IMG�93

z uprawianymi z rozsady, mają jednak lepiej rozbudowany system . tego są mniej narażone na niedobór wody w glebie.

Niektóre gatunki warzyw, np. kapustę głowiastą czy pekińską z siewu nasion wprost do gruntu i z rozsady. Na wybór metody uprawy Jj*S wpływ ma w tym wypadku termin zbioru. Chcąc go przyspieszyć UH rośliny uprawia się z rozsady produkowanej pod osłonami, w warunkuj \ cych wzrostowi. Większość odmian kapust od śrcdniowczesnycb dopóaJ^fy uprawiać z siewu bezpośredniego do gruntu. Okres wegetacji od ticw« skraca się wtedy o 2-3 tygodnie Metoda ta pozwala, zwłaszcza w wyższe plony, a także zredukować koszty i nakłady pracy ponoszone^ Dodatkow o jednak należy się liczyć ze wzrostem kosztów poniesionych przerywię roślin, dodatkowe zabiegi ochrony roślin. Konieczne jen _r^^rUł(k stosowanie precyzyjnego siewnika do wysiewu nasion. Rośliny uprawią ¹ zajmują pole przez dłuższy czas niż uprawiane z rozsady, co ogranicza 1 uprawy innych gatunków na tym samym polu w jednym roku.

Specyficzną metodą uprawy cebuli jest sadzenie dymki Jest tojedu starszych metod uprawy tego warzywa. W uprawie z dymki cebula jc«si_0łu^^ł I najbardziej tolerancyjna na niesprzyjające warunki klimatyczne i glebowe, i sposób najczęściej uprawia się cebulę na wczesny zbiór pęczkowy lub 1 szczypiorcm, ale także do obrotu z suchą łuską w okresie letnim i jesiennym, ! uzyskana z drobniejszych frakcji dymki może być przeznaczana równic*,^ chowywama. Metoda ta pozwala na wcześniejszy zbiór cebuli o około w porównaniu z uprawą z siewu. Uprawa cebuli z dymki obejmuje dwaetapy.Ce-uprawy w pierwszym roku jest uzyskanie małych cebulek zwanych dymką a* po wysadzeniu w drugim roku uprawy kontynuują rozwój wegetatywny,*^ wielkość handlową. W pole dymkę wysadza się wiosną, możliwie jak najwczo^ gdy tylko pozwalają na to warunki pogodowe.

11.2. Rozstawa, zapotrzebowanie na nasiona, rozsadę i nutaj sadzeniowy

Ustalenie jaka powinna być liczba roślin na jednostce powieachuni»t różnych czynników, między innymi od właściwości poszczególnych ganalw i * mian, metody uprawy, warunków środowiska czy czynników ekonomicznych

Wielkość roślin poszczególnych gatunków warzyw decyduje o tjŁŚną sca należy dla nich przeznaczyć. Pojedynczej roślinie szpinaku wystaradtp. dłowego wzrostu od 45 do 60 cm⁷, a jedna roślina kalafiora potrzebuje co 2000 cm* do wykształcenia dorodnej róży.

W obrębie lego samego gatunku mogą występować znaczne ¹ stawie między poszczególnymi odmianami. W rozstawie np. 50 * 40 cBU*$j 2000 cm⁷ powierzchni dla pojedynczej rośliny, uprawia się odmiany błik* o krótkim okresie wegetacji, których rośliny są mniejsze, niż odmian f*⁰¹*⁷

^ okresu uprawy do wykształcenia charakterystycznych dla siebie róż. kalafiorów o dłuższym okresie wegetacji sadzi się w rozstawie np. ąrfW    , _więc jedna roślina zajmuje powierzchnię 3350 cm⁷,

pi * ® klimatyczne i glebowe to kolejny czynnik, który należy uwzględnić iAorre odpowiedniej rozstawy roślin. W gorszych warunkach poszczególne -Roślin osiągają rozmiary znacznie mniejsze niż w sprzyjających ich uprawie, wykorzystać miejsce, można wysiać więcej nasion lub posadzić więcej W ., błyskanie dużego plonu z jednostki powierzchni w warunkach niekorzyst-snztosiu roślin jest możliwe tylko wtedy, gdy na tej powierzchni znajduje liczba roślin. Posuwając się dalej tym tokiem rozumowania, należałoby że^w sprzyjających dla danego gatunku warunkach wzrostu i rozwoju uprawiać rośliny w większej rozstawie. Zagadnienie to trzeba jednak ^pgywać w powiązaniu z czynnikami ekonomicznymi. Dla przykładu, warzywa psiankowatych, dyniowatych i bobowatych. wytwarzające w sprzyjających „jenach ciągle nowe, rozgałęziające się pędy. można rozmieszczać rzadziej, a po-$0)ugo rośliny okryją całą powierzchnię pola. Jednak wyniki wielu badań wska-^ je takie rozwiąianic przyczynia się do zmniejszenia plonu. Relacja między jgpgttnieoi a wielkością plonu jest szczególnie istotna w uprawie pomidorów do ^entwo. zbieranych jednorazowo, mechanicznie. W tym wypadku, im większe jgpjc/ctiie tym krótszy okres dojrzewania owoców i mniejsze straty przy zbiorze. Ig7v»i korzeniowe, kapustne, cebulowe i liściowe, które nie rozgałęziają się, wy-prtiKj^jeden organ użytkowy, w dobrych warunkach k lunatycznych i glebowych jf»u yę w różnym, większym lub mniejszym zagęszczeniu, które przede wszystko zależy ixl ich przeznaczenia. Z badań przeprowadzonych w Instytucie Warzyw-w Skierniewicach wynika, że największy plon cebuli można osiągnąć przy jj^tfcwuu lOOroślin-m⁷. Wraz ze wzrostem zagęszczenia zmniejszała się jednak wlłioic cebul, która jest jednym z najważniejszych parametrów jakościowych tego warzywa. Analizując wielkość plonu i rozmiary cebul, za najlepsze uznano zagęsz-caeaie HO roślm-mZmniejszenie wielkości całych roślin i ich części użytkowych •nr/c wrostem zagęszczenia obserw uje się u wszystkich gatunków warzyw. Jedni wielkość części użytkowych nic zawsze jest istotnym parametrem jakościowym.

Dla przykładu, brokuł przeznaczony do mrożenia, dostarczany jest do przetwórni •postacipojedynczych różyczek i nie ma znaczenia czy pochodzą one z małych czy dtiydi róż, a wyniki wielu doświadczeń pokazują, że plon róż brokułu zwiększa się wraz u wzrostem zagęszczenia. Wpływ- czynników ekonomicznych na zagęszczenie jrikmałna zauważyć również w uprawie kapusty głowiastej białej. Kapusta prze-tfwwu do sprzedaży na tzw. świeży rynek, uprawiana jest w większym zagęsz-czciitŁ gdyż najlepiej sprzedają się główki niezbyt duże, o masie nieprzckraczająccj 2łj. Kapustę do przetwórstwa (kiszenie, surówki) uprawia się raczej w mniejszym affSK/caiu, pozwalając roślinom osiągać większe rozmiary. Z dużych główek otrzy-mjetięhdniejsząkrajankę. Kapusta do przetwórstwa sprzedawana jest na wagę, stąd tituiejjat wyprodukować jedną główkę o masie 6-8 kg zamiast czterech główek • msie 1,5-2 kg każda. Uzyskanie główek o określonej wielkości możliwe jest