IMG56 (2)

OJAGROS 260

jeszcze przed potopem Deukaliona. Jeden z bram miasta Teb wzięła nazwę od jego imienia. Podawano, że miał kilkoro dzieci, zwłaszcza córek, od których imion wzięły nazwę wsie tebańskic: Alalkomenia, Aulis i Telksinoja. Podobno za jego panowania zdarzył się pierwszy potop, który zalał Beocję. Tradycja czyniła tego Ogygosa Tebańczyka ojcem Kadmosa i Fojnik-sa.

2.    W tradycji eleuzyńskiej występował inny Ogygos: był to ojciec herosa Eleusis.

3.    Wreszcie Ogygos - to imię nadawane w niejasnych wersjach królowi tytanów pokonanemu przez Zeusa wraz z jego podwładnymi, mb

I. ftuis. 138. 7; IX 5, I; 19. & 53. 5; Phot. s.v. IMpov; EusL in Hom.. p. 1393.31; Tirt in Lu- 1206; 1209. 2. Yarr. RR III 1,2;Schol. in A.R. W Tl 78 3. Trel. in Hcs. Th 806; Nona III 204 n.; Suid s.v. ti>yvym ona.

OJ AGROS (Olaypoę) - ojciec Orfeusza. Mitografo-wie uważają go za boga-rzekę. Tradycja różnie przedstawia jego genealogię. Bądź uchodzi za syna Aresa, bądź Pierosa. niekiedy za syna -* Charo psa (podanie euhemerystyczne o Dionizosie — Lykurgos). Wedle ostatniej wersji był królem Tracji. Za żonę jego uchodziła muza Kalliope, matka Orfeusza; bądź też muza Polihymnia lub Klio. Późniejsi autorzy czynią go ojcem Marsjasza, Linosa i Kymotona. mb

Serv. in Voj. Georg. IV 523; D. S. ID 65; IV 25; Suid. s.v.T)pi)poc PI. Sm? 179 d; Nona XIII428; Ath. XIII S97 b; E. JM. 346; TttL m Lyc. 831: Apd. Bibl I 3, 2; Hyg. Fab. 165.

OJAKS (Ola£) - jeden z trzech synów -» Naupliosa i córki Katreusa, Klymene. Braćmi jego byli PaJamedes i Nausimedon. Ojaks towarzyszył Pałamedesowi do Troi, a gdy Pałamedes został przez Greków ukamienowany, znalazł sposób, by przekazać tę wiadomość Naupliosowi, a mianowicie: sporządzi! opis śmierci brata na wiośle i wiosło wrzucił do morza. Wiedział, że Nauplios, który przebywa na swym statku, musi natrafić na wiosło podczas którejś ze swych podróży.

Sądzono również, że Ojaks, aby pomścić śmierć Palamedesa, doradził Klytajmestrze, by zabiła Aga-memnona. Jest możliwe, że i on został zabity przez Orestesa lub przez Pyladesa. mb

Apd. Bibl U 1,5; III 2,2; Schol. in E. Ot. 422; Schol. in Ar. 7* 771 Suid. iv. Ilai^łniiję E. niezachow. tragedia Palamedey, Hyg. Fab 117 Paus. 122. 6.

OJBALOS (Oi0oAoę) - król Sparty, co do którego przekazy są bardzo różnorodne. Był potomkiem Leleksa i Lakedaj mona (tab. 6). W tradycji lakońskiej podanej przez Pauzaniasza Ojbalos był synem Kynor-tasa. zaś w tradycji przekazanej przez Apollodorosa synem Kynortasa był nie Ojbalos, ale Perieres. Ojbalos występuje jedynie jako ojciec Arenę, żony Afareusa, jednego z synów Perieresa. Wobec tego, był on dziadkiem Lynkeusa, Idasa i Pisosa - podczas gdy w poprzedniej tradycji Afareus był jego pasierbem (synem -* Gorgofony i Perieresa, który był jej pierwszym mężem); Lynkeus, Idas i Pisos. wedle drugiej wersji, nie są wprost jego potomkami, ale potomkami jego żony.

Istnieją próby pogodzenia obu powyższych genealogii. Najprostsza czyniła Perieresa synem Kynortasa, a Ojbalosa synem Perieresa. Wtedy jednak odróżniano dwu Perieresów, syna Kynortasa i syna Eola. Ponadto Hippokoon w tym wypadku był nieślubnym synem

Ojbalosa, którego podobno miał z nimfą Stratonike. Jego dziećmi legalnymi byli Ikarios, Ame i Tynda-reos.

