Wagon kontener typuA2Za 

Kst

czyli kontenerowy system transportowy. Tak nazwano transport ładunków w wielkich skrzyniach - kontenerach.

System ten został zapoczątkowany w St. Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii w latach 50. XX w., ale pierwszy transport kontenerowy ze St. Zjednoczonych do Europy dotarł w roku 1966.

Kontener to wielka skrzynia o wymiarach ujednoliconych, początkowo w ramach jednego przedsiębiorstwa, potem kraju, wreszcie trzeba było ujednolicić wymiary w obrocie i wymianie między różnymi krajami, nawet kontynentami. Zajęła się tym międzynarodowa organizacja do spraw standaryzacji - ISO. Uregulowania wymagał też sposób chwytania i mocowania kontenera.

System transportu ładunków w kontenerach umożliwiał uproszczenie, a nawet eliminację wielu czynności ładunkowych, szybko więc stawał się coraz powszechniejszy. W Europie największy rozwój przypadł na lata 70. XX w. Budowano wielkie stacje, zwane terminalami, porty, specjalne statki - kontenerowce, pisano książki, artykuły, organizowano konferencje. Znalazło to swoje odbicie i w modelarstwie: firmy modelarskie wyprodukowały parę wagonów, sporo kontenerów, była nawet suwnica.

Teraz kontenery nie są już żadną sensacją, pociąg z barwnymi kontenerami nie budzi już zachwytów, kontener stał się codziennym sprzętem. W katalogu prawie każdej firmy modelarskiej jest parę kontenerów, wagon, rzadziej jakiś sprzęt.

A szkoda, bo to ciągle atrakcyjny temat.

W tym zeszycie chciałbym zaprezentować temat, pokazaćjego uroki, zachęcićdo realizacji. Na początek dałem uproszczone modele prostych kontenerów, ale barwnych, o zróżnicowanej fakturze ścian. Wykonane czysto i starannie mogą być urozmaiceniem i ozdobą każdej makiety, są więc propozycją i dla modelarzy początkujących i dla doświadczonych kolegów. Wagon jest odwzorowaniem platformy typu 412Za, przeznaczonej zarówno do przewozu kontenerów, jak i do długich ładunków. Wprawdzie zachęcam do budowania dioram - bo tu dopiero można pokazać cały swój kunszt, wiedzę, umiejętności

- ale wiem, że celem prawie każdego modelarza kolejowego jest prowadzenie ruchu na makiecie. Doradzę więc, jak to nasze dzieło przystosować do jazdy po „prawdziwym" modelarskim torze. Później, w kolejnych zeszytach, zaproszę do wykonania bardzo atrakcyjnych kontenerów specjalnych i specjalizowanych (połówkowych, otwartych, składanych, zbiornikowych, mieszkalnych), sprzętu do ich przeładunków i obsługi, może nawet suwnicy. I tak wyposażymy i zagospodarujemy cały terminal kontenerowy.

■podcięcie

kieszenie

Kontener to mocna, najczęściej stalowa skrzynia o wymiarach dokładnie określonych w normach ISO, zaopatrzona w elementy umożliwiające jego chwytanie i mocowanie. Podstawowym modułem jest kontener o wymiarach: długości 40' (stóp), czyli 12 190 mm, szerokości i wysokości po 8' (2435 mm), o masie (z ładunkiem) 301, oznaczony jako wielkość !A. Mniejsze kontenery, ustawione w tzw. szeregu ISO mają długości 25, 20, 10, 7 i 5 stóp przy tej samej wysokości i szerokości. W innych krajach, w transporcie morskim, lotniczym są używane kontenery innego szeregu, o innych wymiarach - na razie pozostawmy je na boku.

Charakterystyczną cechą kontenerów są elementy do ich chwytania.

Dawniej do przeładunków wykorzystywano urządzenia do podnoszenia naczep samochodowych, chwytające kontenery za podcięcia lub listwy umieszczone wzdłuż dolnej części kontenera. Na placach ładunkowych kontenery przeważnie są podnoszone i ładowane za pomocą wozów widłowych, których elementy nośne (widły) są wprowadzane w specjalne otwory w dnie, tzw. kieszenie.

Teraz do podnoszenia, mocowania do podłoża (podłogi wagonu, ramy samochodu, pokładu statku) i zespalania ze sobą są stosowane naroża z owalnymi otworami, w które wchodzą uchwyty zwane młotkowymi, po obróceniu blokowane w narożu. W wielu współczesnych konstrukcjach pozostawiono kieszenie do wideł, nieraz nawet podcięcia.

Projekt i opracowanie: Tadeusz Dąbrowski Fotografie: autor, W. Tchórzewski

Skanowanie i przygotowanie do druku: Press Jo Jacek Pieńkowski Druk: Graf, Al. Armii Krajowej 11, 05-800 Pruszków