Imm02

2.6

Komórki biorące udział w odpowiedzi immunologiczne

Główne subpopulacje komórek T

Subpopulacje czynnościowe komórek T CD4^ł

ludzkichłiomórek T we I

komórki cytotoksyczne (ograniczenie repertuaru)

ograniczenie    ograniczenie

MHC klasy II    MHC klasy I

(głównie komórki Tc) (głównie komórki Tc)

komórki

pomocnicze

komórki

supresorowe/

induktorowe

IL-2

IFNy, TNF

IL-2, IL-4,IL-5 IL-6, IL-10

Ryc. 2.11. Komórki T z restrykcją MHC klasy II zostały podzielone na dwie podgrupy na podstawie ekspresji izoform CD45 i cząsteczek CD29 (na lewo). Dodatkowo mogą one być podzielone na subpopulację Th1 i Th2 w oparciu o ich profile produkcji cytokin (na prawo).

Ryc. 2.10. Komórki T można podzielić na różne subpopulacje w oparciu o ekspresję jednego lub drugiego receptora komórek T (TCR-1 lub TCR-2). Uważa się, że komórki TCR-1⁴ mają ograniczony repertuar i przeważnie nie są ograniczone MHC. Komórki TCR-2' wykazują ekspresję albo CD4 albo CD8, które określają, czy rozpoznają one antygen w połączeniu z cząsteczkami MHC klasy II czy MHC klasy I.

75% komórek NK(CD3 ). Inna cząsteczka czynna w aktywacji komórek T, CD5, wykazuje ekspresję na wszystkich komórkach T i na subpopulacji komórek B. Chociaż C'D5 może wiązać się z CD72, to rozważa się czy jest ona fizjologicznym ligandem. CD7 jest obecna na większości komórek NK. Pełna lista cząsteczek CD na komórkach T, z których niektóre występują wspólnie na innych komórkach hemopoetycznych , jest podana w Dodatku.

Mysie komórki T wykazują ekspresję markerów podobnych do tych, które wykrywa się na ludzkich komórkach T. Wszystkie mysie komórki T są nośnikiem cząsteczki Thy-1 lub Q o masie cząsteczkowej 19-35 kDa; jej odpowiednik ludzki został wprawdzie opisany, ale dokładnie go nic zbadano..

Supresorowe komórki T

Chociaż istnieje wyraźny dowód na istnienie antygenowo-swo-istych, supresorowyeh komórek T (Ts), to jest nieprawdopodobne. aby stanowiły one odddzielną funkcjonalnie podgrupę. Istnieje dowód, że zarówno komórki T CD4 jak i CD8 mogą hamować odpowiedzi immunologiczne; mogłoby to być wywołane przez bezpośrednią cytotoksyczność komórek prezentujących antygen, przez „supresorowe” cytokiny (p. Rozdział 8) lub via sieć idiotypową. Podsumowanie większości markerów komórek TCR-2 u człowieka i myszy przedstawiono na Ryc. 2.12.

Komórki B

Komórki B charakteryzują się obecnością powierzchniowych immunoglobulin

Limfocyty B stanowią około 5-15% puli krążących limfocytów i są klasycznie określane przez obecność powierzchniowych Ig. Tc markery immunoglobulinowe są wytwarzane przez same komórki i znajdują się w błonie powierzchniowej, gdzie działają jako swoiste receptory dla antygenu. Receptory mogą być wykryte na powierzchni dojrzałych komórek, dzięki użyciu znakowanych fluorochromcm przeciwciał swoistych dla Ig gatunku podlegającego badaniu. Reakcja komórek w zimnie powoduje wykrycie fluoroseencji o wyglądzie „pierścienia" (lub plamek) ponad komórką B (Ryc. 2.13). Dwuwartościowe przeciwciała przeciw powierzchniowej Ig przyłączają się i krzyżowo łączą powierzchniowe receptory wytwarzając „planiki” lg na powierzchni komórki. Kiedy komórki są podgrzane, większość tych kompleksów jest czynnie przesunięta wzdłuż powierzchni ko-

Markery powierzchniowe na ludzkich i mysich komórkach T

TCR	CD3
	CD4[=l.3T4|
^CD2/y	yĄ fV\
CD28^1 «	szystkie I ""A ]
CD5[—Ly-1 j <V	jmorkill Tc
(CD7)f	CD8[=Ly-2.3|
tylko u ludzi
	[Thy-1]
tylko u myszy

Ryc. 2.12. Cząsteczka CD7, jak dotąd, była wykrywana tylko u ludzi, podczas gdy Thy-1 jest swoista dla myszy. Inne markery w kwadratowych nawiasach są mysimi odpowiednikami markerów ludzkich. Większość tych cząsteczek należy do nadrodziny immunoglobulinowej cząsteczek adhezyjnych.