Opowieści te zrodzone z lokalnych tradycji, źle ze sobą zespolonych, należą do nąjbardziej za wikłanych.

2. Inny Ojbalos, heros Telebojów, syn Telona i nimfy Sebetis. Telon wyemigrował na wyspę Capri i tam poślubił nimfę Sebetis, córkę boga-rzeki Sebetos, płynącej blisko Neapolu. Stworzył sobie królestwo na Capri, ale jego syn uważając wyspę za zbyt małą dla swych ambicji, przeniósł się do Kampanii i założył królestwo pomiędzy rzeką Sarno i Nola. Później występuje pośród sprzymierzeńców Tumusa przeciw Eneaszowi. mb

1. Paus. U 2.3; 21.7; ID 1.3 a; 1S, 10; IV 2,4; Apd. BibL III 10,3 a; Schol. in E. Or. 457; in IL. U 581; Hyg. Fab. 271. 2. Verg. Aen. VII733 n.; por. schol Dam. ad v. 738.

OJKLES (OlKAJję) - potomek Melampusa, a zatem z rodu Kreteusa i Tyro (tab. 1). Był synem Antifatesa, chociaż niektórzy autorzy podają jako jego ojca Man-tiosa, innego syna Melampusa. Ożeniony z Hyperme-strą, jedną z córek Tespiosa, miał kilkoro dzieci, a były to: Ifianejra, Polyboja, i najsłynniejszy Amfiaraos. Oj kies był jednym z towarzyszy -* Heraklesa podczas wyprawy przeciw Troi. Herakles powierzy) mu pieczę nad statkami i był on zmuszony odpierać z małym oddziałem wojska kontratak Laomedonta. Zginął w pierwszym starciu.

Ojkles, jak podają, przyjął u siebie na Peloponezie swego wnuka -* AJ km eona, gdy ten dla pomszczenia ojca zabił swą matkę Erifyle. Chronologicznie biorąc, te dwa epizody nie dają się pogodzić, mb

Od. XV 243; Pi. P. 8,55; E. SuppL 925; Schol. in E. Ph. 173; Paus. VI I7,4;Schol.inTheoc.m43;D. S.IV32;Apd.Bi«.I 8,2;9,16;II6,4;ID 6,2 a

OJLEUS (OłAeóę) - król Lokrów z Opuntu, sławny głównie z tego, że był ojcem „małego” Ajasa. Uczestniczył w wyprawie Argonautów i opowiadano, że został zraniony w ramię piórem z brązu jednego z ptaków znad jeziora Stymfalos.

Oprócz Ajasa, którego miał z Eriopis, Ojleus miał z Rene syna nieślubnego, Medona. Niekiedy wymieniano też jego trzecią żonę, Alkimache, siostrę Telamo-na.

Ojleus był synem Hodojdokosa, wnukiem Kynosa i prawnukiem Opusa. Matką jego była Laonome. mb

IL n 727-728; schol. ad v. 527; ad XIII694; Eust. ad v. II 531; Hyg. Fab. 14; Str. IX 425; Hes. fragm. 137 (Kinkcl); A. R. i I 74 n.; II 1030 a

OJNEUS (OlvEÓę) - król Kalydonu, którego imię przypomina nazwę wina (po grecku ojnoś). Mówiono, że Dionizos podarował mu sadzonkę winnej latorośli, pierwszą, jaką zasadzono w Grecji (-» Alteja). Podawano również, że jeden z jego pasterzy imieniem Orista (lub Stafylos) zauważył, jak kozioł z jego stada często oddalał się i skubał owoce jakiejś nie znanej mu rośliny. Wreszcie pasterz zerwał i wydusił sok z tych owoców, zmieszał z wodą rzeki Acheloos. Król Ojneus podobno nadał temu płynowi nazwę od swego imienia.

Pomimo że niektóre tradycje podąją go za potomka Deukaliona (-» Oresteus), nąjczęściej jednak uważano, że Ojneus pochodzi od Endymiona i Pronoi; był on prawnukiem Pleurona, wnukiem Agenora i synem

Portaona lub Porteusa i Euryte (tab. 24). Był królem Etolii (Pleuron był w istocie synem Ajtolosa, herosa eponima tego krąju). Miał kilku braci: Agriosa, Alka-toosa, Melasa, Leukopeusa, i siostrę Sterope (tab. 27).

