Silniki o zapłonie samoczynnym zasysają do cylindra powietrze i sprężają je tak, by paliwo wtryśnięte do komory Spalania w okolicy GMP uległo samoczynnemu zapłonowi. Jest to możliwe jedynie wówczas, gdy temperatur^ w chwili wtryśnięcia paliwa przekroczy jegó temperamrd zapłonu/
Dla silników ZS charakterystyczne jest więc* to, że przygotowanie mieszaniny palnej następuje dopiero W cylindrze. Ponadto silnik? te nie wymagają do zapalenia rozpylonego paliwa dodatkowego źródła depta1 2*. W chwili pojawienia się pierwszych ognisk samozapłonu nie ma jeszcze w komorze spalania całej dawki paliwa, gdyż wtrysk paliwa jeszcze trwa i paliwo spala się w miarę dostarczania gó do cylindra.
Istotnym elementem spalania jest tworzenie mieszaniny palnej w całym okresie wtrysku, a także, z powodu niedostatecznej jednorodności mieszaniny palnej, konieczność stosowania śtosuhkowó dużego współczynnika nadmiaru powietrza, wynosi on dla silników wólnossących ok. 1,3 -*-1,5, zaś dla wersji doładowanych przekracza nieraz wartość 2.
Dużą rolę w procesie tworzenia mieszaniny palnej odgrywa cały układ wtryskowy, a szczególnie jego parametry3* oraz konstrukcja rozpylacza.
Brak konkretnego miejsca zapoczątkowującego zapłon oraż stosunkowo wysoka temperatura całej masy powietrza powodują, że ogniska samoczynnego zapłonu występują jednocześnie w kilku przypadkowych miejscach. Dlatego też w tych Silnikach mówi się o zapłonie wielopunktowym lub wieloognislcowym. Uzyskanie dostatecznie wysokiej temperatury ładunku — powietrza — zapewnia się przez zastosowanie dużego stopnia sprężania. Wartość stopnia sprężania w tych silnikach zawiera się w granicach 12+25?*, w zależności od przeznaczenia silnika, jego wielkośd, prędkośd obrotowej oraz typu komory spalania.
Źródło takie może być wykorzystane jedynie podczas rozruchu zimnego silnika; w celu podgrzewania powietrza stosuje się w cylindrze lub w przewodzie dolotowym świece rozruchowe lub podgrzewacze.
Przede wszystkim ciśnienie wtrysku i kąt wyprzedzenia wtrysku.
}> Największe stopnie sprężania są stosowane w silnikach z komorami wirowymi i komorami wstępnymi ze względu na ich rozbudowaną powierzchnię, co powoduje większe straty ciepła.