IMG—46
niszczy się przez usuwanie z plantacji chorych roślin oraz zakopanie ithllóą^ nie. Niekiedy dobre wyniki daje mechaniczne niszczenie szkodników. w glebie drutowce. rolnice. turkucie podjadki i ślimaki można nuzczyt, stując różnego rodzaju przynęty lub pułapki. Ograniczanie strat wyrządzanej^ szkodniki można osiągnąć, zbierając i niszcząc złoża jaj czy też gąsienice, np. ^ linka kapustnika. lub kolonie mszyc, W uprawach pod osłonami również aMu^ kolorowych tablic lepowych, na które odławiają się owady, ogranicza id) wanie i szkody jakie wywołują.
Metody fizyczne polegają na wykorzystaniu różnych form energii fuycaq do zwalczania agrofagów, zwłaszcza podwyższonej temperatury oraz procici^ wanin UV. Szczególnym zastosowaniem temperatury jest lennoterapia shuąci uwalniania roślin od wirusów, wiroidów lub fitoplazm. Termiczne odkażanie nu% na sucho jest jedną z metod eliminowania wirusa mozaiki pomidora z nasuw. fo\ y jednak zabieg dość ryzykowny, gdyż często występuje bardzo mała różnica mę&, temperaturą krytyczną dla patogena a temperaturą krytyczną dla zarodka Parouu, podłoża jest skutecznym, ale nicselcktywnym sposobem dezynfekcji. Wkafcekp zabiegu giną obok patogenów roślin również pożyteczne mikroorganizmy gkb:vc Wysoka temperatura powoduje także chemiczne zmiany w sterylizowanym podbił w wyniku których powstają ram substancje toksyczne dla roślin. W/wiądojz^ I parowane podłoże nie może być od razu wykorzystane do siewu nasion Jubodmu I roślin. Podłoże takie musi się odleżeć. Optymalna temperatura dezynfekowani) i \ podłoża powinna osiągać 65-70°C. Ginie w niej większość patogenów rodu ora , nicienie.
Niektóre grzyby (np. gatunki rodzajów Ahemaria. Botrytis i S/tmpśflm) 1 będące patogenami roślin rosnących w szklarniach wymagają do zuodrakotmu światła UV o długości poniżej 360 nm. Pokrycie szkła specjalną warstwą nąb wą zatrzymującą promieniowanie o długości poniżej 390 nm hamuje raźni* tp-dem i i chorób powodowanych przez te grzyby. W uprawach bezgletńwycb stutp się dezynfekcję termiczną pożywek. W praktyce zaleca się ogrzewanie pożywki temperatury 95°C i utrzymanie jej przez 30 sekund. Metoda dezynfekcji terma nej jest bardzo skuteczna w zwalczaniu czynników chorobotwórczych oraz okien i glonów.
Do sterylizacji pożywki, zwłaszcza w zamkniętych systemach uprawy warzyw wykorzystuje się promieniowanie UV o różnej długości Skuteczne dawto wi hają się w granicach od 40 mJ-cm'% dla grzybów, do 175 mJ-cm ł, dla wirusów.
16.1.9. Metody hodowlane
Uprawa roślin odpornych jest jednym z najlepszych współcześnie stosownych środków walki z agro fagami. W uprawie odmian odpornych unika się częste 1 stosowania jakichkolwiek innych metod wałki, a zwłaszcza używania środków du*. I micznych. W latach o małym zagrożeniu uprawa tych odmian nie wymaga prauk wcale ochrony chemicznej lub ogranicza się do 1-2 zabiegów. Należy dodać, źc p> ,
______najętej na jedną chorobę, ale udało się uzyoktó
"a *•*luh więcej choróto.
/ r**0** *-»). odmiany ogórka odporne na parcha dyniowatych {Cladosporium I też tolerancyjne na mączniaka rzekomego (Piewt/opeionos/iom
/ PT
I j^ufl. Metody biologiczne
/ Nfe«ody te polegają na wykorzystaniu organizów żywych, z reguły mikro-I ^niandw. pasożytów i drapieżców do zwalczania lub przynajmniej utrzymania i .•tfśiifoe/i patogenów i szkodników roślin na niskim poziomic. W ochronie warzyw rffai chorobami dotychczasowe, praktyczne próby wykorzystują jedną z następu* gph możliwości.'
Wykorzystanie zjawiska nadpasożytnictwa, które polega na pasożytowa-«jsfciegoś czynnika infekcyjnego na organizmie, który sam jest pasożytem rojka Przykładem nadpasożytniełwa mogą być bakteriofagi, czyli wirusy żyjące , apaizniic bakterii. Znamy już dziś wiele bakterii chorobotwórczych roślin, które tamują swoje pasożyty wśród wirusów, np. Erwinio carotowra subps. carotovora (jprma mokrej zgnilizny marchwi) czy Pseudomonas syringae pv. pitaseoiico/a fijmca bakteriozy obwódkowej fasoli). Dość częste jest nadpasożytnictwo wśród srzyMY pasożytniczych. Sklerocja grzyba Sclewtłnia sderotiomm, powodującego Zgniliznę twardzikową wielu warzyw, są porażane przez grzyb Coniothyrium mini-tta, któiy w sprzyjających warunkach może zakazić i nie dopuścić do wytworzenia y*0 woricoweS° « około 85-93% skłerot. Na bazie tego nadpasożyta powstał noprepamt o nazwie Contarts WG.
Wykorzystanie organizmów antagonisfycznycb w stosunku do patoge-•w roślin. Zjawiska antagonistyczne najwyraźniej zaznaczają się i najlepiej zostały zbadane w środowisku glebowym. Polegają one na ograniczaniu titopatogenów przez inne mikroorganizmy występujące w tym środowisku. Może to być zwykła konkurencja o pokarm lub zjawisko antybiozy, polegające na wydzielaniu przez W organizmy metabolitów; toksyn, antybiotyków, substancji litycznych, enzymów i toksycznych metabolitów lotnych. Szczególnie aktywne pod tyra względem są bakterie antybiotyczne rodzajów Pseudomonas i Bocillus. Pseudomonasfiuorescens stosuje się z powodzeniem do zaprawiania korzeni marchwi przeciwko Erwinlacoro-lovora subsp. carotowtra, sprawcy mokrej zgnilizny. Wśród grzybów wykazujących działanie pasożytnicze i antagonistyczne w stosunku do fitopatogenów największe zainteresowanie wzbudzają gatunki rodzajów Gliocladlum, Pylhium, Coniodtynum oraz snprobiotycznc gatunki rodzaju Fusorium. Na bazie tych ro.krooiganizmów po-Z§1 biopreparaty, któro z powodzeniem można wykorzystać w ochronie warzyw, bok wyżej wymienionego biopreparatu Contans zastosowanie praktyczne znalazł
Wyszukiwarka