Polyversum bazujący na nicpalogcmcznym szczepie Pytkim o!igofl(^ ny jest do zaprawiania materiału rozmnożeniowego i chrom przed wieW mi glebowymi (Pyihhon spp, YtntciUim spp., Fuuirtum spp.,
O wiele większe zastosowanie metody biologicznej ma noepcc **^l przed szkodnikami. Istnieją trzy podstawowe sposoby wykorzysta wrogów szkodników:
l. introdukcja entomofagów obcych i miejscowych na tereny szkodników (uzyskanych z hodowli);
2. okresowa kolonizacja organizmów pożytecznych stosowana, wtu fag nic przeżył zimy, nie korzysta z dodatkowego źródła pokicniu/*^
tyto
mc rozmnaża się;
3. protekcja, czyli ochrona pożytecznych entomofagów pnez nic w środowisku korzystnych dla nich zmian i meniszczeme ick niw zabiegów uprawowych t chemicznych.
Wiele szkodliwych owadów przeniesionych na nowe tereny nnnntti ^ sowo i wyrządza duże szkody, chociaż w ich ojczyźnie me mają takiego matuj gospodarczego. Wynika to najczęściej stąd. że na nowych terenach mc wrogów naturalnych ograniczających ich liczebność. Sprowadzając więc zojcąm 1 szkodnika jego wrogów naturalnych, można ograniczyć jcgoliczcbnośćlubzu^ całkowicie w nowym środowisku. Z dużym powodzeniem muodukowano dohUi pasożytniczą błonkówkę dobrotnicę szklarniową (Kucania jormosa) do raicn- ' nia mączlika szklarniowego oraz drapieżnego roztocza dohroczynka szklarniowy I (Phyloseiulus ptrsimilis) do zwalczania przędztorków. Występowanie nucjscowwa czy introdukowanych drapieżców czy też pasożytów nie stanowi gwarancji,te fa tocznie będą ograniczać populacje szkodników. Często wymaga to wspótoufo ze strony człowieka. Wszystkie zabiegi zwiększające liczebność cfflooobpi. \ a więc poprawiające ich warunki bytowania przyczyniają się do względnej 4v» wagi w środowisku. Ważnym działaniem dla ochrony entomofagów jest stouw selektywnych pestycydów tylko w okresie, kiedy liczebność wrogów nftnkió jest mała. W biologicznej ochronie przed szkodnikami zastosowanie oująmtt , grzyby, wirusy i bakterie. Grzyb Paecilomyces fumosconuaa wykorzystaj wtś do produkcji biopreparatu Prcfcral, którym zwalcza się larwy mączlikaskbnwm-go. Największe znaczenie w biologicznej ochronie przed szkodnikami mt nń- I bójcza bakteria Ifacił/us thuringicmis. z której wytwarza się wicie bwptcpttto, jak np. Baelospeme PM 6000, Biobit 3,2 WP, Bacilan, Thuricidc, a które daąfe zwalczania gąsienic motyli żerujących np. na kapuście.
Metody biologiczne są wykorzystywane zwłaszcza w systemach integrować) , produkcji warzyw pod osłonami, gdzie stanowią podstawę ochrony przed ubfe kami. W uprawach tych duże zagrożenie dla roślin, ze względu na warunki spiyp* jące ich rozwojowi mająprzędziorki (Tetranycłua spp). mączlik szklarniowy (Tńfr leurodn \aporanonm), wciornastki (Thysanoptero) czy mszyce (/łpłiidafea) D» zwalczania przędziorków, oprócz wymienionego już dobroczynka szklanuowcg\ wykorzystuje się Ambłyseius californieus, Therodiplosis persicae, a do rukara
m
A
, wzynka szklarniowego i dobroczynka wc.omastkowego (Orfo* mklika szklarniowego wykorzystuje się jego wrogów 35* yjZZcTnts em/nicus, Macrolophus coligtnosus, a w ochronie przed frjpMoleus cphidiniyza i Aphidius colwam,
tf***
uclody chemiczne
^:ioiy chemiczne zajmują szczególną pozycję w zespole metod ochrony ro-. to z ich dużej, doraźnej skuteczności, pozwalającej na szybkie ograni*
. t iDnrrtToma me Im urAu#A*f*tp r»«l»» mon I..L
oto*
l,t> likwidowanie zagrożenia roślin wówczas, gdy inne metody zawiodą lub
,j ulWigania jakościowe stawiane warzywom zmuszają do całkowitej ich ochro-Jfliowągahwj innymi metodami. W różnych systemach ochrony roślin metody I .jajtii-flic mogą być decydującym lub uzupełniającym, zawsze jednak ważnym I v^i*«D- Główny i najbardziej racjonalny kierunek ochrony chemicznej to zabez-I ysaak roślin przed spodziewanymi okresami infekcji lub wystąpienia szkodnika, Ati®**** i likwidacja pierwszych ognisk infekcji. Podstawowe znaczenie dla H riuiewn<»ci ochrony chemicznej ma nie tylko trafny dobór środków i techniki ich I rf«cia. afe i co najmniej w tym samym stopniu dobranie, na podstawie znajomości
■W**u agrofagów. najlepszych terminów zabiegów.
Zabiegi chemiczne mają szczególnie duże znaczenie w ochronie przed pato-■feto^ywomjąęymi gwałtowne i rozległe epidemie oraz w najbardziej intensyw-
■np. pod osłonami, gdzie często zawodzą inne metody. Mimo wielu
■akt Wcydy niosą również pewne zagrożenie dla środowiska. Do najczęstszych
I . czyć na,ciy możliwość niszczenia pożytecznej fauny i flory naziem-
■ner. mjdnej, a zwłaszcza glebowej. Znaczna część pestycydów lub ich metabolitów
I wprowad™na (zaprawy nasienne, środki do zwalczania patogenów
■i Hkodnikow glebowych). Ze stosowaniem pestycydów wiąże się Iet problem pozo-
■jtafości oraz wrażliwości niektórych gatunków roślin na uszkodzenia przez te środki.
V fWKoksycznc dla roślin mogą być oczywiście nie tylko preparaty używane do opry-I diwania, lecz również te. które służą do zaprawiania nasion i takich ogrodniczych I obiegów, jak dezynfekcja ziemi i pomieszczeń produkcyjnych. Przyczyny fiiotok-I syczności pestycydów mogą być bardzo różne. Najczęściej powodem bywa mewia*
I scrwc ich użycie, niezgodne z instrukcją na opakowaniu. W ostatnim czacie dokłada się starań, aby zmniejszyć ujemny wpływ stosowanych środków chemicznych na człowieka i jego otoczenie. W tym celu wycoftijc się z użycia środki najbardziej toksyczne, długo zachowujące właściwości trujące. Wprowadzono też dla środków ochrony roślin okresy karencji, które informują o czasie, jaki powinien upłynąć od dnia zastosowania pestycydu do dnia zbioru roślin lub produktów roślinnych przeznaczonych do konsumpcji. Etykieta każdego środka ochrony roślin zawiera również informacje o jego toksyczności oraz dokładne przepisy obchodzenia się z nim.
Technikę wykonaniu zabiegu narzuca przede wszystkim forma użytkowa pestycydu. Oprócz tego sposób użycia danego preparatu zależy od rodzaju chromonąj
U21
j