Scan0033 (2)

Natomiast ibl sing na t, grn plui. na mil mąją r#/#r m szybki elltoi młtnoi w pomny tnhndri    mhnóriun

uii>jtfr\ m komy supplicl    supplkilm

nu Nb/\w miesięcy mają odmianę przymiotnikową: (mensę) Aprilis w miesiącu kwietniu. I*i#vmiotnłki użyte juko imiona własne mają w abl. -e; traktuje się jak rzeczowniki, np. Felix = Feliks, fi-M /pity (ahl, Fel lot).

STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW

Niopnlowunle regularne. Podobnie jak w innych językach w łacinie wyróżnia się trzy

stopnie:

stopień równy    —    gradus    positiyus

stopień wyższy — gradus comparativus stopień najwyższy — gradus superlativus

Siopień wyższy (comparativus) przymiotnika tworzy się dodając do tematu sufiks ior dla rodzaju męskiego i żeńskiego, -ius dla rodzaju nijakiego. Temat uzyskujemy odci-iu\jijo zakończenie gen. sing. masc. -i lub -is.

11 waga ta jest szczególnie ważna dla przymiotników deklinacji trzeciej.

Przykłady

	carus, a, um=drogi	pulcher, a, um =piękny
gen. eomp.	car-i carior = droższy carior = droższa cariiis = droższe	pulchr-i pulchrior = piękniejszy pulchrior = piękniejsza pulchrius = piękniejsze
	fcli* = szczęśliwy	fortis = dzielny
gen. eomp.	felic-is felicior = szczęśliwszy felicior = szczęśliwsza fclicius = szczęśliwsze	fort-is fortior = dzielniejszy fortior = dzielniejsza fortius = dzielniejsze

Nit kiedy łaciński comparativus występuje w zwrotach nie zawierających porównania,: np bu a lor « za długi.

is Miuofmki w stopniu wyższym odmieniają się według deklinacji trzeciej odmiany spól yh^l-.owrj (-»*, -u, -uiii). Podobnie jak przymiotniki deklinacji trzeciej w stopniu równym mają k.mipninliwy w nom., acc., voc. obu liczb po dwa zakończeniu, jedno wspólne dli iod/oju męskiego i żeńskiego, diugie dla rodzaju nijakiego, uuluudist w gen. dal. i abl. formy wspólni dla trzech rodzajów.

a odmiany

	Ninąitlaiis			Pluralis
	m,		li	m /
jj¥,	eArtftr	cftilftr	elrtCli	. n 11 a i f -i	cftiinta
filtr		c&rtOr Is		cArtOińin
llal		cArldrl		cftriarlbtti
^ km	. At tOrfim		cArliis	cArtÓrfls	cArlni A
Ahl		cArtOrtt		< Arlftrlhu*

lf#swa}nH część przymiotników tworzy superlativus nu -issTitlifa, -Issimn. isslniijiu jglikś l iMiiiis dodajemy do tematu (od formy gen. sing. masc. odcinamy -I, lub -In).

Przykłady

	carus = drogi	felix m szczęśliwy
§fir	car-i	fclic-is
iii pif 1,	carissuniis, a, um = najdroższy,	fclicIssYmus, a, um ■ rtajs -i ędiu ^
	bardzo drogi	bardzo szczęśliwy

s=-p->iativiis łaciński ma często znaczenie wzmocnionego positiwu polskiego (giadu§ |h-ii u.) vir doctissimus = mąż bardzo uczony. Przymiotniki w stopniu najwyższym giłiiletiiiiju się jak przymiotniki w stopniu równym deklinacji II i I.

#tfc|5iiinmiule nieregularne

! Pi ymiotniki zakończone na -er (zarówno II jak i III deklinacji) tworzą superlntlvns h:= „ii iiitiis, Sufiks -rimus dodajemy do formy nominatiwu.

pniiti	pulcher = piękny	cclcr m szybki
Slipetlj	pulcherrYmus, a, um = najpiękniejszy,	cclcrrTmus, a, um -< najszybs? i»,
	bardzo piękny	bardzo szybki

Pf?yH'i' ind i vetus, gen. veteris = stary ma superl. veterrimus obok vetustlssimus. eonipai

i i i!! t* przymiotników na -ilis tworzy superlativus na -illimuN, u, vn\\\ftu'ills, e Pu wy iPtup fiu Mor, ius, superl.fcicillimus, a, um.

«'«aua W owych formacjach występuje właściwie ten tmm przyrostek stolo, w htóiyiu > ajińlylosku ulega asymilacji. W superlatlwle typu carlssimns wyodrębnić nalm- dwa pny ? =-‘M ?s, simo.

poiitiyus	eompamtjyui		supei latiyns
ftu ilis, e = łatwy	facillor,	-lus	Ineilllimis, a, um
dillłi His, e = trudny	dlfikllier,	-Ius	tlifiii IIHmus, a, mu
simiiis, e podobny	simiilor,	-Ius	simillitmis, a, um
dllRimills, e = niepodobny	diiiimillor,	»lus	disilrnillimuii a, um
humilis, e = niski	humilior,	dUS	luimllllimia, a, um
siat ilis, a e wysmukły	grfltjliui,	-Ius	yineilllmus, a, um (obok §iat ilisainms, a= urn)