kłoskowska regionalizm (3)

oaobtac preferencje (M.ŚI. 12). Podoba, jest walnej* kulnm»,. kultury literackiej drugiego z najwyraźniej deklarujących Niemcy, mlc człowiek ten przejawia najsilniejszy uraz do panowania na Śląsku po wojnie i zdecydowanie chwali prawiy,^? oy porządek za rządów niemieckich przed wojną. Jednocześnie 4? jącym. .jiaturalnym" językiem jego i jego rodziny jest g+n - -gwara śląska z niemieckimi wpływami O własnej rodzime, ty genealogię badał aż do XVII w., mówił, że składa się prawiczki osiadłych w regionie ..poza paroma Niemcami** (sic!) (MŚLlIj f swoisty Niemiec-Ślązak ma cechy śląskie odpowiadające eetifaJ żółwia w skorupie, bo przyznaje, że z powodu lęku ukrywa czprn identyfikację.

Wiele faktów wskazuje jednak, że po upadku socjalizm w Nu obawy natury narodowej i politycznej na Śląsku ustąpiły lub co rajo* zmalały.

W czasie wyborów parlamentarnych w październiku 19911 a

Opolszczyźnie wystąpiły przejawy antagonizmu przypominające na plakaty** opisywaną przez Chałasińskiego. chociaż mniej dnojo* w formie. Otwarta nazistowska propaganda Nationale Offcnsnt. op towana z zewnątrz, znalazła oparcie w jednej z gmin Opołuapa jesionią 1992 r. Drażliwe momenty dotykające problemu obywatel lojalności wystąpiły w związku z wizytą kanclerza Kohla na Gfew Anny. Międzypaństwowe odprężenie polityczne stało się okazją di mniejszości niemieckiej do manifestacji czysto symbolicznych, toin budziły ostre reakcje ze strony polskiej ludności. Cechy dezintegrując? sąsiedztwa zaznaczyły się wyraźnie w sprawie pomników wojemyd z niemieckimi napisami i symbolami nacjonalistycznej przeszłości.

Dla czysto po

Te pomniki stanowią przykład starcia wartości o odmiennych znafcac* Przypomina to przypadek skrajnej rozbieżności ocen polskich i ukraiński* odnoszących się do Ukraińskiej Powstańczej Armii jakkolwiek tnędr tymi dwiema sytuacjami aksjologicznego konfliktu zachodzi pewa znamienna różnica. UPA w rozumieniu i Polaków, i polskich Uknińcó* stanowi symbol o ogólnym narodowym charakterze. Konflikt aksjologiczna jest w tej sytuacji nicprzezwycięźalny lub bardzo trudny do prze zwyciężenia. W przypadku śląskim pomnik postawiony nawet żołnier/o. SS mógł byt! w rozumieniu jego rodziny i lokalnej zbiorowości tyko symbolem m»ie) grupy    lokalnej. I lak ,eZ go zwykle przedstawi

__o.sk- - zbiorowości tkalnej pozo^'^^

.-dacgo hitleryzmu, najazdu wojennego i oknpacyjnego tenora.

Pci/usuwal manifestacją

niemożliwą do zaakceptowania jako zjawisko

Atómotywy wzniesienia pomnika mogły się spotkać ze zrozumieniem na Jbstczyżnte podobieństwa ludzkich postaw bliskich mikrastrakmialne «nu świadczenia własnemu.

Polsko-niemiecki traktat polityczny rozpatrywany na płaszczyźnie ^iognipowych stosunków sąsiedzkich i ludzkich indywidualnych óo-tnadczcń stworzył sytuację o dwojakim wpływie. Z jednej strony. * zmógł szanse wzajemnego porozumienia. Z drugiej strony, umo/hwił •płatowanie resentymemów mniejszości. Pewną słabością socjologiczni kaoacq)cji sytuacji, która tu się przejawia, jest trudność rozstrzygnięcia, czy sytuacja stwarza warunki ujawnienia istniejących postaw czy też tafcie postawy tworzy. W mniejszościowych ruchach, nie tylko niemieckich, ale innych, można zaobserwować przypadki pojawiania się działaczy, którzy poprzednio byli aktywnymi członkami PZPR lub innych polskich prokó-munistycznych organizacji. Trudno rozstrzygnąć, czy są to przykłady bezinteresownej konwersji — podobnej do przypadku Wojciecha Kętrzyńskiego — czy zwroty postaw o instrumentalnej motywacji. Połączenie czynników instrumentalnych z autoteliczną narodową motywacją jest. oczywiście, także możliwe. U podstawy obu mechanizmów leży zaś czętto pasja polityczna skłaniająca do działania w każdych warunkach, jdae przynosi bieg historii.

Zgodnie z założeniami przedstawianych ni badań, na amorów życiorysów nie wybierano osób owładniętych pasją polityczną, pełniących aktualnie rolę przywódców lub ideologów ruchów politycznych- Z tego między innymi względu nie wystąpiły tutaj wyraźnie aspekty pogranicza przejawiające się w „aktywnych i ekspansywnych** dążeniach narodowych, które Chalasiński uwypuklał w swojej analizie plebiscytowego okresu. Nie uwzględniono także wielu przykładów natężenia aktywnych państwowych i narodowych dążeń przedstawicieli dominującej kultury polskiej, które można było zaobserwować w okresach wyborów parlamentarnych i samorządowych w organizacjach politycznych, np KPN.« regionalnych, zwłaszcza w okręgu katowickim.

postawy otwarte

Analiza postaw i doświadczenia szeregowych uczestników zbiorowo-fcj pogranicza dostarczyła innego otatu stanu Ich narodowej świadomości Podsumowując szczegółowa prezentacje wariantów występujących nrzed*rtnwianych przypadkach można stwierdzić, że były to częściej ^pi    niż zamknięte . -orzy częściej przejawiali wątpliwości