skanuj003001

1.    Nasiona w ostrówkach maj* Gingko biloba (miłorząb dwuklapowy) oraz Taxu$ baccata(Cis pospolity).

-Giogko biloba-Nasienie w osnówce, przypominające żółtą, kulistą śliwkę. Osnówka mięsista, po dojrzeniu srebmo-źółta. Chińska nazwa miłorzębu „yin-kuo” oznacz właśnie srebrny owoc. Brzmienie tego słowa stanowiło postawę do nadania nazwy łacińskiej "ginkgo" przez Karola Linncusza (przyrodnik szwedzki, żyjący w XVm wieku, twórca pierwszej uporządkowanej systematyki roślin i zwierząt). Przejrzała- miękka i cucbnąca(za spcawą kwasu masłowego). Nasienie bez osnówki. pestkowate, dość duże, okryte cienką, ale twardą skorupką, zwykle z dwoma kaniami na brzegu; jądro jadalne.

-Taxti$ toccata- Nasienie- jajowate .oliwkowe. lub brązowe w czerwonych, soczystych kieliszkowatych karminowych osnówkach(arillus) z delikatnym woskowym nalotem. Tak wykształcone jadalne osnówki są elementem strategii rozprzestrzeniania się cisa-slodkie . czerwone i kuszące przyciągają ptaki, które zjadając osnówki przenoszą jednocześnie nasiona na znaczne odległości(endozoochorii)    !! 'pozostałe części cisa zawierają trujący alkaloid-

taksynę, zwłaszcza igły!!!

Dławisz okrągło!istny-nasiona w czerwooopomaraóczowch ostrówkach.

2>Wyraicu 3 rośliny iglaste,objęte w Polce ochroną gatunkową

ajcispospolity Taxus haccata b)limba Pinus cernbra,

cjsosna błotna Pinus uliginosa=Pious mugo subspecjes rotundata 3-Sduilakteryzuj cis pospolity i jego odmiany

Drzewo bez żywicy, bardzo wolno rosnące, u nas w sprzyjających warunkach - wysokości 8-15 m. Na Kaukazie dorasta do wysokości 27 m i osiąga 1,5 m średnicy pnia. Często w następstwie przemarznięcia lub innego uszkodzenia pędu głównego przybiera postać szerokiego krzewu bez wierzchołka. Ze ścielącymi się gałęziami. Korona u młodych okazów luźna, stożkowata, u starszych - zwykle gęsta i zaokrąglona i miotlasta.. Pień pokryty gładką, łuszczącą sic korowiną barwy czerwono-brązowej. Pączki przylegające do pędu. kuliste, tępe. okryte kilkoma łuskami. Igły ciemnozielone, spłaszczone-dhigości 2-3 cm i szerokości 2-2.5 mm, lekko wygięte, stopniowo zaostrzone z cienkim i krótkim ogonkiem u nasady. Górna strona igły ciemnozielona i błyszcząca, z wypukłym nerwem, dolna znacznie jaśniejsza lub żółtawa, bez białych pasków; brak przewodów żywicznych, brak zapachu. Na pędach pionowo wzniesionych, zwłaszcza wierzchołkowych i odroślowych, igły ułożone są wielostronnie, natomiast na pędach poziomych osadzone płasko w 2 szeregach.

Kwiaty dwupienne, niepozorne, bardzo wczesne- przed rozwojem liści.

'isioaa eliptyczne, długości 6-8 mm, ołiwkowobrunatne. Osnówka jaskrawoczerwona. o bardzo zmiennym kształcie i różnej wielkości. Dojrzewają w sierpniu-„fteśniu, opadają wkrótce po dojrzeniu lub częściej są objadane przez ptaki. Drzewo obradża obficie co kilka lat.

Występowanie- Europa, płn. Afryka, zaefa. Azja; W Polsce zasięg cisa obejmuje połudnową. zachodnią, i północną część kraju. Jego stanowiska są obecnie niewielkie, wyspowe, gatunek pod ochroną!!!

Walory dekoracyjne-Licznc odmiany ogrodowe, przeważnie krzaczaste, o różnym pokroju, zabarwieniu i dl. Igieł- rozpoznawanie jest często bardzo trudne.

Okazy żeńskie bardziej efektowne dzięki czerwonym osnówkom nasion

Wymagania i zastosowanie- Gleby przeciętne, najlepiej glebokie. świeże, wapienne. Źle rośnie na glebach suchych, podmokłych i zakwaszonych.Tolcrancyjny wobec światła, ale cieniolubny i najbardziej cicnioznosny z drzew iglastych. Drzewo klimatu morskiego-wykazuje najlepszy wzrost w krajach o dużej wilgotności powietrza, czystych opadach, lągodnych zimach i nic upalnych latach. Podczas surowych zim marznie u nas w różnym stopniu : na ogół dobrze, ale powoli się regeneruje.

Wśród drzew iglastych najlepiej znosi strzyżenie i bardzo dobrze się wtedy zagęszcza.

System korzeniowy-gęsty, zwięzły i bogato rozgałęziony- możliwe jest więc nawet przesadzenie dużych okazów z bryłą ziemi.

Drewno-wysoko cenione, twarde, ciężkie i mocne, elastyczne, czerwonawe, lub brązowe z jasnym biciem, bardzo trwałe.

