IMG—46

IMG—46



niszczy siÄ™ przez usuwanie z plantacji chorych roÅ›lin oraz zakopanie ithllóą^ nie. Niekiedy dobre wyniki daje mechaniczne niszczenie szkodników. w glebie drutowce. rolnice. turkucie podjadki i Å›limaki można nuzczyt, stujÄ…c różnego rodzaju przynÄ™ty lub puÅ‚apki. Ograniczanie strat wyrzÄ…dzanej^ szkodniki można osiÄ…gnąć, zbierajÄ…c i niszczÄ…c zÅ‚oża jaj czy też gÄ…sienice, np.linka kapustnika. lub kolonie mszyc, W uprawach pod osÅ‚onami również aMu^ kolorowych tablic lepowych, na które odÅ‚awiajÄ… siÄ™ owady, ogranicza id) wanie i szkody jakie wywoÅ‚ujÄ….

Metody fizyczne polegajÄ… na wykorzystaniu różnych form energii fuycaq do zwalczania agrofagów, zwÅ‚aszcza podwyższonej temperatury oraz procici^ wanin UV. Szczególnym zastosowaniem temperatury jest lennoterapia shuÄ…ci uwalniania roÅ›lin od wirusów, wiroidów lub fitoplazm. Termiczne odkażanie nu% na sucho jest jednÄ… z metod eliminowania wirusa mozaiki pomidora z nasuw. fo\jednak zabieg dość ryzykowny, gdyż czÄ™sto wystÄ™puje bardzo maÅ‚a różnica mÄ™&, temperaturÄ… krytycznÄ… dla patogena a temperaturÄ… krytycznÄ… dla zarodka Parouu, podÅ‚oża jest skutecznym, ale nicselcktywnym sposobem dezynfekcji. Wkafcekp zabiegu ginÄ… obok patogenów roÅ›lin również pożyteczne mikroorganizmy gkb:vc Wysoka temperatura powoduje także chemiczne zmiany w sterylizowanym podbiÅ‚ w wyniku których powstajÄ… ram substancje toksyczne dla roÅ›lin. W/wiÄ…dojz^ I parowane podÅ‚oże nie może być od razu wykorzystane do siewu nasion Jubodmu I roÅ›lin. PodÅ‚oże takie musi siÄ™ odleżeć. Optymalna temperatura dezynfekowani) i \ podÅ‚oża powinna osiÄ…gać 65-70°C. Ginie w niej wiÄ™kszość patogenów rodu ora , nicienie.

Niektóre grzyby (np. gatunki rodzajów Ahemaria. Botrytis i S/tmpÅ›flm) 1 bÄ™dÄ…ce patogenami roÅ›lin rosnÄ…cych w szklarniach wymagajÄ… do zuodrakotmu Å›wiatÅ‚a UV o dÅ‚ugoÅ›ci poniżej 360 nm. Pokrycie szkÅ‚a specjalnÄ… warstwÄ… nÄ…b wÄ… zatrzymujÄ…cÄ… promieniowanie o dÅ‚ugoÅ›ci poniżej 390 nm hamuje raźni* tp-dem i i chorób powodowanych przez te grzyby. W uprawach bezgletÅ„wycb stutp siÄ™ dezynfekcjÄ™ termicznÄ… pożywek. W praktyce zaleca siÄ™ ogrzewanie pożywki temperatury 95°C i utrzymanie jej przez 30 sekund. Metoda dezynfekcji terma nej jest bardzo skuteczna w zwalczaniu czynników chorobotwórczych oraz okien i glonów.

Do sterylizacji pożywki, zwłaszcza w zamkniętych systemach uprawy warzyw wykorzystuje się promieniowanie UV o różnej długości Skuteczne dawto wi hają się w granicach od 40 mJ-cm'% dla grzybów, do 175 mJ-cm ł, dla wirusów.

