Metoda socjometryczna znajduje dość powszechne zastosowanie w przy. padku badania małych liczebnie grup. Jej przydatność w badaniach pedagogin-nych wyraża się w tym, że:
umożliwia porównywanie grup uczniowskich pod różnymi interesującym badacza względami, np. pod względem struktury wewnętrznej grupy, zrmaa w niej zachodzących, stopnia integracji jej członków, spoistości grupy, itp.; umożliwia zdobycie informacji o panujących w grupie stosunkach między uczniami, ponieważ niektóre z nich są dla nauczycieli, wychowawców a nawet rodziców mało widoczne a niekiedy skrywane i zatajone; umożliwia określenie pozycji socjometrycz.nej uczniów w grupie, w szew-gólności tych, którzy wymagają specjalnej uwagi, troski i opieki, a niekiedy i wsparcia ze strony nauczycieli czy innych osób; umożliwia poznanie uczniów sprawiających trudności wychowawcze, uczniów izolowanych, odtrącanych przez innych jak i tych, którzy są liderami. posiadają duży autorytet, cieszą się popularnością i zaufaniem pozostałych członków grupy;
umożliwia rejestrowanie zmian jakim ulegają uczniowie pod wpływem działania różnych czynników, w tym: szkoły, rodziny, nauczycieli, kolegów, upływu czasu, itp.;
- umożliwia badanie związków emocjonalnych między uczniami, ich uczyć, wzajemnego zaufania, więzi koleżeńskich i przyjaźni, a także sympatii, antypatii i obojętności wobec siebie.
Badania socjometrycz.ne nie są uniwersalnym sposobem poznawania stosunków panujących wśród uczniów w klasie, gdyż posiadają wiele ograniczeń Wprawdzie informują one o istniejących aktualnie w klasie stosunkach między uczniami, ale relacje te ulegają ciągłym zmian, o czym badania te nic informują. Z. tych powodów poznanie faktycznych stosunków, może w istotnym stopniu odbiegać od istniejących w dłuższym okresie. Badania socjometrycz.ne nic informują także o motywach dokonywanych przez uczniów lub członków dinq grupy wyborów pozytywnych bądź negatywnych. Badacz nic dowiaduje się także, dlaczego niektórzy uczniowie są postrzegani jako tzw. „gwiazdy socjome-trycznc” a inni nic cieszą się sympatią członków danej grupy i są przez nią izolowani lub odrzucani. Istotną wadą badań socjometrycznych jest także i to, że ograniczają się one do niewielkich zbiorowości. Z tych względów wyniki baćłń socjometrycznych powinny być wsparte innymi metodami i technikami badw-czymi, zwłaszcza techniką wywiadu i obserwacji.
1. Opisz syntetycznie najczęściej stosowane w badaniach pedagogicznych metody to-da we ze.
2. Wymień różne cele badawcze i dostosuj do nich właściwe twoim zdaniem metod)
}. Wymień typowe obszary dla badań monograficznych.
4. Proszę dobrać najbardziej odpowiednie rnciody badawcze do następujących zagadnień:
.1) współpracy szkoły /. rodziną i środowiskiem lokalnym;
b) poziomu aspiracji edukacyjnych młodzieży szkół licealnych,
c) niepowodzeń szkolnych uczniów
5 Omów zalety i wady metody eksperymentalnej.
6. Jakie metody badawcze byłbyś skłonny zastosować badając problem narkomanii w szkole?
7. Jakie problemy natury etycznej wiążą się z badaniami terenowymi?
$ Scharakteryzuj monografię pedagogiczną
9, Do badania jakich zjawisk najlepiej nadaje się monografia?
10. Kiedy uzasadnione jest wykorzystywanie w badaniach metody indywidualnych przypadków’?
U. Do badania jakich zjaw isk i problemów najlepiej nadają się metody porównawcze?
12. Jakie jest uzasadnienie podejmowania badań panelowy ch?
13. Dokonaj charakterystyki kanonu jednej zgodności i jednej różnicy, i wskaż na wyślę pującc różnice.
14. Czym jest socjomctria i do badania jakich zjawisk ma ona uzasadnienie?
15. Jakie znaczenie w badaniach pedagogicznych ma socjomctria?
16. Omów podstawowe różnice między badaniami monograficznymi a sondażowymi.