IMG�97

Uprawa na podwyższonych zagonach jest formą pośredniego. ..na płask** systemem pasowo-rzędowym a uprawą na redlinach. nymi zagonami występują bruzdy podobne wielkością do lydi, przy formowaniu redlin. Zagony formowane są tymi wyregulowanymi w nieco inny sposób. Różnica polega na tym. *c wą rym powstają dwie redliny, tworzy się jeden zagon. Ich szerokość nie 150 cm. Ten sposób uprawy bywa stosowany najczęściej przy taj Hy 'rótkich, okrągłych korzeniach typu Pnrmcx oraz przy uprawie |. „.baby carrots*'. Ostatnio coraz częściej na podwyższonych

o krótk

izw. .. WĘĘ_I_    _

się uprawiać także marchew o dłuższych korzeniach, zwlaszczam^^. gdyż gleba w zagonach przesusza się znacznie wolniej niż w redliny *V

11.5. Terminy siewu a sadzenia warzyw

Termin siewu i sadzenia zależy, między innymi, od wynwgi/ik poszczególnych gatunków (przede wszystkim wymagań termiezm{tą okresu wegetacji, terminu zbioru, dostępności środków produkcji technicznego gospodarstw.

Najwcześniej wysiewa się nasiona lub sadzi rozsadętycłiirtlinił^ które nic mają wysokich wymagań termicznych. Do tej grapy zalicni marchew, pietruszkę, cebulę, groch oraz większość warzyw bpain^Ł tych gatunków kiełkują w niskiej temperaturze, a siewki i młode ro małe na przymrozki.

Groch i odmiany cebuli uprawiane z siewu wiosennego, ą długiego. Bardzo ważny jest zatem możliwie wczesny termio ich nastania długiego dnia rośliny wytworzyły dużą masę wegetatywną,zą«a* wytworzenie wysokiego plonu. Optymalny termin siewu cebuli przypali 5 a 20 kwietnia. Przy wczesnej wiośnie siew można nieco przyspieszyć,^ powinien być wcześniejszy niż w końcu marca. Wcześniejsze siewy ąi)^ gdyż przy nawrocie chłodów często wschody są słabe i niewyrównine. tytan siewu, poza optymalny termin, nie tylko zmniejsza plon, ale także oróiraicj wanic i negatywnie wpływa na przechowywanie cebuli.

Odmiany marchwi czy kapusty, które uprawia się w Polsce r&iitBfk nie długością okresu wegetacji oraz przeznaczeniem plonu, dlatego po/mi na polu w różnych terminach. Wczesną marchew na zbiór pęczkowy kjńsi tak wcześnie, jak tylko pozwalają na to warunki pogodowe, czasmi rmti w końcu lutego, ale zwykle od połowy marca do początku kwietnia. MożIoFf przędz i mowy wysiew nasion w 1 istopadzie-grudniu, jednak ze względisw szonc ryzyko uprawy, powodowane przez niesprzyjającą pogodę, w pdayoc^j rzadko stosowany. Najodpowiedniejszym terminem siewu marchwibia** i jesienią do bezpośredniego spożycia, jest kwiecień i maj, ale w warurłcaó niania może być kontynuowany nawet do końca czerwca. Marchew

i

2001

do przemysłu sieje się najczęściej od potowy kwietnia do połowy maja, a do przechowywania w mąju.

Rośliny ciepłolubne, do których należą, między innymi, ogórek, pomidor i fasola, wysiewa się lub wysadza dopiero wtedy, gdy gleba jest dostatecznie ogrzana. Termin siewu czy sadzenia powinien być tak dobrany, aby wschody roślin bądź rozsada pojawiły się dopiero po minięciu okresu przy mrozków. W momencie siewu nasion ogórka, wierzchnia warstwa gleby powinna osiągnąć temperaturę ©o najmniej 12*C. W wyższej temperaturze wschody przebiegają szybciej. Zbyt wczesny siew, w glebę nicogrzaną, naraża nasiona na porażenie chorobami i gnicie w okresie przedłużających się wschodów- Zbyt wczesne wschody wiążą się z ryzykiem zniszczenia lub uszkodzenia młodych siewek przez wiosenne przymrozki. Uszkodzenie radlin może nastąpić także przy dłuższym utrzymywaniu się temperatury dodatniej 4 6°C. Osłabione i zahamowane we wzroście rośliny łatwiej są atakowane przez choroby i szkodniki oraz gorzej przetrzymują okresowy niedostatek wody.

Okres zbioru ogórka i fasoli można przedłużyć, wysiewając nasiona w kilku terminach. Nasiona tych gatunków wysiewa się od około 10 maja, nawet do końca czerwca. Warunkiem powodzenia uprawy z późniejszych terminów siewu jest odpowiednia wilgotność gleby, pozwalająca na szybkie i wyrównane wschody.

Rośliną, która pojawia się na polu zwykle dopiero w drugiej połowie maja. jest seler korzeniowy. Ma on bardzo długi okres wegetacji, wynoszący od siewu nasion do zbioru nawet do 240 dni i jednocześnie jest wrażliwy na działanie niskich temperatur od O do 1D°C, które, jeśli utrzymują się przez 10—30 dni, powodują tworzenie się pośpiechów. Z tego powodu seler uprawiany jest z rozsady, produkowanej pod osłonami i sadzonej do gruntu w okresie, kiedy warunki sprzyjają jego uprawie.

W gospodarstwach mających możliwość nawadniania pól uprawia się często w jednym roku na tym samym polu rośliny na dwa, a czasami nawet na trzy zbiory Rośliną uprawianą na drugi zbiór często jest burak ćwikłowy, którego nasiona wysiewa się po zbiorze np. wczesnych ziemniaków, w końcu czerwca, a nawet na początku ltpca. Bez nawadniania uprawa taka byłaby ryzykowna, gdyż w okresie suszy wschody mogłyby opóźnić się na tyle, że uniemożliwiłoby to dorośnięcie korzeni do odpowiedniej wielkości. W gospodarstwach, w których nie ma możliwości nawadniania, nasiona buraków wysiewa się już pod koniec kwietnia, odpowiednio je zagęszczając, aby do jesieni nic wyrosły zbyt duże. Traci się w ten sposób możliwość uprawy dwóch roślin na jednym polu w tym samym roku.

Literatura

ClKAAK T.. Sady W., 2000. EfTcci of cultivation methoda on nulńtivc compounda in the corroi. Folia Hortac. 12/1. 77-84.

OaosocwK E., Skapski H.. 1984. Ogólna uprawa warzyw. PWłtil— Wanzawa.

Damatd G., 2000. La te aowing datea and high plant density in six culti vars of brocooli for processmg-Acla Hoil 533. 207—274.

1201

j