06161447

45

elita zaś zgromadziwszy się w Sandomierzu, obwołała królem Bolesława Mazowieckiego. Lecz gdy ten nie dośó prędko się wyruszył, a Henryk będąc bliżój ubiegł Kraków, ustąpił Bolesław, a Henryk osiadł na tronie— lecz nie na długo, bo Łokietek zebrawszy wojsko wygonił go z Krakowa, zajmując tron, który mu się po bracie z prawa należał. Lecz wkrótce równie nagle wpadło wojsko Szlązkie i AYładysław, ażeby życie ratowaó, musiał w habicie franciszkańskim uciekaó. Tak znowu królem został Henryk, ale prawie na to, aby mu ten tytuł do grobu towarzyszył, gdyż wkrótce w Wrocławiu umarł.

Teraz zamieszanie doszło do najwyższego stopnia, bo Henryk następcą swoim naznaczył I 'rzemysława księcia Poznańskiego i Pomorskiego, zaś Gryfina żona Leszka, zmyślonym testamentem męża, powołała do tronu Wacława króla Czeskiego.

Szlachta i duchowieństwo widząc, jak źle dzieje się w kraju, gdy Przemysław mógł już większą czo.śó Polski połączyó w jedno — zjechali się do Poznania i uznali królem Przemysława.

Tymczasem Łokietek dwa razy Czechów od granic odegnał, i byłby może i Przemysława do tronu nie dopuścił, lecz jego dziedziczne księstwo Sieradzkie, napadli Ta-tarzy, którzy znowu niszczyli Polskę. Wtenczas gdy Łokietek cofnąc się musiał, Wacław zdobył Kraków, i w pustoszeniu kraju pomagał Tatarom.

Przemysław nictylko tron przyjął, ale mógł już przywrócić silniejszą władzę, będąc panem Poznania i Pomorza, i jako król złączywszy Małąpolskę z temi krajami, koronował się też uroczyście królem. Wielkie miano o nim nadzieje w narodzie — lecz panowanie jego trwało tylko siedem miesięcy.

Margrabiowie Brandenburscy, bojąc się o nową Marchią, którą założyli na ziemi od Polski przywłaszczonej, dobrawszy sobie wspólników, króla napadli zdradziecko wBo-goźnie i zamordowali.

Po śmierci Przemysława, Władysław Łokietek został królem wybrany jednozgodnie.

Większą jeszcze była jego potęga, jak Prze-' mysława, bo jego dziedziczne ziemie: Sieradz i Łęczyca przyłączyły się do ziem posiadanych przez Przemysława.

Zbytpolagejącna szczęściu swoim Władysław zostawał nieczynnym, wojska jego kraj uciemiężały, osobliwie dobra duchownych. Gdy tego król niepowściągnął, Andrzój biskup Poznański rzucił na niego klątwę, a Wielkopolanie złożywszy sejm, obrali królem Wacława króla Czeskiego.

Ten chcąc nabyć pozoru prawa do korony Polskićj, postarał się razem o córkę Przemysława, z którą się ożenił i o uznanie siebie królem Polskim przez cesarza Niemieckiego.

Gdy o te czasy Łokietek przegrał bitwę pod Bytowem z Bogusławem księciem Pomorskiem, stracił do reszty powagę u szlachty i musiał ustąpić Wacławowi. O tym dobrą miano nadzieję, bo Czechy nazywali go dobrym, kraj jednak i za niego dośd ucisku doświadczył.

Gdy z początku trudnił się odbieraniem zamków obronnych Łokietkowi — tymczasem Lew książę Buski plądrował Sandomierskie. Litwini pustoszyli ziemię Dobrzyńską. Sprawy też Czeskie zmuszały króla do zamieszkania w Pradze. Polską rządzili namiestnicy nadużywający nieraz swojej władzy. Wszakże poskromili kłótliwych Pomorzan, a szlachta Małopolska, Lublin od Busi odzyskała. Wacław wprowadził do Polski monetę i grosze Pragskie, które długo kurs miały. Kraków, wzmagał się w budowle i bogactwa.

Tymczasem od wszystkich opuszczony Władysław, schronił się najprzód do Ama-deja, wojewody Węgierskiego. Ztamtąd odbył pielgrzymkę do Bzymu szukając pomocy w swoim nieszczęściu. Poznał że błądził, i upokorzony doświadczeniem, poprawił się. Lecz gdy dla przewagi Czechów pomocy dla siebie znaleśd nie mógł, wrócił znowu do Amadeja. Z czasem naprzykrzyły się Polakom rządy Czechów.

Zmiarkowawszy to Łokietek zebrał hufiec zbrojnych i szedł z nim do ziemi Kra-

;ł

•ii