0003901

A m.

( 32 )

A m.

rego pochodzi Chrystus podług ciała. Am os. Cap. 1.

AMPHIPOLIS. Tak nazwane, przeto iż jest oblane w około wodą, miasto stojące pomiędzy Macedonią, i Tracyą,

0    klórćm jest wzmianka w dziejach A-postolskich, zwane potym było Chry-slopholis, a teraz Emhdli. Actor. C. 17.

AMRAM. Lud wyniesiony. SynKaa-tha z pokolenia Lewi, Zaślubił sohie Jnkobcdę, z której miał Aarona, Maryą

1    Mojżesza. Umarł on w Egipcie roku ś. 2522, przeżywszy 136 lat wieku. Exod. 6. Drugi tego imienia syn Ba-niego, który po swym powrocie z Babilonii, porzucił swą żonę, przeto iż była obcego narodu, i ofiarował skopa na zgładzenie grzechu swego. I. Esdra. Cap. 10.

AMRAPHEL. Król Sennaaru, jeden z tych królów którzy złączyli siły swe razem z Koderlahomorem królem Ela-initów dla wydania wojny królowi Pen-tapoln ; ci królowie połączeni między sobą pokonali wojska króla Pentapolu, dobyli ich miasta, i zabrali wielką liczbę niewolników, pomiędzy któremi znajdował się Lotb. Ale Abraham udawszy się w pogoń za zwycięzcami pokonał ich, wyzwolił Lotha, i odzyskał zabrane łupy. Gen. Cap. 14.

AMRI. Sprawujący gorycz. Wódz wojska Ela króla Izraelskiego, dowiedziawszy się iż Zambri zabił pana swego, postarał się, iż go wojsko królem obwołało, poszedł przeciw zabójcy Eli, który sobie tron przywłaszczył, obiegł go w mieście Tersa i przymusił, iż się sam spałił w pałacu swoim z całą swą familią. Skoro tylko Amry, został spokojnym posiadaczem tronu, ciężkich dopuszczał się zbrodni znieważając Boga, i przeszedł w bezbożności wszystkich królów poprzedników swych. Umarł r. ś. 3086. III. Reg' Cap. 16.

ANAGOGIA. Podniesienie ducha do rzeczy niebieskich. Jest to jeden z czworakiego rozumienia, które mieć się może w sensie pisma ś. Sens Anagogiczny jest, kiedy się tłumaczy tcxt pisma stosownie do celu, który Chrzcścianic wystawiać sohie powinni, którym jest życie wieczne. Prócz tego jest sens historyczny, czyli literalny, który słowo lub wyraz naturalnie oznacza i które najpierwej podpada pod umysł. Sens Allcgoriczny jest. kiedy wsłowach pisma prócz oznaczenia literalnego odkrywają.się tajemnice wiary i te stosują się do prawd nam objawionych. Sens wreszcie Tropologiczny czyli moralny, jest, gdy słowa pisma pomimo wyrażenie literalne, oznaczają prawdy stosujące się do obyczajów. Ten czworaki sens pisma zawarty w wierszach następujących.

Litera gęsta docet, qnid credas Al-legoria ?

Moralis (juid agas, ? quo lendas ? Anagogia.

Wszystko to uważać się może na przykład w tym słowie Jeruzalem. To nazwisko literalnie wzięte oznacza miasto iv Palestynie i stolicę niegdyś królestwa Izraelskiego. Allcgorycznie, znaczy kościoł wojujący klórcgo ono jest figurą; przez podobieństwo czyli Ana-gogią, wyobraża kościot tryumfujący, który jest w ojczyźnie niebieskiej. Moralnie ,czyli Tropologicznie może się przez nie rozumieć dusza prawowierna której figurą jest Jeruzalem.

Czterech jest Doktorów kościoła, którzy szczególniej celują każdy w in-

An.

( 33 )

An.

nvni z tego czworakiego sensu pismaś. S. Hieronim w sensie literalnym, ś. Ambroży w sensie Allegorycznym, ś. Augustyn w sensie Anagogicznyin , ś. Grzegorz Papież w sensie moralnym czyli

tropologicznym.

ANAMELCH. Dojący wyroki. Bo-żyscze Samarytanów, na którego cześć palono niemowlęta, był on wystawiony pod postacią konia, co było symbol urn .4 mi e rei.

ANANIASZ. Łaska Doga. Jeden ze trzech pacholąt z pokolenia Jody, i z familii królewskiej, którzy zabrani w niewolą do Babilonii, wybrani byli z pomiędzy innych, żeby ich doskonalono wc wszystkich umiejętnościach Chaldejskich, i przeznaczeni do usług dworu króla Nabuchodonozora. Zamienione było mu to imię Ananiasza, na owo Sidrach. Był on cudownie ocalony od ognia w rozpalonym piecu z swemi dwoma towarzyszami Misach i Ahdc-nago. l)an. 1.

ANANIASZ. Syn Nebcdcusza, arcykapłan żydowski, oskarżonym będąc iż chciał lud zbuntować przeciw Rzy-mi,imom, wzięty był w niewolą i odesłany do Rzymu, dla usprawiedliwienia się przed cesarzem ; ale gdy się uniewinnił, powrócił do swego kraju uwolniony. Po swym powrocie kazał wziąść do więzienia Pawła ś. i policzkować go; takowa tyrania wymogła na apostole, iż to wyrzekł do niego: •> Niech cię Bóg " pobije murze pobielany. „ Ananiasz zabity był w mieście Jeruzalem, gdy się rozpoczęła wojna żydów przeciw Rzymianom, jak to przepowiedział S. Paweł. Wyrzekłszy wspomnioue słowa apostoł, oświadczył iż go nie poznał ani wiedział że był najwyższym kapla-Dyk. Biur.. Tom I.

nem, a to dla tego pewnie, iż albo żadnego nic miał znaku na sobie któryby różnił go od innych, albo żc to zgromadzenie, przed którym był Paweł stawiony, nie było w miejscu zwyczajnem, i w porządku sądu. Nadto ten apostoł był tylko trzy razy w Jeruzalem, i nie-bawił tam ale przechodził po swym nawróceniu, które stało się przed dwudziestą czterema laty. Aclor. Cap. 13.

ANANIASZ. Jeden z pierwszych w żydoslwie nawróconych do Chrystusa. Ośmielił się skłamać przeciw Duchowi świętemu, i oszukać chciał S. Piotra względem ceny sprzedanego przez siebie gruntu. Za co skaranym był nagłą śmiercią w spoinie z żoną swą Safirą, która była współuczcstniczką jego występku. Acl. Cap. 5.

ANANIASZ. Uczeń Apostołów, który mieszkał w Damaszku. Odebrał rozkaz od Chrystusa w widzeniu, ażeby poszedł szukać Pawła ś. na ówczas jeszcze Szawła świeżo nawróconego, co on dokładnie wykonał. Nie wiadoma żadna więcej okoliczność jego życia; pogrzebiony był w jednym z kościołów w Damaszku, z którego Turcy zrobili dla siebie Meczet, a nawet i oni nic przestają mieć w poszanowaniu grobu tego świętego męża. Ad. 9.

ANANIJS, czyli Annasz wielki kapłan żydowski, syn Selim, był człowiek szczególniej szczęśliwy w swym narodzie, albowiem on przez długi czas utrzymywał najwyższą dostojność; miał pięciu synów, którzy także posiadali tę dostojność następnie po ojcu. Ten to jest sam który był szwagrem Kajfasza, do którego sądu był stawiony Chrystus po swym pojmaniu od żydów w o-grodzic Oliwnym. Syn jego, który po 5