skanuj0005

Tabela 12.2. Przykładowe wydatki energetyczne podczas wykonywania różnych czynności w turystyce

Czynność	Wydatek energetyczny (kcal/min/kg)
Leżenie	1,47-1,62
Siedzenie	1,46-1,67
Marsz	2,4-4,0
Marsz pod górę	7,8
Marsz po twardym śniegu	11,9
Jazda na nartach	10,8-11,2
Pływanie	11,0-11,5
Jazda na rowerze	4,5
Jazda konna	3,0
Jazda motocyklem	2,8
Jazda samochodem	3,4

Źródło: Tauber i in. (1999).

aby ilość dostarczanej z pożywieniem energii była równa ilości energii zużywanej podczas wykonywania pracy i innej aktywności fizycznej. Osoby ciężko pracujące, uprawiające turystykę wymagającą dużego wysiłku fizycznego, a także sportowcy mają zwiększone zapotrzebowanie na białko i witaminy z grupy B.

Duża aktywność fizyczna i wysoka temperatura otoczenia wzmagają również pragnienie, czyli zapotrzebowanie na wodę, a co za tym idzie - zapotrzebowanie na składniki mineralne. Lepiej pić napoje zawierające właśnie te składniki, czyli soki owocowe i warzywne oraz wody mineralne (Grzesińska i Gajewska, 1999; Pietruszka, 2001).

Za osoby starsze należy uznać osoby powyżej 60. roku życia. W organizmie osób starszych zachodzi wiele zmian w ich funkcjonowaniu:

■    zmniejsza się tempo przemiany materii, co związane jest ze spadkiem aktywności fizycznej;

■    osłabienie pracy wielu narządów, na przykład słabiej odczuwają smak i zapach, co może prowadzić do braku apetytu;

■    zdarzają się braki w uzębieniu, co przyczynia się do gorszego żucia i rozdrobnienia pokarmu, a w konsekwencji do zaburzeń w trawieniu i wchłanianiu.

Wszystkie te zmiany prowadzą do zmian w zapotrzebowaniu na energię i składniki pokarmowe. Stąd też w żywieniu ludzi starszych należy uwzględnić:

■    zmniejszone zapotrzebowanie na energię, a w związku z tym ograniczoną podaż produktów wysokoenergetycznych; procentowy udział energii

163