0441

426

BOLESŁAW II (ż. KUN'EGrXDA).

IX. 2.

czenia, zamknął ją w klasztorze św. Franciszka w Pradze. I tutaj znowu nie ma wymienionych imion, ale okoliczność, iż data zaręczyn jest tą samą, jaka wynika z przytoczonego poprzednio dokumentu, a data oddania córki do klasztoru tą samą, jaką podaje (po stosownej poprawce) Kron. Neplach. co do Kunegundy, że wreszcie jest mowa o oddaniu do zakonu franciszkańskiego (Klarysek), gdzie właśnie, według innych źródeł, Kunegunda przywdziała habit zakonny, nie pozwala wątpić, że o niej tu mowa: przez co dla poprzednich naszych wywodów znajdujemy stwierdzenie źródłowe. Późniejsza Kron. Marign.^{1 2 3 4}) podaje wprawdzie pod r. 1278: (Ottokar) Agnetem riryinem, gnam filio electi (Bomanorum) promiserat, in monasterio S. Francisci mb sancte Clare reguła... cum decem aliis rirginibus co»secravit, atoli i tutaj wzmianka o (owarzyszkach, oddanych wraz z królewną do klasztoru, prowadzi do wniosku, że chodzi o Kunegundę, tein bardziej, że obecność Kunegundy w zakonie Klarysek praskich da się, niezależnie od poprzednich źródeł, stwierdzić także dokumentami, podczas gdy o Agnieszce nic nie wiadomo, iżby kiedykolwiek przebywała w klasztorze, a byłoby nawet wielce dziwną rzeczą, iżby Ottokar obie swe córki, jedyne, jakie miał z drugiej żony, równocześnie umieszczał w klasztorze: zresztą Agnieszka w r. 1277 miała zaledwie ośm lat życia-). Błąd Kron. Marign. wynikł niewątpliwie sląd, że później Agnieszka wydana została rzeczywiście za jednego z synów Rudolfa, t. j. Rudolfa II; stało się to jednak już po śmierci Ottokara, za sprawą jej brata Wacława II r. 1286, wśród innej konstelacyi politycznej i odmiennych stosunków, które z wypadkami z lat 1276 i 1277 w żadnym nie stoją związku.

Z powyższego zestawienia faktów wynika tedy, że Kunegunda wstąpiła po raz pierwszy do zakonu Klarysek praskich r. 1276, że jednak stamtąd przez ojca odebrana, zaręczoną została jeszcze tegoż samego roku, 22 listopada, Hartmanowi, synowi Rudolfa I, że jednakowoż zaręczyny le przez samego Przemyśla Ottokara zostały wnet zerwane i Kunegunda z tego powodu po raz wtóry oddaną do zakonu Klarysek praskich, 8 września 1277 r. W nowym traktacie miedzy Przemysłem a Rudolfem, jeszcze z daty 6 maja 1277 r.^:i), nie ma już wzmianki o owem zamierzonem małżeństwie poprzednio narzeczonych dzieci królewskich.

.lako zakonnica u Klarysek praskich poświadczoną jest Kunegunda (z określeniem: siostra Wacława II) w dwu dokumentach z 20 czerwca 1286 r. i 8 października 1288 r. ó. Do tego więc czasu — termin bardzo zbliżony do daty jej zaślubin — pozostała w tym samym zakonie, do którego oddał ją ojciec; mniemanie '’), jakoby znajdowała się w klasztorze P. Maryi (?) w Pradze, nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia i sprzeciwia się wyraźnym wskazówkom źródłowym. Mylnem jest też przypuszczenie A, jakoby już w r. 1287 piastowała u Klarysek praskich godność ksieni, albowiem jeszcze w przytoczonym co dopiero dokumencie z r. 1288 nazwaną jest jedną z sióstr tegoż klasztoru (sororum ordinis S. Clare). Mało też jest prawdopodobną rzeczą, iżby w ogóle (po 8 października 1288 r.) doprowadziła tu do godności ksieni: sprzeciwia się temu przypuszczeniu i jej wiek młody i ta okoliczność, że nigdzie nie jest nazywaną ksienia Klarysek.

Pod datą 1290 r. zapisuje Kron. Neplach.⁷!: Kunegundis, filia regis Przgemgsl, timore Del abieefo, de ordiiie S. Francisci esc-irit. Ponieważ kronikarz zaraz potem dodaje, iż tegoż samego roku (eodem cumo) zdobyłem zostało Akkon i Ziemia Święta przez Krzyżowców, który to wypadek zaszedł r. 1291, przeto zachodzić może wątpliwość, czy fakt wystąpienia Kunegundy z klasztoru odnieść należy do r. 1290 czy 1291, tom bardziej, że Kron. Neplach., jak widzieliśmy, zaw iera liczne, lubo drobne usterki chronologiczne. Nie można wątpić, że motywem opuszczenia klasztoru było zamierzone małżeństwo Kunegundy z księciem mazowieckim. Małżeństwo to, według przytoczonego poprzednio ustępu Kron. Franc. Pras.^s), skojarzył jej brat Wacław II, który ją w tym celu właśnie odebrał z klasztoru. Szczególny ten postępek nie można chyba inaczej wytłomaczyć, jak tylko względami politycznymi, t. j. potrzebą nawiązania węzła rodzinnego z Bolesławem (I celem pozyskania Mazowsza dla swoich widoków, a pozyskanie to było potrzebnem z tego względu, że właśnie wówczas W acław wystąpił przeciw Łokietkowi z pretensyami do Małopolski. W istocie też Bolesław II, obok trzech książąt

1

Emler, Font. rer. Boh. 111. 573. — 2) Trafnie F, mler, ibid. III. 573 uw. 3 poprawia wyraz Agnetem w tekście tejże

2

kroniki na: Chunegundtm. —    Emler, Reg. Boli. II. nr. 1074. — 4) Ibid. II. nr. 138B. 2726. — 5) Nar but ta, Pisma histor.

3

205 i Kozłowskiego, Dzieje Mazow. 101. — •>) Tomek. Dejepis m. Prahy I. 441. — ") Emler, Font. rer. Boh. III. 477. —

4

Ibid. IV. 353.