Demografia — wykład dr hab. E.Frątczak, prof. WSM
Materiały uzupełniające do wykładu, Mierniki rodności i płodności
Do najczęściej stosowanych mierników rodności i płodności należą:
O współczynnik urodzeń (rodności),
O współczynnik płodności (ogólny i współczynniki dla poszczególnych roczników czy grup wieku),
O standaryzowany współczynnik płodności.
Do syntetycznych miar reprodukcji ludności zalicza się:
O współczynnik dzietności całkowitej (dzietności),
O współczynnik reprodukcji brutto,
O współczynnik reprodukcji netto.
Jednym z częściej stosowanych mierników rodności jest współczynnik urodzeń (dosłownie: surowy współczynnik urodzeń — crude birth ratę). Współczynnik urodzeń jest miarą natężenia urodzeń odniesioną do badanej zbiorowości w określonym czasie. Wyznaczany jest jako iloraz liczby urodzeń żywych, w objętej badaniem zbiorowości w danym czasie (licznik), do średniej liczby ludności danej zbiorowości w danym okresie (mianownik). Wartość tak wyznaczonego miernika mnoży się przez stałą (c = 1000) i interpretuje jako natężenie urodzeń na 1000 osób.
Formuła współczynnika urodzeń (określanego również jako współczynnik rodności) jest następująca:
L(i)
gdzie:
Wu - współczynnik urodzeń (rodności)
U,t)- liczba urodzeń żywych w okresie t
L(t) - średnia liczba ludności w okresie t Gub liczba ludności w połowie okresu f, np. według stanu na 30.06. roku t) c - stała równa 1000
Wzór na ogólny współczynnik płodności jest następujący:
Ko)
gdzie :
W, - współczynnik płodności
U(l) - liczba urodzeń żywych w okresie t
K(i) - średnia liczba kobiet w wieku 15-49 latw okresie t
(lub liczba kobiet w wieku 15-49 według stanu na 30.06. roku i) c - stała równa 1000