Pierwszą żoną Ojneusa była córka Testiosa -* Altaja. Miał z nią kilkoro dzieci: Tokseusa, którego zabił za to, że skakał pomimo zakazu przez rów obronny; Tyreusa, Klymenosa i Meleagra, prócz tego dwie córki, Gorgę i Dejanirę, a niekiedy mówiono, że jeszcze i Eurymedę i Melanippę. Co dotyczy narodzin Dejaniry -* też Altaja. Niektórzy mitografowie dodają jeszcze do wyżej wymienionych synów Fereusa, Ageleosa, Perifasa (-* Meleagrydy). Po śmierci Altai, która popełniła samobójstwo dlatego, że w chwili gniewu spowodowała śmierć swego syna -*• Meleagra, Ojneus ożenił się powtórnie. Poślubił Periboję, córkę króla Olenos, Hippo-noosa. Istnieje kilka wersji dotyczących tego małżeństwa. Jedna z nich mówi, że Periboję otrzymał Ojneus po zwycięstwie nad Hipponoosem, jako część należnych mu łupów. Wedle innej Hipponoos dobrowolnie posłał swą córkę Ojneusowi, ponieważ została ona uwiedziona przez niejakiego Hippostratosa (lub może przez boga Aresa). Wreszcie mówiono, że to Ojneus był tym uwodzicielem. Gdy Hipponoos oddał swą córkę w ręce swych świniopasów, Ojneus odebrał im Periboję. Miał z nią syna Tydeusa, ojca Diomedesa (tab. 27).

Wśród przygód przypisywanych Ojneusowi wybijąją się trzy główne epizody. Stał się on niechcąco przyczyną plagi zesłanej na Kalydon przez Artemidę, ponieważ zapomniał ją wymienić, gdy składał bogom dziękczynne ofiary po zakończonych żniwach (-» Meleager). Poza tym jako ojciec Dejaniry występuje w cyklu heraklesowym. U niego -* Herakles spędził kilka lat życia, po wypełnieniu swych prac. Musiał jednak opuścić go na skutek popełnionego przypadkowo morderstwa. Wreszcie Ojneus ukazuje się w micie swego wnuka Diomedesa. Na starość Ojneus został pozbawiony królestwa przez swoich bratanków, synów Agriosa. Diomedes, wspierany przez Alkmeona, zabił ich i oddawszy rządy w Kalydonie Andrąjmonowi, mężowi Gorge, a więc jednemu z zięciów Ojneusa, zabrał ze sobą starca, który z powodu podeszłego wieku był już niezdolny do walki o swe królestwo. Mówiono niekiedy, że w czasie podróży dwaj synowie Agriosa, którzy uszli śmierci, zabili Ojneusa, gdy znajdował się w Arkadii.

Ojneus występuje również w niektórych wersjach mitu o -» Agamemnonie i -» Menelaosie. Podobno miał on przygarnąć obu młodych władców wypędzonych ze swych krajów, mb

II. II641; VI215 n.; IX 529 n. i schol. ad v. 584; XIV 115 n.; Apd BibL I 8,1 n.; Ov. Her. IV 153; Schol. in Ar. Ach. 418; Mylh. Vat. I 87; Serv. in Veig. Geogr. 19; in Aen. IV 127; Hyg. Fab. 129; 172; Ani. Lib. 2; D. S. IV 34 n.; Ath. II35; IX 410 f; Tzet. in Lyc. 50; Paus. U 13,8; 23,5; 25,2; IV 2. 7; 35,1; VII 4, I; 18, 10; X 10,3; 31,3; 38, 5.

OJNOKLOS (OtvoxXoę) - król Ajnianów. Doprowadził swój lud do Kirry i tam został ukamienowany, ponieważ wyrocznia Apollona orzekła, że ta ofiara jest konieczna, aby zażegnać klęskę głodu, która nawiedziła krąj. mb

PIu. Qu. Gr. 13; 26.

