P1050344

I

PI

177

Oralnośf tekstu w pleśni ludowe)

meliczne, założoną liczebność zbioru — 10 000 wyrazów — dało rozpisanie tylko 108 pieśni (z Jncni). W efekcie próby 5 i R zazębiają się o siebie, dzięki czemu są bardziej porównywalne¹.

Gwara potoczna jest reprezentowana przez fragmenty 40 opowiadań zróżnicowanych tematycznie. Pochodzą one od 5 osób z Jacni. Około i tego tekstu stanowią relacje potoczne, tworzące 8 bloków tematycznych (o pobycie w obozie, o teściowej, o procesie, o przygodzie w urzędzie, o budowaniu domu, o obecnym życiu, o zakonnikach. o swoim pochodzeniu), reszta to obiegowe wątki bajkowe, z przewagą gadek i kawałów nasyconych realiami wiejskimi. Ponieważ tych 40 opowiadań tworzyło w sumie tekst o długości ok. 17 000 wyrazów, wybierałem słownictwo partiami, przeskakując po każdej próbce 66 wyrazów kolejne 34—36 jednostek.

Wszystkie badane teksty pochodzą z nagrań Zakładu Języka Polskiego UMCS. Materiał rozpisałem metodą powielaczową. Za jednostkę badania przyjąłem wyraz rozumiany tak, jak w wydawanym aktualnie słowniku frekwencyjnym języka polskiego².

Ogólnie mówiąc, dokonana konfrontacja potwierdziła obecność w języku pieśni (mimo jego oczywistej swoistości na tle gwary) charakterystycznych znamion mowy ustnej, a równocześnie pozwoliła ujawnić znaczne różnice między obiema wersjami tekstu pieśni, S i R.

2. BOGACTWO SŁOWNIKOWE TEKSTÓW

Z próby prozaicznej (P), liczącej dokładnie 10001 wyrazów, uzyskałem słownik liczący 1503 odrębne hasła. Przeciętnie jedno hasło powtarza się więc 6,6 razy, zaś wskaźnik bogactwa leksyki (A:), obliczony na podstawie wzoru Kuraszkiewicza³, 1503

wynosi — = 15,03. Jest to wskaźnik stosunkowo bardzo niski, bliski F10001

jednak temu, który dla podobnego tekstu otrzymała niedawno M. Zarębina⁴. Równie niski jest ten wskaźnik dla nielicznej wersji tekstu pieśni (5): na 9988 wyrazów przypada zaledwie 1484 hasła; średnia powtarzalność hasła wynosi 6,7, k = 14,85. Tekst recytowany (1?), jak należało się spodziewać, jest w słownictwo zasobniejszy: w próbie o długości 9901 wyrazów wystąpiło 1895 haseł, więc o 411 więcej niż w 5. Powtarzalność haseł jest mniejsza (5,2), a wskaźnik k trochę wyższy: 19,08.

1

   Całość materiału pieśniowego rozpada się na cztery partie: I partia, licząca 3600 wyrazów, wybrana z wersji R; II partia, 2800 wyrazów, z wersji /?; III partia, 3600 wyrazów, stanowiących „nadwyżkę” nieliczną w materiale partii I i II i dlatego tam nie uwzględnionych; IV partia, dalszych 3600 wyrazów z wersji R. Ostatecznie na próbę 5 składają się partie I, II i III, na próbę R — partie | II i IV.

2

   I. Kurcz, A. Lewicki, J. Sambor, J. Woronczak, Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne, t. 1: Teksty popularnonaukowe, l. 2: Drobne wiadomości prasowe. Warszawa 1974.

3

* W. Kuraszkiewicz: La Richesse dii vocabulaire dąitś quelques grands lextes polonais en sers, Wrocław 1963, s. 7; Obfitość słownictwa w kilku dużych tekstach polskich, „Studia Polonistyczne”, 1973, s. 49.

4

’ M. Zarębina, Statystyczna struktura tekstu gwarowego (na przykładzie wsi Ząb w powiecie nowotarskim). .Język Polski", 1973, s. 7.

12 —> Semantyka...