SSA42173

Rozdział jedenasty TEATRY XIX WIEKU

TEATRY

iek dziewiętnasty jako całość niewiele dał sztuce scenicznej. Oczywiście, to kategoryczne twierdzenie będzie wymagało w pewnej mierze modyfikacji, niemniej jest faktem, że okres ten kontynuował jedynie tradycje powstałe w ubiegłych stuleciach. Gaz, a później elektryczność dostarczyły kierownikom teatrów nowych możliwości, ale dbałość

0    dobre rozmieszczenie źródeł światła, o trafne zestawianie kolorów

1    stwarzanie przez to ogólnych efektów artystycznych była przecież właściwa wielu twórcom od czasów Serlia i Inigo Jonesa po czasy Louther-bourga. „Przezroczyste” dekoracje, gaza i rozliczne sztuczki warsztatu dekoracyjnego były wypróbowywane na długo przed wychwalanymi triumfami lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych zeszłego stulecia. Bez względu jednak na to, w jakim stopniu dawniejsi artyści wykonali pionierską pracę, nie powinniśmy w żadnym razie lekceważyć teatru: dziewiętnastowiecznego. Dążył on przeważnie do uczciwych celów i udało mu się przynajmniej częściowo zrealizować swe zamierzenia.

Nie wydaje się konieczne dawanie tutaj kroniki burzliwych dziejów sceny owego okresu, trzeba jednak zwrócić uwagę na jedną lub dwie najbardziej rzucające się w oczy cechy charakterystyczne ówczesnych teatrów.) Od początku do końca stulecia istniała tendencja do rozszerzania budynków. Drury Lane przebudowano całkowicie w 1794 r., powiększając wydatnie pojemność widowni — ba, planując go „na skalę

0    wiele większą niż jakikolwiek inny teatr w Europie”. Miał on otwór prosceniowy o wymiarach 43 na ,38 stóp, a scenę głęboką aż na 92 stopy. Ta okazała budowla, wywołująca u współczesnych peany zachwytu i podziwu, spaliła się doszczętnie 24 lutego 1809 r., a w trzy lata później (1812 r.) został otwarty obecny Theatre Royal, posiadający otwór prosceniowy na 33 stopy i pojemność na przeszło 3200 widzów. Warto zaznaczyć, że wprawdzie akustyka tego teatru obecnie jest znakomita, jednak w pierwotnym teatrze zbudowanym w 1812 r. była daleka od doskonałości. Dla usunięcia wad przeprowadzono zmiany w latach 1814

1    1821. Dawniejsze wnętrze teatru Drury Lane można obejrzeć na il. 97.