Imm02

Limfocyty

2.5

Immunofluorescencyjna demonstracja markerów komórek T

Ryc. 2.9. Mysie przeciwciała skierowane przeciw antygenowi swoistemu dla subpopulacji cytotoksycznych komórek T (Tc) będą wiązać się z tymi komórkami ale nie z komórkami pomocniczymi T (TJ. Związane przeciwciała wykrywa się stosując przeciwciała przeciw mysiej immunoglobulinie połączone z fluoryzującą cząsteczką. Jest to metoda dla identyfikacji i liczenia subpopulacji komórek T.

dwa receptory są połączone z zestawem pięciu polipeptydów, kompleksem CD3, tworząc kompleks receptora komórki T (kompleks TCR-CD3; p. Rozdział 5).

W przybliżeniu 90-95% komórek T w krwi wykazuje ekspresję TCR-2(cc,P), a pozostałe 5-10% TCR-1 (y,8).

Komórki T (TCR-2*) rozróżnia się w oparciu o ekspresję na nich CD4 lub CD8

Komórki T (TCR-2') można podzielić na dwie różne, nicpokry-wające się populacje: subpopulaeję, która jest nośnikiem markera C'D4 i głównie wspomaga lub indukuje odpowiedzi immunologiczne (Tu), oraz subpopulaeję, która jest nośnikiem markera CD8 i jest przeważnie cytotoksyczna (Tc). Ponieważ komórki T CD4 rozpoznają swoiste antygeny w połączeniu z cząsteczkami MMC klasy II, podczas gdy komórki T CD8 rozpoznają antygeny w połączeniu z cząsteczkami MHC klasy I (p. Rozdział 5), obecność CD4 lub CD8 ogranicza typy komórek, z którą komórka T może współdziałać. Większość krążących komórek TCR-1 nic wskazuje ekspresji ani markera CD4, ani CD8, jakkolwiek nieliczne z nich mogą być CD8+..

Istnieją czynnościowe podgrupy komórek TCR-2* CD4*

Grupa CD4 została funkcjonalnie podzielona na dwie dalsze podgrupy:

•    Komórki T. które pozytywnie wpływają na odpowiedź komórek T i komórek B (czynność komórek pomocniczych) sąCD29 . Praktycznie wszystkie komórki w tej populacji wykazują również ekspresję izoformy wspólnego antygenu leukocytarncgo CD45 oznaczonego jako CD45RO o niskiej masie cząsteczkowej .

•    Komórki, które indukują funkcje suprcsorowc/cytotoksycz-ne komórek CD8’ (czynność supresora/induktora) wykazują ekspresję innej izoformy cząsteczki CD45 oznaczonej jako CD45RA.

Przez ostatnie pięć lat, komórki Th CD45RA* i CD45RO* określano odpowiednio jako komórki ,,dziewieze”(naive) i „pamięci". Jednakże obecnie pow szechnie przyjmuje się, że ekspresja CD45RO/CD29 przez komórki Th CD4 jest bardziej związana ze stanem aktywacji komórki.

Limfocyty TCR-2* CD4* można również klasyfikować na podstawie wydzielania cytokin

Różnorodność czynnościową komórek T wykazano również za pomocą analizy profilów wydzielania cytokin przez klony Tu. U myszy i u ludzi stwierdzono dwie podgrupy klonów komórek T CD4 . Podgrupa Tul wydziela 1L-2 i lFN-y a podgrupa Th2 produkuje IL-4, IL-5, II.-ó i lL-10 (p. Rozdział 8). Komórki Tul pośredniczą w kilku funkcjach zw iązanych z cytotoksycznością i miejscowymi reakcjami zapalnymi. Konsekwentnie, komórki te są w'ażne w zwalczaniu takich patogenów wewnątrzkomórkowych , jak wirusy, bakterie i pasożyty. Komórki Tu2 są bardziej efektywne w stymulowaniu komórek B do proliferacji i wytwarzania przeciwciał, i dlatego działają głównie przeciw wolnożyjącym mikroorganizmom (odporność humoralna).

Stosowano również inne kryteria podziału grupy CD4 Na przykład, jedna rzadko występująca podgrupa komórek CD4 wykazuje ekspresję markerów komórek NK, ale nie wytwarza liomfokiny IL-2 i nic proliferuje w odpowiedzi na antygeny i mitogeny.

Istnieją podgrupy komórek CD8*

Komórki T CD8' (cytotoksyezne) można również podzielić na specyficzne podgrupy czynnościowe zgodnie z pewnymi kryteriami i stosując różne przeciwciała monoklonalnc.

Jedna podgrupa wykazuje ekspresję cząsteczki CD28 i produkuje IL-2 w odpowiedzi na sygnały aktywacyjne. Inna podgrupa odpowiada na IL-2 (ale jej nie produkuje) i wykazuje ekspresję heterodimcryczncj cząsteczki C’Dllb/CD18. Interesujące jest, że komórki pierwszej podgrupy mają wyraźne ciałko Galla, podczas gdy komórki drugiej wykazują morfologię LGL. Wiadomo, że zawartości ziarenek uczestniczą w działaniu cytotoksycznym zarówno komórek T jak i komórek NK. ale funkcja ciałka Galla jest nie znana.

Komórki T (TCR-1*) są stosunkowo liczniejsze w naskórku i błonach śluzowych

Komórki T (TCR-L) występują najobficiej w nabłonku błony śluzowej , choć stanowią tylko małą subpopulaeję krążących komórek T. U myszy w iększość śródnablonkowych limfocytów jest TCR-1 i wykazuje ekspresję markera CD8, którego nic stwierdza się na większości krążących komórek TCR-L. Ostatnio wykazano, że komórki TCR-L (CD8 ) mają repertuar receptorów komórek T skierowanych przeciw antygenom bakteryjnym i w’edlug powszechnej opinii komórki te mogą odgrywać ważną rolę w ochronie powierzchni śluzówkowych ciała. Ostatnio opisano również małą podgrupę podwójnie negatywnych komórek TCR-2 CD4' CD8 .

Podział komórek obarczonych TCR, CD4 i CD8 na różne podgrupy czynnościowe przedstawiono na Rycinach 2.11) i 2.11.

Komórki T wykazują niektóre wspólne markery z komórkami innych linii

Jak dotąd opisywaliśmy markery komórkowe i receptory antygenowo-swoiste, które określają podgrupy komórek T. Istnieje również pewna ilość cząsteczek powierzchniowych obecnych na wszystkich komórkach T (markery komórek pan-T). które występują na komórkach innych linii. Dobrym przykładem są receptory dla krwinek czerwonych owcy (C'D2). W prawidłowych warunkach in vivo cząsteczka CD2 razem z kompleksem TCR-CD3 i innymi glikoprotcinami związanymi z błoną pomagają aktywować komórki T przez związanie z odpowiednim ligandcm. Jednakże, CD2 stwierdza się również na około