kolo0012

empiiycznych (uzyskanych dzięki badaniom doświadczalnym). Powszechnie stosuje się wzory Tetmajera-Jasińskiego

(11.9)

w których: a, 6 i c - współczynniki wyznaczone doświadczalnie, zależne od materiału i mające wymiar naprężenia:

dla stali St3 - a = 310 MPa, 6 = 1,14 MPa, c = 0; dla stali St4 o R_H = 220 MPa - a = 328 MPa, b = 1,11 MPa, c = 0; dla stali St5 i 25 o R_H = 240 MPa - a = 350 MPa, b = 1,15 MPa, c = 0; dla stopów Al o R_H = 255 MPa - a = 406 MPa, b = 2,83 MPa, c = 0; dla drewna (sosna, świerk) - a = 29,3 MPa, b = 0,194 MPa, c = 0.

Dla żeliwa a = 776 MPa, 6=12 MPa, c = 0,053 MPa, czyli zależność wyraża się wzorem: a*, = 776- 12A + 0,053A² MPa.

Dla stali, stopów aluminium i drewna (c = 0) i wzór 11.9 przyjmuje postać

stępuje, rzypad-a mate-nie kry-b grani-

a_kr = a- M

(11.10)

Jest to równanie prostej, a więc między naprężeniem krytycznym wybo-czenia niesprężystego a smukłością istnieje zależność liniowa (rys. 11.36).

(H.8)

wyrazne-od grani-ile mniej-ze wzorów

11.3. Obliczanie prętów ściskanych

Metoda naprężeń krytycznych

Pręty o małej smukłości oblicza się z warunku wytrzymałości wg wzoru 6.28 dla prostego ściskania (rys. 11.3a). Pręty o smukłościach średnich i dużych muszą spełnić oprócz warunku wytrzymałości, również warunek stateczności

(H.ll)

gdzie k_w - dopuszczalne naprężenie przy wyboczeniu. Zależy ono od naprężenia krytycznego oraz współczynnika bezpieczeństwa n_w wyboczenia i wynosi

(11.12)

www.wsip.com.pl

201