OJNOMAOS (Olvópaoę) - król Pisy, w Elidzie, syn Aresa i jednej z córek boga-rzecznego Asoposa, zwanej

Harpinna (lub Eurytoe), bądź też Plejady Sterope. Niekiedy uważano, że ojcem jego był heros Hypero-chos. Ze związku ze Sterope (lub Euarete, córką Akris-josa) miał córkę Hippodameję. Otóż Hippodameja otrzymywała liczne propozycje małżeństwa, ale Ojno-maos odmawiał stale jej ręki. Być może sam był w niej zakochany, a może wyrocznia przepowiedziała mu, że zginie z ręki swego zięcia - mitografowie podają i jedno, i drugie wytłumaczenie. Ojnomaos wymyślił sposób, by usunąć starąjących się o Hippodameję: każdy, kto by pragnął poślubić Hippodameję, musiał stanąć z nim do wyścigu rydwanów. Zanim Ojnomaos wsiadł na wóz, wpierw składał Zeusowi w ofierze ba rana, a tymczasem zalotnicy rozpoczynali już wyścig, którego kresem był ołtarz Posejdona w Koryncie. Po złożeniu ofiary Ojnomaos szybko ruszał z miejsca, rychło doganiał rywala i zabijał go. Jego konie, które darował mu Ares, były istotnie boskie i żaden zwycząjny zaprzęg nie miał możliwości prześcignąć ich. Ojnomaos odniósł już dwanaście zwycięstw i nad bramą pałacu przybił dwanaście głów nieszczęsnych zalotników. Wtedy właśnie zjawił się -* Pelops. -* Hippodameja zakochała się w Pelopsie i pomogła mu pozyskać sobie Myrtilosa, woźnicę swego ojca. Myrtilos sprawił, że w czasie wyścigu oś wozu Ojnomaosa pękła, a on sam zaplątany w lejce zginął wleczony przez konie. Możliwe też, że został zabity przez Pelopsa. Jakkolwiek było, w każdym razie nie przeżył tej porażki.

Mitografowie wyliczają dwunastu (lub trzynastu) zalotników zabitych przez Ojnomaosa. Byli to: Merm-nos, Hippotoos, Eurylochos, Automedont, Pelops z Opuntu, Akaraan, Eurymachos, Lasjos, Chalkon, Tri-koronos, Alkatoos syn Portaona, Aristomachos i Kro-talos. mb

Paus. V 10,6 a; 14,6; 17,7; VI20,17;21,3-11; VIII14,10n.;20,2-3; Apd.Bibl. IR 10, l;£p.04n.;Pi.0.1,109n.;schol.adv. I27;D. S.IV73; Schol.inA. R.I 752;inILII104;iaS.EŁ504;InE.Or.982;990;Tzet.in Lyc. 149; 156;219;Hyg. Fab. 84;Serv. in Ycrg.Georg. III T.Myth. Vai. I 7; 125; Por. T. Zieliński De Euripidis Thebaidepostehore, Mnem. 1924, s. 189-205. Por. R. Yallois, op. cit. -» Pelops.

OJNONE (Olvóvn)-Parys w swej młodości pozostawał z dala od Troi i pędził życie w górach. Tam też został kochankiem nimfy Ojnone, córki boga-rzeki Kebrenu. Miał z nią syna imieniem -* Korytos. Ale gdy Parys wydał sąd w sławnym sporze między boginiami o miano najpiękniejszej, zapragnął opuścić Ojnone dla Heleny, której miłość obiecała mu Afrodyta. Ojnone, znając przyszłość, chciała odwieść go od tego postanowienia, ale daremne były jej usiłowania. Wówczas powiedziała mu, że gdyby kiedykolwiek został raniony, niech zwróci się do niej, bo jedynie ona posiada możliwość uzdrowienia go. Istotnie Apollon obdarzył niegdyś Ojnone, za cenę jej dziewictwa, znąjomością właściwości ziół leczniczych. Parys porzucił Ojnone dla Heleny. W kilka lat później, w ostatnich latach oblężenia Troi, Filoktet zranił strzałą Parysa. Straciwszy nadzieję wyleczenia się z ran, przypomniał sobie o obietnicy Ojnone. Udał się na jej poszukiwanie - lub też wysłał do niej posłańców z prośbą, by go uleczyła. Ale Ojnone zagniewana o to, że ją opuścił, odmówiła swej pomocy. Parys zmarł. Niebawem jednak Ojnone pożałowała swej zatwardziałości i przybyła ze swymi lekami spodziewając się zastać jeszcze przy życiu swego dawnego kochanka. Gdy dowiedziała się, że Parys umarł, z rozpaczy popełniła samobójstwo: mówiono, że