0012001

( ¹⁹⁶ )

Go.

śmierci, skazanym na nię winowajcom, a klórzy ją na leni miejscu ponosili, ciała ich na tćmże miejscu potem grzebane były. Zbawiciel nasz Chrystus na tej górze był ukrzyżowany, i tam poniósł śmierć obelżywą za nas, złożony był w ogrodzie Józefa z Arimathei do grobu wykutego w skale, blisko tej góry będącego. Cesarz rzymski A-dryan Elias wybudował na nowo miasto Jerozolimy przez Tytusa spustoszone, i dał mu nazwisko Elia, zelżył święte miejsce grobu Chrystusowego, kazawszy go ziemią zasypać, i powystawiać tam posągi bałwanów. Ale Helena święta objąwszy Jerozolimę, kazała wyczyścić grób Pański, i zbudowała nad nim na górze Kalwaryi, zajmując miejsce razem ukrzyżowania Chrystusa, wspaniały kościół, który jeszcze do dzisiejszego duia stoi i u-trzymuje się. Jerem. Cap. 31. Math. Cap. 33.

GOLIAT. Przejście. Olbrzym sławny z miasta Geth, który miał sześć łokci i pięć cali, czyli 12 stóp wysokości , i którego broń stosowna była do wielkości jego wzrostu. Szyszak jego i zbroja były z miedzi, i ważyły 5000 siklów, co uczyni więcej nad 156 funtów ciężaru. Miał także obuwie i tarczę z miedzi, a drzewce włóczni jego było długości 20 stóp, że-lazce onej ważyło 18 funtów. Jeden z autorów, który podług opisu w piśmie, ściśle dochodził ilości całego ciężaru tego olbrzymiego uzbrojenia, wyrachował, iż to wszystko ważyć musiało 272 funtów na naszą wagę. Straszliwy ten olbrzym znajdował się w obozie Filistynów, którzy wyprawili się przeciw Izraelitom i przeciw Saulowi,

G o.

uszykowanym także i stojącym obozem na przeciw nieprzyjaciół, aby wzniecił bojaźń w wojsku Izraelskiem , wychodził codziennie na miejsce widoczne w bliskości będące, by z nich natrząsał się wyzywając zarazem , kto z nich czuje się być silniejszym i waleczniejszym nad innych, by wyszedł spotkać się z nim, i zwiódł bitwę sam na sam. To naigrawąnie trwało ciągle przez dni 40. Gdy się to działo, Dawid w młodym jeszcze będący wieku, dotąd trudnił się puszeniem trzód ojca swego; wyprawiony z domu do starszych swych braci znajdujących się w obozie, przybył do nich, przyniósł im nieco opatrzenia w żywność. Słysząc o tein co się działo, i czego się domagał zuchwale po Izraelitach Goliat, odważył się z nim spotkać, aczkolwiek zdawało się, iż cały świat lękał go się, a udawszy się względem lego do króla Saula, otrzymał pozwolenie od niego; ale gdy uzbrojony w królewską zbroję, nie mógł znosić lego ciężaru, uzbroił się tylko w swój kij pasterski, w procę i pięć kamyków, które sobie wybrał. Z taką bronią wyszedł przeciw strasznemu na samo wejrzenie, i uzbrojonemu olbrzymowi, skoro na wzajem zaczęli zbliżać się ku sobie, Dawid dobywszy z swej pasterskiej torby kamienia , rzucił nim z procy, i od razu ugodził w czoło Goliata tak zręcznie ; iż olbrzym powalił się na ziemię, przyskoczywszy do niego i wziąwszy własny jego miecz, nim uciął mu głowę. Dorozumicwają się wielu , iż z okazyi tego osobliwszego zwycięstwa nad Goliatem, Dawid ułożył ów psalm, który w liczbie psalmów jest 141. Bene-dictus Dominus Deus mens, qui doeet

Go

( 197 )

Go

humus meas ad praelium §Y. Działo się to r. i. 2942. Był także i drugi tegoż imienia Goliat brat wspoinnionego; ten także później zabity został na wojnie od Elcbanana syna Jaira, jednego z walecznych w wojsku Dawida. — Zwycięzlwo Dawida nad Goliatem, jest obrazem zwycięzlwa Chrystusa i wybranych jego nad czartem. Chrystus dobry pasterz, uniesiony gorliwością o chwalę Boga , i zbawienie swych braci, odważa się sam pomiędzy ludźmi wszystkiemi, uderzyć na lego nieprzyjaciela ludzkiego rodzaju. Dobywa on na tego pysznego dueba, tylko słabej i nikczemnej broni, ale przema-ga nad nim za jednym pociskiem sihj niepokonaną i ukrytą, która się w nim samym znajduje. Krzyż który wyobraża ów kij pasterski Dawida : jest w obecnym czasie tylko przedmiotem pośmiewiska i wzgardy, dla serc nicobrzeza-nych, ale on lo jest owem narzędziem wszechmocnej siły Boga na zwyciężenie czarta, i on oswobadza z niewoli tych, których czart poczytywał sobie za swoją zdobycz. Ił. Reg. Cap. 21.

GOLIĆ, ltadcre. U Hebrajczyków Lewici, którzy mieli pełnić swe usługi w kościele ; powinni byli podług prawa być oczyszczeni, i mieli obowiązek w przód ogolić włosy na swojćm ciele, jlspergantur aqua lustrationis et radant omues pilos carnis suae. —

1 rędowaci w dnie swego oczyszczenia toz samo czynić winni byli. El dic septima radet capilos capiiis barbam-'V^le- Niewiasta zabrana w niewolą na wojnie, kiedy miała bydź zaślubiona ntęzowi z żydowskiego narodu, goliła w łosy na głowie. Que radet Cacsariem. W smutku powszechnym i w wielkiej nieszczęśliwości, lud golił sobie brody. Omnis barba radelur, zabroniono to jednak było kapłanom. Non radent Ca-put nec barbam. Czytamy w piśmie że Alisphiboseth nie golił brody przez cały czas, w którym Dawid oddalił się z Jeruzalem, wypędzony od Absalona. Ogolić komu brodę i głowę całkiem, lub przez połowę, było to wzgardą, dla której Dawid swym posłom wyrządzonej , użył zemsty na llannouie królu Aminonitów. Tu lit itaque llannon ser-vos Uautd, rasilquć dimidiam partem barbae eorutn. Ogolić wszystkie włosy ciała , znaczy zniszczyć ze wszystkiem, i karać najsurowiej. Radet Dominus in uouacula conducla capul... et barbam unmersam. Bóg mówi przez proroka, iż on użyje brzytwy pożyczanej do ogolenia wszystkich włosów ludu swego; to jest: iż użyje na ukaranie ich miecza Assyryjskiego. Radere pul-verem cx urbe. Ogolić proch z miasta, tak ogolić miasto, iżby ani prochu na ziemi w nim nicpozostąło, czyli zniszczyć go do gruntu. Ta lo jest po gróżka, której Bóg użył przeciw miastu Tyru.

GOŁĄB. Columbii. Ptak domowy powszechnie znany; w prawie Mojżc-szowem umieszczony pomiędzy ezyste-mi rzeczami, które przepisuje : żeby każda niewiasta po porodzeniu i uply-nionym czasie połogu , tćmże prawem przepisanym, udała się do kościoła, i oddała na ofiaręPanu baranka i gołębia. Aże to było trudno dla tych niewiast którem z daleka trzeba było odbywać podróż do kościoła Jerozolimskiego, nieść z sobą przez całą drogę mające się oddać na ofiarę gołębic, przeto kapłani pozwalali , ażeby takowe ptastwo prze-