0153

138

N. N. (m. WSEWOŁOU); ADELAJDA.

W. 8. 0.

uważając je błędnie za jedne osobę. Okażemy także, że ani jedna ani druga nie mogła się urodzić ze Zbysławy, ale raczej obie są córkami Krzywoustego z drugiego małżeństwa z Salomeą. .Jakkolwiek jednak wiadomości Kron. Wielk., uważane w związku ze sobą, są niewątpliwie bałamutne, to jednakowoż infor-macye jej co do każdego szczegółu z osobna zdają się być prawdziwe, boć faktem jest, że istniała córka Judyta, zaręczona królewicowi węgierskiemu i inna (Agnieszka), księżna ruska; zaczem nie mamy też powodu odrzucać trzeciego szczegółu przez tę kronikę stwierdzonego, że istniała córka zrodzona z pierwszego małżeństwa Bolesława ze Zbysława; musimy tylko przypuścić, że, jak się to co do dwu córek niewątpliwie okazało, także i owa trzecia córka pomieszaną została z innemi; czyli innemi słowy, że suma faktów ściągniętych w Kron. Wielk. pod jedną osobą, rozdzieloną być winna na trzy osoby: jedne córkę z pierwszego małżeństwa Bolesława, drugą narzeczoną królewien węgierskiego (później żonę Ottona Brandenburskiego), i wreszcie trzecią, księżnę ruską.

Skoro tedy istniała córka Krzywoustego z pierwszego małżeństwa, to oczywiście nasuwa się pytanie, jakie były jej losy? Na to pytanie, po stosownej emendacyi wiadomości Kron. “Wielk., nie daje nam żadne źródło jakiejkolwiek odpowiedzi — prócz powyższych dwu latopisów ruskich o małżeństwie Wsewołoda Da-widowiea w r. 1124. Jasną bowiem jest rzeczą, że córka Krzywoustego, wychodząca w tym czasie za mąż, mogła się urodzić tylko z małżeństwa pierwszego ze Zbysława. Wiadomość obu latopisów przystaje zatem zupełnie do wiadomości Kron. Wielk. o istnieniu takiej córki ze Zbysławy; i oba te przekazy wzajemnie się uzupełniają. Fakt zaś, że zarówno ta córka, jako też i druga jeszcze (Agnieszka), wyszły za książąt ruskich, mógł się stać powodem błędnego identyfikowania icłi w Kron. Wielk.

Wyraźną wiadomość o urodzinach córki Krzywoustego ze Zbysławy podaje dopiero Długosz^{1 2 3}) pod datą 12 kwietnia 1106 r.; przytem nazywa on ją Świętosława. Zarówno data, jak i imię nie znajduje potwierdzenia w jakiemkolwiek źródle; i nie ma powodu przywiązywać do tego przekazu większego znaczenia nad to, jakie ma wiele innych wiadomości jego z pierwotnych dziejów Polski, t. j. zwykłej tylko kombinacyi. Gdzieindziej -), idąc za błędną informacyą Kron. Wielk., nazywa ją Długosz Judytą i czyni żoną Stefana II węgierskiego; tutaj już kombinaeya jest widoczną, okażemy bowiem niżej (III. 20.), że Stefan II nie był żonaty z księżniczką polską; przez co zarazem i tamta traci jeszcze bardziej na znaczeniu. Trzeba tedy powiedzieć, że nie znamy imienia najstarszej córki Krzywoustego, ani też dokładnej daty jej urodzin; na pewne wnioskować tylko można, że nie urodziła się później, jak r. 1110, skoro już r. 11.24 za mąż wychodzi. Z daty urodzin wynika, że matką jej nie mogła być Salomea. O dalszych jej losach nic niewiadomo.

Wiadomość^:1), jakoby Świętosława (a więc w rozumieniu Długosza córka Krzywoustego ze Zbysławy) wyszła za Michała, ks. halickiego, nie ma nietylko nigdzie żadnego poparcia źródłowego, ale utyka nadto i w tem, że w owych czasach nie było żadnego księcia halickiego tego imienia.

Wsewolod.

Syn Dawida, ks. czernichowskiego, ks. muromski, jest już dorosły r. 1116, w tym bowiem czasie wysyła go ojciec na wyprawę wojenną. Ostatnia wiadomość o jego życiu dotyczy zaślubin jego w r. 1124 p.

9, Adelajda.

Po raz pierwszy w rymowanej opowieści Enencheliusa⁵), około połowy XIII w., a następnie u późniejszych kronikarzów austryackich, jako to u Hagena⁶) z wieku XIV, Arenpecka Chroń. Austr.⁷), z drugiej połowy XV w., Ebendorfera Chroń. Austr.^s), Sudenheima Tab. Claustr.-Neob.⁹), pojawia się mniej lub więcej

1

Hist. Pol. 1. 457. — 2) Ibid. I. 471. 508. 544. — 3) Hubner, Geneal. Tabeli, nr. 112. — 4) Ukazatiel k’

2

Poln. Sobr. I. 186. — 5) Pez, Script. rer. Austr. I. str. CXXIV. — ^fi) Ibid. I. 1057—1059. — 7) Ibid. I. 1185—1187. —

3

8) Ibid. II. 703. 704. — 9) Ibid. I. 1011.