16.1.9. Metody hodowlane

Uprawa roÅ›lin odpornych jest jednym z najlepszych współczeÅ›nie stosownych Å›rodków walki z agro fagami. W uprawie odmian odpornych unika siÄ™ czÄ™ste 1 stosowania jakichkolwiek innych metod waÅ‚ki, a zwÅ‚aszcza używania Å›rodków du*. I micznych. W latach o maÅ‚ym zagrożeniu uprawa tych odmian nie wymaga prauk wcale ochrony chemicznej lub ogranicza siÄ™ do 1-2 zabiegów. Należy dodać, źc p> ,

______najętej na jedną chorobę, ale udało się uzyoktó

"a *•*luh więcej choróto.

/ r**0** *-»). odmiany ogórka odporne na parcha dyniowatych {Cladosporium I    też tolerancyjne na mÄ…czniaka rzekomego (Piewt/opeionos/iom

/ PT

I j^ufl. Metody biologiczne

/ Nfe«ody te polegajÄ… na wykorzystaniu organizów żywych, z reguÅ‚y mikro-I ^niandw. pasożytów i drapieżców do zwalczania lub przynajmniej utrzymania i .•tfÅ›iifoe/i patogenów i szkodników roÅ›lin na niskim poziomic. W ochronie warzyw rffai chorobami dotychczasowe, praktyczne próby wykorzystujÄ… jednÄ… z nastÄ™pu* gph możliwoÅ›ci.'

Wykorzystanie zjawiska nadpasożytnictwa, które polega na pasożytowa-«jsfciegoÅ› czynnika infekcyjnego na organizmie, który sam jest pasożytem rojka PrzykÅ‚adem nadpasożytnieÅ‚wa mogÄ… być bakteriofagi, czyli wirusy żyjÄ…ce , apaizniic bakterii. Znamy już dziÅ› wiele bakterii chorobotwórczych roÅ›lin, które tamujÄ… swoje pasożyty wÅ›ród wirusów, np. Erwinio carotowra subps. carotovora (jprma mokrej zgnilizny marchwi) czy Pseudomonas syringae pv. pitaseoiico/a fijmca bakteriozy obwódkowej fasoli). Dość czÄ™ste jest nadpasożytnictwo wÅ›ród srzyMY pasożytniczych. Sklerocja grzyba SclewtÅ‚nia sderotiomm, powodujÄ…cego ZgniliznÄ™ twardzikowÄ… wielu warzyw, sÄ… porażane przez grzyb Coniothyrium mini-tta, któiy w sprzyjajÄ…cych warunkach może zakazić i nie dopuÅ›cić do wytworzenia y*0 woricoweS° « okoÅ‚o 85-93% skÅ‚erot. Na bazie tego nadpasożyta powstaÅ‚ noprepamt o nazwie Contarts WG.

Wykorzystanie organizmów antagonisfycznycb w stosunku do patoge-•w roÅ›lin. Zjawiska antagonistyczne najwyraźniej zaznaczajÄ… siÄ™ i najlepiej zostaÅ‚y zbadane w Å›rodowisku glebowym. PolegajÄ… one na ograniczaniu titopatogenów przez inne mikroorganizmy wystÄ™pujÄ…ce w tym Å›rodowisku. Może to być zwykÅ‚a konkurencja o pokarm lub zjawisko antybiozy, polegajÄ…ce na wydzielaniu przez W organizmy metabolitów; toksyn, antybiotyków, substancji litycznych, enzymów i toksycznych metabolitów lotnych. Szczególnie aktywne pod tyra wzglÄ™dem sÄ… bakterie antybiotyczne rodzajów Pseudomonas i Bocillus. Pseudomonasfiuorescens stosuje siÄ™ z powodzeniem do zaprawiania korzeni marchwi przeciwko Erwinlacoro-lovora subsp. carotowtra, sprawcy mokrej zgnilizny. WÅ›ród grzybów wykazujÄ…cych dziaÅ‚anie pasożytnicze i antagonistyczne w stosunku do fitopatogenów najwiÄ™ksze zainteresowanie wzbudzajÄ… gatunki rodzajów Gliocladlum, Pylhium, Coniodtynum oraz snprobiotycznc gatunki rodzaju Fusorium. Na bazie tych ro.krooiganizmów po-Z§1 biopreparaty, któro z powodzeniem można wykorzystać w ochronie warzyw, bok wyżej wymienionego biopreparatu Contans zastosowanie praktyczne znalazÅ‚


Wyszukiwarka