0096

BOLESŁAW; KAZIMIERZ I ODNOWICIEL.

81

II. 10. 11.

fana węgierskiego nastąpił 15 sierpnia 1038 r.¹), przeto śmierć Bolesława uważać należy w każdym razie za zdarzenie wcześniejsze od tej daty. Sposób, w jaki Gall mówi o internowaniu Kazimierza w Węgrzech, zdaje ■ się niedwuznacznie wskazywać na to, że trwało ono czas dłuższy²): przyjmując, że nie trwało więcej jak przez kilka początkowych miesięcy r. 1088, przed śmiercią Stefana, wypadnie jako najpóźniejszą możliwą, datę śmierci Bolesława uznać rok 1037. Przypuszczalna data powrotu Kazimierza do Polski, z końcem r. 1088, o której .jeszcze niżej (II. 11.) mówić będziemy, a która w każdym razie musi być późniejszą od śmierci Bolesława, gdyż przedtem Kazimierz nie miał ani powodu ani celu wracania do ojczyzny, potwierdza niemniej powyższy wywód co do czasu śmierci Bolesława.

ii. Kazimierz I Karol Mnich Odnowiciel.

.lako syn Mieszka II i Ryksy (a raczej: siostry cesarza Ottona, jak ją nazywają annaliści i kronikarze polscy, (por. 11. 6.) poświadczony w Gallu^{3 4}) i innych późniejszych źródłach polskich, toż w źródłach niemieckich, n. p. w Fund. mon. Brunw. ■*), u Wippona^{5 6}), Ann. Saxo^B) i t. p Że wersya, podana przez Kadłubka^{7 8}), jakoby Kazimierz był synem Mieszka z nałożnicy, jest bezpodstawną kombinacyą tego autora, wspomnieliśmy powyżej (II. 10.)*).

Drugietn imieniem, zachodniem, które przybrał Kazimierz, prawdopodobnie w klasztorze, było Karol. Poświadcza je Gall⁹) tudzież późniejsze źródła, jak rzekome Brere Benedykta IX z r. 1046 ¹⁰), aczkolwiek sfałszowane, w^r tym jednak szczególe wddoeznic na dobrym przekazie oparte, Mirae. S. Adalb. ⁿ) i Vita mai. S. Stanisl.¹²). Kron. Wielk. ^I3j podaje, że Kazimierz bawiąc w Saksonii przybrał imię Karola, a w klasztorze kluniaekim imię Lamberta, w ozem, jak mniemam, nie zasługuje w całości na wiarę. Nie było bowiem pośród książąt polskich ani zwyczaju ani potrzeby przybierania dwu imion zachodnich; nadto ów szczegół o imieniu Lamberta łączy się integralnie z przekazem o kluniackiem mnichowstwie Kazimierza, a przeto, jak cały przekaz, nie zasługuje na wiaro, .lest rzeczą możliwą, że autor Kron. Wielk. imię Lamberta, noszone przez kilku dawniejszych Piastów, odniósł przez błędną kombinacyą do Kazimierza.

Przydomek Odnowiciela (Restaurator Polonie) znajduje się już u Galla¹⁴) kilkakrotnie powtórzony. Co do przydomku Mnicha, zob. niżej str. 82.

Datę urodzin Kazimierza podaje z całą dokładnością Bocz. kap. krak.¹³) pod rokiem 1016, dniem 25 lipca: Kazimirus dux natus est VIII Kai. Augusti, luna XVI. Rok 1016 stwierdza też Bocz. Skrzys.¹⁶); datę tę przejmują Ann. Sil. comp.^1J). Zwykłą omyłką jest data 1015 r., podana w Rocz. Kamień.^1S), przejęta także w Chroń, princ. Pol.¹⁹). Gall²⁰), mówiąc o wieku Kazimierza w chwili śmierci Mieszka II, popełnił błąd, podając, że był on podówczas puer paroulus, gdy w rzeczywistości miał wtedy już lat 18, a wiec był młodzieńcom dorosłym; błąd ten przejęły także inne kroniki, jak n. p. Kadłubek²¹), który go przy śmierci Mieszka nazywa hmnaturus, albo Chroń. Pol.²²), która go mieni tenellm filius. Nie ma jednak powodu dla tych wzmianek kronikarskich podawać w wątpliwość przekazu najstarszych naszych roczników o dacie urodzenia Kazimierza²³). Długosz, który z Rocz. kap. krak. korzystał, podaje dobrą datę urodzin²⁴), ale wspominając o jego śmierci r. 1058 ²⁵). źle oblicza lata jego życia: umierając bowiem, miał Kazimierz 42 lat wieku, nie zaś 44, jak mniema Długosz, w takim bowiem razie datę jego urodzin należałoby przenieść na rok 1014, na co w ża-dnom źródle nie ma poparcia.

li

1

F e s s 1 e r-K ] e i n . Gesch. Urg. I. 122. — 2) Nec cum (Kazimirum) liberum, quoadusquc vixit Stcphanus¹ .... di-

2

mittebat. Mon. Pol. I. 114. — 8) Ibid. I. 414. —• 4) Mon. Germ SS. XIV. 187. — 5) Ibid. SS. XI. 270. — #) Ibid. SS.

3

VI. 688. — <) Mon. Pol. II. 288. — 8) Por. też Lewicki, Mieszko II. 196. — 9) Mon. Pol. I. 414. — ^1(>) Ibid. I. 858. —

4

>1) Ibid.    IV. 287. —    12)    Ibid.    IV. 366. —    13) Ibid. II.    485.    — 14) ibid.    I. 414. —    15)    Ibid, II. 793. — 16) Ibid. II. 773.    —

5

1') Ibid.    III. 672. —    18)    Ibid.    II. 777. —    19) Ibid. III.    445.    — 20) ibid.    I. 414. — 21) Ibid. II. 283. —    22) Ibid. III. 019.—

6

23)    Jak to uczynił Roepell,    Gesch. Pol.    662, przeciw    któremu słusznie    oświadczył    się    Griinhagen,    Schles. Reg. I. 9.    —

7

24)    IIls t.    Pol. I. 210.    —    251 Ibid. I. 314.

8

Palzer, Genealogia Piastów,