ScanImage003

raeas z 1956 r., przewidywały możność udzielenia schronienia osobom ściganym w związ-ku z ich działalnością polityczną, w ambasadach, kon^latach i obozach wojskowych lub "ąą okrętach wojennych. Wypróbowano tę instytucję w sprawie Haya de la Torre, a chociaż nie uznano w tzw. sprawie azylu tej instytucja jako instytucji prawa zwyczajowego, to w sprawie Haya de la Torre odmówiono prawa interwencji państwa terytorialnego w ambasadzie, w której schronił się ścigany. Współcześnie kształtuje się norma udzielania azylu dyplomatycznego jako instytucja powszechnego prawa międzynarodowego. Na pizykladTpo wydarzeniach w Chile'w lWTTr. azylu^dyptomaryuziwgo osobom Ściganym przez juntę udzielano nie tylko w ambasadach państw latynoamerykańskich, lecz także państw europejskich, w tym Polski. Znajduje tu wyraz humanitaryzacja walki politycznej równoległa do humanitaryzacji konfliktów zbrojnych wewnętrznych poprzez poddanie ich normom prawa międzynarodowego.^Osoba, któjsi udzielono azylu dyplomatycznego, po pewnym okresie uzyskuje glejt bezpieczeństwa? umożliwiający jej opuszczenie państwa na terytorium którego jest ścigana^    -_>r

' óHTzylu dyplÓmaTycznego odróżnia sicjdzyl terytorialnymi, udzielenie schronienia prześladowanemu cudzoziemcowi na terytorium obcego państwa. Tego rodzaju. ^djęgulująjęonstytucje i ustawy poszczególnych państw, na przykład w Polsce ustawa z 18 października 1991 r. Mimo że azyl polityczny próbowano uregulować umową międzynarodową, nie doszło do zawarcia, pomyślanej jako powszechna, konwencji między-' narodowct i ze źródeł międzynarodowych reguluje go jedynie deklaracja Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 1967 r. Praktyka państw tradycyjnie udzielających azylu politycznego stała się bardziej restryktywna w związku z ubieganiem się o azyl osób z krajów rozwijających się gospodarczo i w stosunkach między państwami zachodnioeuropejskimi przyję-to/£asadę,) że osoba fizyczna, która nie uzyskała azylu politycznego w jednym państwie rSerRoze^ibiegać się o azy [polityczny w innym państwie zachodnioeuropejskim.

6. Międzynarodowa ochrona praw człowieka

M

§ 1. Rozwój koncepcji i pakty praw człowieka

Szereg zobowiązań dla członków ONZ w zakresie praw człowieka wynika z Karty NZ. W myśl art. 1 § 3 jednym z celów ONZ było „popieranie praw człowieka i zachęcanie do poszanowania tych praw i podstawowych wolności dla wszystkich, bez względu na różnice rasy, płci, języka lub wyznania”. Podobne sformułowania zawierał art. 55 pkt. c. Na podstawie art. 56 członkowie zobowiązywali się do współpracy zbiorowej lub indywidualnej w ONZ w tym zakresie. .Szczególnymi kompetencjami w tej dzic-dzjnie obdarzono Radę Gospodarczo-Społeczną mającą możność uzyskiwania sprawo-

265