S5006943 resize

28

g) Pomiar za pomocą teleskopu i autokolimatora (rys. 1.26)

Kolimator składa się z obiektywu, w ognisku którego znajduje się świecący krzyż optyczny. Wiązka promieni równoległych wysyłana z kolimatora dostaje się do teleskopu 2, gdzie na ekranie tworzy odbicie krzyża kolimatora. Lunetę reguluje się tak, aby odbity krzyż kolimatora pokrywał się z krzyżem ekranu zaopatrzonym w odpowiednią podziałkę.

Przesuwając kolimator z podstawą po prowadnicach można w okularze odczytać odchylenia od prostoliniowości zarówno w płaszczyźnie poziomej, jak i pionowej. Przyrząd nie wymaga ustawienia na ostrość przy zmianie odległości teleskopu i kolimatora. Uzyskiwana dokładność pomiaru wynosi 0,02+0,04 mm/m.

Rys. 1.26. Pomiar prostoliniowości przy użyciu teleskopu i autokolimatora

1.1.5.3. Sprawdzanie względnego położenia dwóch powierzchni

a) Sprawdzanie równoległości dwóch powierzchni za pomocą czujnika (rys. 1.27)

Czujnik umieszczony na płaskiej podtrzymce przesuwa się po jednej powierzchni, natomiast końcówka czujnika po drugiej Pomiar należy przeprowadzić w dwóch kierunkach wzajemnie

prostopadłych Błąd nierównoległośd stanowi różnicę wskazań czujnika na określoną długości pomiarowej.

b) Sprawdzenie równoległości dwóch powierzchni przy użyciu pozśomnicy (rys. 1.28)

Poziomnicę ustawia się najpierw na powierzchni 1 i odczytuje się jej wskazania w punktach o odległości 1. Takie same pomiary dokonuje się na powierzchni 2, w tych samych punktach odniesienia. Pomiar należy przeprowadzić w dwóch kierunkach wzajemnie prostopadłych Błąd nierównoległośd stanowi różnicę wskazań poziomnicy na określoną długości pomiarową.

W podobny sposób przeprowadza się pomiar równoległości powierzchni pionowych (rys. 1.28b).

Rys.1.28. Sprawdzanie równoległości dwóch powierzchni poziomnicę

c) Sprawdzanie prostopadłośd dwóch powierzchni za pomocą czujnika i kątownika (rys. 1.29)

Rys. 1.30. Pomiar prostopadłości poziomnicę

Rys.1.29. Pomiar prostopadłości czujnikiem i kątownikiem