przemiana eutektoidalna

3 roz 6-11-02 22:49 Page 190

3. Struktura i umocnienie metali i stopów

Rysunek 3.72

Schematy układów równowagi z przemianami fazowymi w stanie stałym

Jeżeli którykolwiek ze składników wykazuje odmiany alotropowe, to również w stanie stałym przebiegają przemiany fazowe.

Na rysunku 3.72a przedstawiono układ z perytektyką, w którym składnik A ma dwie odmiany alotropowe A_a i A_p, na rys. 3.72b - układ z roztworem stałym granicznym składnika B w odmianie alotropowej A_a. Jeżeli obydwa składniki wykazują po dwie odmiany alotropowe, mogą tworzyć nieograniczone roztwory stałe (rys. 3.72c), a przy ograniczonej rozpuszczalności - układ zeutektoidem (rys. 3.72d) łub perytektoidem (rys. 3.72e). Przemiany eutektoidalna i perytektoidalna przebiegają analogicznie jak odpowiednio przemiana eutektyczna lub perytektycz-na, z tym że w równowadze w czasie reakcji pozostaje nie roztwór ciekły L, lecz roztwór stały, oznaczony na rysunkach 3.72d,e jako y.

W stanie stałym mogą powstawać również fazy międzymetaliczne. Układ dwuskładnikowy z fazą międzymetaliczną wydzielającą się w stanie stałym przedstawia rysunek 3.72f.