasion jest to procentowa zawartość nasion czystych dctitroti. nego gatunku. W czasie analizy wydziela się nasiona czyste, nasiona innych reih i zanieczyszczenia, waży się wydzielone składniki i oblicza ich proccatowątm kiść.
W dalszej ocenie któregokolwiek parametru jakości nasion naioiiłsaMi już tylko nasiona czyste.
Zdoiaość kiełkowania wyrażana jest jako procent normalnych tienkip słych z nasion, w optymalnych warunkach środowiska. Celem testów oceny dofct ici kiełkowania jest określenie maksymalnego potencjału kiełkowania nasioaóot partii. Warunki przeprowadzania i czas trwania testu są zróżnicowane dl* poro gółnycb gatunków
W ocenie zdolności kiełkowania konieczne jest odróżnienie kiełków mś me wykształconych od kiełków nienormalnych. Kiełki normalnie rozwinięte* ne są. w naturalnie korzystnych warunkach środowiska (wilgotności, tempo*) oświetlenia), wytworzyć normalną roślinę. Natomiast nasiona kiełkujące **
Uortyitnych warunkach środowiska, nic zapewniają pełnego rozwoju 10^
ifi* * Ty nicskiełkowanych mogą znajdować się nasiona twarde, świeże, tifcbc nasiona puste, bez zarodka lub uszkodzone przez szkodniki.
^ no kiełkowania można używać różnego rodzaju podłoży, lecz zawsze tyłko _ych pr/Cz przepisy. Mogą to być bibuła, piasek, gleba. Podłoża te muszą ‘określone warunki (np. pił 6-7,5, sterylne, o określonej pojemności wod-od substancji toksycznych itp.). Woda używana do nawilżania podłoża *J'. MWolna od wszelkich zanieczyszczeń.
^ Oznaczenia metod kiełkowania w przepisach to: kiełkowanie na bibule (TP), -iedry bibułą (BP), prcy użyciu bibuły pofałdowanej (PP), na piasku (TS), w piasku -.^2 w mieszaninie składników organicznych z dodatkiem cząstek mineralnych.
Stopień nawilżenia podłoża w istotny sposób wpływa na szybkość kiełkowania ojsioii Każdy gatunek ma swoje wymagania wilgotnościowe, które zależą także od białości nasion, ich stanu spoczynku itp. Wilgotność podłoża nic może być za duża, rtueważ utrudnia wymianę gazową. W celu uniknięcia wahań wilgotności w otoczę-m |liiIOn należy utrzymać wilgotność względną powietrza na poziomie 90-95%.
\V czasie kiełkowania temperatura w kiełkowniku powinna utrzymywać się oi jednakowym poziomie, a jej wahania nie mogą być większe niż 2°C. Przepisy jjlcdją stosowanie temperatur stałych (np. 20°C) lub zmiennych (np. 15/25°Q. Gdy zalecana jest temperatura zmienna, to niższą temperaturę utrzymuje się przez 16 godzin, a wyższą pracz 8 godzin.
Nasiona, których kiełkowanie należy obowiązkowo przeprowadzać na świetle, oświetla się nie mniej niż 8 godzin na dobę. Jeżeli stosowana jest temperatura zmienna, to oświetlenie powinno towarzyszyć temperaturze wyższej. Natężenie światła powinno wynosić 750-1250 luksów, a wszystkie nasiona muszą być oświetlone równomiernie. Zaleca się oświetlenie kiełkujących nasion sztucznym światłem tub światłem dziennym. Siewki rozwijają się na świetle lepiej i są łatwiejsze do oceny.
Długość czasu badania nasion ściśle określają przepisy metodyczne. Zwykle podawany jest dla nasion każdego gatunku termin pierwszego liczenia (energia kiełkowania), w czasie którego należy usuwać i liczyć tylko siewki normalne oraz termin ostatniego liczenia (zdolność kiełkowania). Pizy ocenie zdolności kiełkowa-bu dokonuje się ostatecznej kwalifikacji wszystkich siewek i nasion. Można, jeśli to celowe, przedłużyć czas badania o 7 dni lub o połowę czasu zalecanego dla dłużej trwających testów.
Odrębną procedurę oznaczania zdolności kiełkowania stanowią w przepisach metody dotyczące buraka.
Ważną wskazówką w określaniu wartości nasion jest procentowe oznaczenie tęh szybkości kiełkowania, zwane pierwszym liczeniem. Przez szybkość kiełkowania lub energię kiełkowania rozumie się procentową liczbę nasion normalnie skiełkowanych w określonych przepisami warunkach środowiska, ale w czasie znacznie krótszym niż czas przeznaczony na ocenę zdolności kiełkowania (stąd nazwa
j
m