Założenia teorii zachowań konsumenta
Wybór konsumenta pomiędzy alternatywami jest świadomy i zgodny z jego własnym interesem. Z jego punktu widzenia dokonany wybór jest racjonalny.
Konsument, posiadając odpowiednie informacje, sam potrafi najlepiej ocenić swoje korzyści z dokonanych wyborów. Błędne decyzje wynikają z braku odpowiednich informacji.
Konsument decyduje o wyborze struktury konsumpcji zgodnie ze swoimi preferencjami, dochodami oraz cenami. Konsument zaspokajając potrzeby może dokonywać substytucji jednych dóbr innymi dobrami.
Cechy preferencji konsumenta
Kompletność (spójność) - konsument potrafi ocenić swoje preferencji wobec wybieranych kombinacji (potrafi je uporządkować). Jest w stanie ocenić, które kombinacje preferuje bardziej, które mniej, a które są dla niego tak samo ważne (obojętne).
Zwrotność (refleksywność) - każdy koszyk uważany jest za nie gorszy od samego siebie.
Przechodniość (tranzytowość) - jeżeli konsument preferuje koszyk A bardziej niż B i B bardziej niż C, to oznacza, że preferuje on A bardziej niż C.
Nienasycenie - konsument preferuje zawsze więcej dóbr niż mniej i dlatego preferuje kombinacje dostarczające mu więcej zadowolenia niż mniej
Narzędziem opisu postępowania konsumenta na rynku są krzywe obojętności, które przedstawiają wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które są dla konsumenta obojętne (każda z kombinacji na krzywej dostarcza konsumentowi tyle samo użyteczności.
Właściwości krzywej obojętności:
•jest ujemnie nachylona, co ma miejsce jeżeli żadne z dóbr nie jest niepożądane,
•jest wypukła względem początku układu współrzędnych, zachodzi prawo malejącej krańcowej stopy substytucji,
•krzywe nie mogą się przecinać na mapie preferencji,
•jest ich nieskończenie wiele.
Nachylenie krzywej dostarcza informacji na temat krańcowej stopy substytucji, czyli mówi jaką ilość dobra znajdującego się na osi Y konsument jest gotowy wymienić na dobro znajdujące się na osi X.
• Jeżeli krzywa jest stroma, to krańcowa stopa substytucji jest wysoka. Oznacza to, że konsument jest gotowy zamienić dużą ilość dobra Y na małą ilość dobra X •Jeżeli krzywa jest płaska, to krańcowa stopa substytucji jest niska. Oznacza to, że konsument jest gotowy zamienić małą ilość dobra Y na dużą ilość dobra X