KOMPETENCJE
Rolnictwo i rybołówstwo. Na rolnictwo i rybołówstwo przeznaczono 45,7 proc. przewidywanych wydatków na rok 1997, w porównaniu z rokiem poprzednim jest to gwałtowna obniżka. Główny powód, dla którego rolnictwo pochłania tak wysoki procent budżetu, stanowi fakt, że jest ono jedynym obszarem poważnych wydatków, gdzie znaczna suma finansowego wsparcia, pochodząca z dochodów publicznych, jest dokonywana poprzez budżet Unii Europejskiej. W takim wypadku programy dotyczące innych obszarów mogą być łatwo zepchnięte na drugi plan, np. badania technologiczne, na które Unia powinna przeznaczać o wiele więcej. W ostatnich latach zrobiono dużo, aby obniżyć wydatki na rolnictwo, mają one przynajmniej rosnąć wolniej niż stopa wzrostu wydatków Unii Europejskiej jako całości (zob. s 167-170).
Polityka regionalna. Pochłania około 14,5 proc. przewidywanych wydatków na rok 1997. W roku 1973 nie było takiego składnika w budżecie. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego został utworzony w 1975 roku, jako następstwo przystąpienia do Wspólnoty w roku 1973 Wielkiej Brytanii, Danii i Irlandii. Pomaga on finansować programy rozwojowe, inwestycje związane z infrastrukturą oraz projekty w dziedzinie przemysłu i sektorze usług w najbiedniejszych regionach i obszarach, w szczególności dotkniętych recesją. Normalnie Fundusz działa w oparciu o wyrównywanie składek państw członkowskich bezpośrednio zainteresowanych. Na mocy Traktatu z Maastricht ustanowiono nowy Fundusz Spójności (obejmujący 3,1 proc. przewidywanych wydatków na rok 1997), którego celem jest wspomaganie inwestycji związanych z infrastrukturą w czterech najbiedniejszych państwach członkowskich: Grecji, Portugalii, Hiszpanii i Irlandii.
Polityka społeczna. Obejmuje około 8,6 proc. przewidywanych wydatków w roku 1997. Od roku 1973 nastąpił niewielki wzrost procentowy wydatków w tej dziedzinie, mimo olbrzymiego wzrostu bezrobocia w owym okresie. Większa część wydatków jest dokonywana poprzez Europejski Fundusz Socjalny, który współfinansuje kształcenie zawodowe, programy pozwalające na przekwalifikowanie się pracowników, jak i subwencje przeznaczone na cele rekrutacyjne. W roku 1988 ustalono, że całkowita suma wydatków na tzw. „fundusze strukturalne”, tj. fundusz regionalny, fundusz socjalny i fundusz orientacji rolnych zostanie podwojona do roku 1993. W roku 1997 ich suma, łącznie z Funduszem Spójności, miała obejmować 35,3 proc. całego budżetu.
Energetyka, badania naukowe, przemysł, transport i środowisko.
Nakłady na te dziedziny sięgają tylko 4,6 proc. przewidywanych wydatków Unii w roku 1997. Jest to niewielka część sumy, jaką wydają na to poszczególne państwa członkowskie. Największy udział mają wydatki przeznaczone na badania naukowe, ale i tak powszechnie uważa się, że są one całkowicie niewystarczające, aby można było dorównać wysiłkom czynionym w tej dziedzinie przez Stany Zjednoczone i Japonię. Podejmowane przez Komisję próby przekonania państw członkowskich, aby zwiększyły wydatki na badania naukowe, jak do tej pory zakończyły się tylko częściowym sukcesem.
Współpraca w dziedzinie rozwoju. Pochłonie 6,2 proc. przewidywanych wydatków na rok 1997. Nakłady są głównie przeznaczone na finansowanie programów w zakresie współpracy z państwami Europy Środkowej i Wschodniej, byłym Związkiem Radzieckim, dawną Jugosławią i krajami basenu Morza Śródziemnego. Obejmują one również doraźną pomoc żywnościową oraz inną dla krajów Azji i Ameryki Łacińskiej. Dodatkowo, Konwencja z Lome przewiduje pomoc finansową i technologiczną dla krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku. W praktyce jest ona finansowana oddzielnie, poza budżetem Unii Europejskiej, przez składki poszczególnych państw członkowskich oraz pożyczki zaciągane w Europejskim Banku Inwestycyjnym (zob. rozdział 35).
Tabela 9 Całkowity budżet Unii Europejskiej, założenia na rok 1997 (ceny z roku 1997)
Sektor min ecu
Wspólna polityka rolna |
41 |
805 |
Działania strukturalne (łącznie z Funduszem Spójności) |
31 |
977 |
Polityki wewnętrzne (inne niż działania strukturalne) |
5 |
603 |
Działania zewnętrzne |
5 |
622 |
Wydatki administracyjne |
4 |
352 |
Rezerwy |
1 |
158 |
Wyrównania |
212 | |
Ogółem |
90 |
729 |
Założone wydatki obowiązkowe | ||
wyrażone jako % PNB |
1,22 | |
Granica własnych źródeł finansowych | ||
wyrażony jako % PNB |
1,24 |
Źródło: Komls|a Europejska
111