Odmiany:

-Fastlgiata-odm. Irlandzka-Odmiana znaleziona w górach Irlandii, z dość długimi i ciemnymi igłaini(3-4crn dl) odgiętymi ku dołowi; klon żeński. Odmiana o wąskim kolumnowym pokroju z czasem krzewy stają się coraz szersze; igły ułożone promieniście wokół pędów,

U nas dawniej dość popularna i rozpowszechniona, ale wrażliwa na mrozy i zalecana tylko dla rejonów o łagodnym, morskim klimacie .Bardzo popularna nadal na zachodzie Europy.

Od tej odmiany pochodzi szereg innych, podobnych z pokroju, o igłach zielonych lub pstrych, najczęściej żółtych.

-Aurca Dccora-(A.Wróblewski)-odm. Złocista strojna. Szeroki, rozłożysty krzew, bez przewodnika.. Igły na wiosnę miedziane, potem złocistożółtc z wąskim zielonym nerwem, starsze stopniowo zielenieją. Klon żeński; Odmiana otrzymana w ogrodach Kórnickich w I928r.

‘ .Opisz poznany miłorząb i jego walory użytkowe i dekoracyjne.

Drzewo wysokości 20-35 m, o prostymi pniu pokrytym u starszych egzemplarzy dość głęboko spękana korowiną. Średnica pnia bardzo starych drzew rosnących w Japonii dochodzi do 5 m. Korona regularna, luźno ugałęziona, w młodości stożkowata, wąska, z wiekiem coraz szersza, cylindryczna, czasem szeroko rozpostarta. Gałęzie osadzone na pniu pod kątem prostym lub zbliżonym do prostego. Dhigopędy nagie, żółtobrązowe. Na gałęziach bardzo liczne, wałcczkowate krótkopędy pokryte charakterystycznymi śladami po opadłych liściach i łuskach. Na długopolach liście ustawione skięlolegle. na krótkopędach gęsto skupione po 3-5. Są one szeroko wacblarzowate. szerokości 5-8 cm, u nasady zwykle klinowato zbiegające w długi ogonek, w górnej części nieregularnie, tępo ząbkowane, często głęboko podzielone na dwie klapy. Unerwienie liści równolegle; nerwy rozwidlają się w pewnych odstępach dichotomicznic. W jesieni przed opadnięciem przebarwiają się efektownie na kolor cytryoowożółty. Rośliny dwupienne, wiatropylnc. Kwiaty męskie zebrane w niewielkie kotki długości 3-4 cm. wyrastające na krótkopędach z kątów liści lub łusek. Zalążki kwiatów żeńskich osadzone parami na długich, cienkich szypułkach rozszerzonych na końcu i wyrastających również z kątów liści krótkopędów. Drzewo kwitnie w maju-czerwcu. Przeważnie tylko jeden zalążek rozwija się w nasienie, drugi natomiast pozostaje zmarniały. Nasiona elipsoidalne, długości 2-3 cm, po dojrzeniu żółtawoziclonc, podobne do niewielkiej śliwki, osadzone na długich szypułkach. Nasienie składa się z 3 warstw' łupiny i dużego, zielonego jądra (zarodka). Zcwnętrzjia warstwa łupiny jest mięsista, żółtawa, po dojrzeniu miękka i nieprzyjemnie pachnąca. Następna twarda warstwa łupiny o cienkich, skotupiastych. szarobiałych ściankach z wyraźnymi, ostrymi żebrami w liczbie 2-3, tworzy jak gdyby pestkę. Trzecia z kolei, wewnętrzna warstwa łupiny jest pcrgaminowala i otacza zarodek. Nasiona dojrzewają u nas w październiku, a w listopadzie opadają z drzewa. Kiełkujące młode roślinki rozwijają dwa duże liścienie. które pozostają pod ziemią.

Występowanie. Chiny południowo-zachodnie, w prowincjach Czekiang i Anhuci. Ponadto od niepamiętnych czasów powszechnie uprawiany w Chinach, w Korei i w Japonii, często sadzony przy świątyniach, w parkach, w Japonii także przy drogach.

Uprawa i zastosowanie. Pierwsze okazy miłorzębu zostały sprowadzone do Europy z Japonii w roku 1727 i posadzone w ogrodzie botanicznym w Utrechcie. To oryginalne i piękne drzewo okazało się wytrzymałe na niskie temperatury i szybko zostało rozpowszechnione w parkach Europy Zachodniej oraz Środkowej. W naszych warunkach klimatycznych również, nie przemarza nawet podczas surowych zim. Rośnie wolno, szczególnie w pietwszych latach po posadzeniu. Wymaga żyznych, głębokich, przepuszczalnych gleb i pełnego oświetlenia. Dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza i trudne warunki panujące w miastach. Miłorząb jest bardzo dekoracyjnym i bardzo oryginalnym drzewem, które powinno u nas znaleźć szersze niż doty-cbczas zastosowanie. Sadzić należy pojedynczo na dużych powierzchniach trawników, przy reprezentacyjnych budynkach, bramach i wjazdach. Można także stosować do obsadzania szerokich alei w parkach. Rozmnaża się z nasion oraz wegetatywnie przez sadzonki zielne. Nasiona po zbiorze i oczyszczeniu z mięsistej okrywy należy wysiewać jesieni* lub straiyfikować do wiosny. Nasiona z drzew uprawianych w Polsce zazwyczaj nic kiełkują i dlatego miłorząb jest tak rzadko spotykany w naszych szkółkach. Sadzonki zielne