weglowodory2

I

Węglowodory

Warunki (A) reakcji I:

Wzór produktu (B) reakcji II (jednego z możliwych): /.udanie 704 (7pkt.)

Mcn/en poddano działaniu mieszaniny HN0₃ i H₂S0₄ (reakcja 1), a otrzymany związek chlorowano " oltrt hom i I et I, otr/.ymtyąc produkt A (reakcja 2). Te same reakcje przeprowadzone w odwrotnej I* i dc |un*ti i (i rak t je t i 4) doprowadziły do otrzymania dwóch izomerycznych produktów B i C.

Aipi u>vwn|i|c wzorów półstrukturalnych reakcje 1 - 4 oraz podaj nazwy organicznych związków A II

trału jn I    ............................................................................................*.........................................

o akt |u    ...............................................................................................................................................

lenki |u ł irnki'|ii 4

Nazwa substancji A......................................................................................................

Nazwa substancji B:.....................................................................................................

/Naxwa substancji C:.....................................................................................................

Zadańi/705y2/»A/.) V/2005/Al

Poniżej przedstawiono wzór półstrukturalny (grupowy) węglowodoru:

CH=C-CH₃

Napisz równanie reakcji tego związku z bromem w stosunku molowym liii określ, jakiego typu jest to proces. Związki organiczne przedstaw w formie wzorów półstrukturalnych.

Równanie reakcji: .......................................................

Typ reakcji: ................................................................

Zadanie 706 (2pkt)

Zapisz reakcje chlorowania toluenu za pomocą chloru Cl₂ a) wobec światła słonecznego:

b) wobec kwasu Lewisa, np. A1C1₃:

Zadanie 707 (4pkt)

Alkilowe pochodne benzenu ulegają reakcjom halogenowania w zależności od użytego katalizatora czy środowiska. Chlorowanie czy bromowanie np. etylowej pochodnej beznzenu prowadzone w obecności kwasu Lewisa, którym może być: chlorek/bromek żelaza (III), chlorek/bromek glinu czy opiłki żelaza. Wówczas reakcja biegnie jak na poniższym schemacie z wytworzeniem organicznych produktów A i B. Natomiast jeśli zamiast kwasu Lewisa użyjemy światła to chlor podstawi atom wodoru w grupie etylowej a nie w pierścienu aromatycznym a produktem jest w z decydowanej większości związek C.

Węglowodory

c    D

1.    Podaj oznaczenia tych produktów, które powstały w reakcji, biegnącej według mechanizmu:

substytucji rodnikowej:.........

substytucji elektrofilowej:

substytucji nukleofilowej:

2.    Podaj nazwę systematyczną związku D:    ..    ..    .    .......... ... .

3.    Uzupełnij zdania, wpisując według jakiego mechanizmu:    wolnorodnikowego czy

elektrofdowego, przebiegają następujące reakcje substytucji:

1)    Reakcja etylowania etylobenzenu w obecności katalizatora FeCl₃ przebiega według

mechanizmu ..

2)    Reakcja sulfonowania etylobenzenu przebiega według mechanizmu

Zadanie

Zapisz z nich:

708j(4 pkt)

x>mocą wzorów półstrukturalnych reakcje i określ typ reakcji organicznej każdej

1)    jod + etan ..............

2)    jod + eten ..............

3)    jodowodór + etylen

4)    jod (1 mol) + acetylen

Typ reakcji organicznej:

1) ............................................................ 2) ...............................................................

3) .......rfTZ*............................................ 4) ...............................................................

Zadanie(709 (j/ pkt) V/2005/A2

But-2-en^trfożna otrzymać w wyniku reakcji dysproporcjonowania propenu na odpowiednich katalizatorach. Reakcja polega na tym, że z alkenu o n-atomach węgla powstają dwa nowe alkeny jeden o (n+1) atomach węgla i drugi o (n-1) atomach węgla.

Podaj nazwę drugiego alkenu, który powstał w wyniku tej reakcji i napisz jej równanie, posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi).

Nazwa drugiego produktu:...........................................................................................

Równanie reakcji:...........................................................................................

Zadanie<710)(/ pkt)

Spośród niżej przedstawionych równań:

I.    CH₂=CH-CH₃ + HBr — CH₃-CHBr-CH₃

II.    CH₃-CH=CH₂ + H₂0 -+ CH₃-CH₂-CH₂OH

III.    CH₂=CH₂ + H_zO CH₃-CH₂OH

wskaż te, które wymagały użycia reguły Markownikowa i są z nią zgodne:

173