skanuj0014

- —MgBr + CO. -> R-COO-MgBr    R-COOH

pierwszym etapie reakcji tworzy się mieszana sól magnezo-- - kwasu karboksylowego i bromowodorowego. która pod wply-^: m wody w obecności mocnego kwasu hydrolizuje do kwasu » --oksylowego. Warto podkreślić, że jest to kolejny przykład ~ -.<cji. w której tworzy się wiązanie węgiel-węgicl, czyli ulega -zbudowie szkielet węglowy cząsteczki.

ZASTOSOWANIE KW, KAFtóOKSYWWYCh^

Kwas octowy

spośród kwasów alkanowych najszersze zastosowanie ma i octowy. Jak już wspomniano, jest on produkowany na

•    :iką skalę przez utlenianie aldehydu octowego. W przemyśle --emicznym służy do produkcji tworzyw sztucznych, rozpuszczalników oraz wielu związków będących półproduktami do

•    titezy bardziej złożonych substancji, takich jak leki, środki . hrony roślin itp. Wszyscy znamy także zastosowania kwasu

:ctowego w gospodarstwie domowym. Jego 6- łub 10-procen-: wy roztwór wodny nosi nazwę octu i służy do wyrobu ma tyrał oraz jako przyprawa.

Kwas mrówkowy

Najprostszy z kwasów alkanowych - kwas mrówkowy (metanowy) - także jest produkowany przemysłowo jako półprodukt io syntezy bardziej złożonych związków. Warto wiedzieć, że -ystępuje on wjadzie mrówek i powoduje uczucie pieczenia po ukąszeniu przez te owady. Wyjaśnia to pochodzenie jego nazwy.

KWASY TŁUSZCZOWE

Kwasy alkanowe o długich łańcuchach węglowych występują v formie związanej w tłuszczach, co znalazło odbicie w ich nazwie zwyczajowej: kwasy tłuszczowe. Na przykład, kwas mailowy, zgodnie ze su'oją nazwą, może powstawać w wyniku hydrolizy tłuszczów wchodzących w skład masła. Więcej na temat tłuszczów powiemy w paragrafie 3.6.3.

Duże znaczenie mają kwasy tłuszczowe zawierające ponad 15 atomów węgla w cząsteczce. Najważniejsze z nich to kwas palmitynowy, CH. (CH₂)₁₄-COOH. i stearynowy, CI l₃-(CH₂)_|6-COOH. Kw^fasy te stosowane są w formie soli sodowych jako mydło (patrz dalej). W stanie wolnym używane są do wyrobu świec („stearyna”).

INNE KWASY KARBOKSYLOWE

Kwasy alkanowe stanowią tylko niewielką część znanych kwasów karboksylowych. Istnieje wdele grup kwasów różniących

CU