skanuj0015 (32)

— 31 —

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

turystyki kulturowej takie jej ujęcie jest uzasadnione, w wąskim zaś rozumieniu turystyki kulturowej możną ją traktować jako trzeci, obok pielgrzymowania i turystyki religijnej, obszar związany z migracjami ludzi do miejsc świętych (Różycki, 2009).

Charakterystyczne dla Polski są pielgrzymki piesze, znacznie rzadsze, ale znamienne dla polskiej tradycji są pielgrzymki biegowe, rowerowe, a nawet konne, odbywają się też pielgrzymki na kutrach rybackich.

W Polsce istnieje bardzo dużo miejsc pielgrzymkowych, znanych także poza granicami kraju. Do najważniejszych należą: Częstochowa, Licheń, Kalwaria Zebrzydowska i Kraków. W Europie najważniejsze sanktuaria maryjne to: Fatima w Portugalii, Lourdes i La Salette we Francji, Loreto we Włoszech, Montserrat w Hiszpanii, Einsiedeln w Szwajcarii. Spośród miejsc związanych z pobytem świętych do najbardziej znanych należą: San Giovanni Rotondo we Włoszech, pielgrzymi przybywają tam do grobu św. Ojca Pio, Asyż z grobem św. Franciszka, Padwa z bazyliką św. Antoniego i wiele innych. Niewątpliwie jednym z najważniejszych ośrodków pielgrzymkowych jest Watykan i Rzym. Dla wielu pielgrzymów najważniejszym celem pozostaje Ziemia Święta z Jerozolimą.

W podróżach o charakterze pielgrzymkowym uczestniczy obecnie około 300 milionów ludzi. Dwie trzecie stanowią chrześcijanie (Jackowski, 2004).

Do turystyki pielgrzymkowej zalicza się również spotkanie z autorytetami i osobistościami reprezentującymi Kościół. Przykładem ostatnich lat były pielgrzymki Papieża Jana Pawła II gromadzące na całym świecie tłumy pielgrzymów. Do wydarzeń religijnych, które przyciągają rzesze wiernych, można też zaliczyć uroczystości i święta religijne, pielgrzymki grup zawodowych i wydarzenia rocznicowe. Szczególne miejsce zajmują wyjazdy na rekolekcje i oazy, spotkania grup modlitewnych i formacyjnych.

Duże znaczenie pielgrzymowania obserwuje się także w islamie, buddyzmie i w wielu innych religiach.

Turystyka kulturowa - jej istota polega na wyjazdach na imprezy o charakterze kulturalnym, należy jednak dostrzegać pewne podobieństwa do turystyki krajoznawczej. Jednak celem turystów jest udział w imprezach kulturalnych, wydarzeniach organizowanych jednorazowo lub cyklicznie. Mogą to być imprezy, koncerty lub festiwale muzyczne. Spektrum tych wydarzeń jest na tyle szerokie, że może przyciągać miłośników niemal każdego rodzaju muzyki. Przykładem wyjazdów zaliczanych do turystyki kulturowej są podróże na przedstawienia teatralne, opery, oglądanie wystaw czasowych w galeriach i muzeach. To jednak wąskie rozumienie turystyki kulturowej.

W szerokim rozumieniu zjawiska, jak słusznie twierdzi K. Buczkowska (2008), „turystyka kulturowa (w terminologii angielskiej cultural tourism) odnosi się do szeroko rozumianej kultury materialnej i duchowej, tworzona na przestrzeni dziejów i łącząca treści związane z dziedzictwem kulturowym (turystyka dziedzictwa kulturowego - heritage tourism) oraz z kulturą współczesną (turystyka kultury współczesnej - arts tourism)”. Buczkowska przytacza i dokonuje szczegółowego przeglądu najważniejszych definicji turystyki kulturowej. Jedna z nich zaproponowana przez UN WTO brzmi następująco: „Turystyka kulturowa (dziedzictwa kulturowego) to zagłębianie się w naturalną historię, dziedzictwo człowieka, sztukę, filozofię oraz instytucje (kulturalne) innego regionu lub kraju” (Buczkowska, 2008).

W tak szerokim rozumieniu turystyki kulturowej można zaliczyć do niej następujące formy i odmiany: turystyka eventowa (mowa o festiwalach, fiestach, karnawałach, paradach), turystyka przemysłowa, literacka i filmowa, tanatoturystyka, historyczno-militama, kulinarna, enoturystyka, sztuk walki, religijna i inne (Buczkowska, von Rohrscheidt, 2009). Jak widać,