9152S
3201

§ 39-

Xenofonta Hippika.

Xenofont w szacownem swem dziale Hippika i Hip-parch daje nam jasne pojęcia hippicznych Grecyi w owych czasach obyczajów, i stanowiska na jakiem kunszt jezdecki już się w owej znajdował epoce. Przed Xenofontem istniał niejaki Simon, który bodaj czy nie pierwszy w Grecyi o sztuce pisał jezdeckiej i który ofiarował świątyni Cerery eleuzyjskiej w Atenach spiżowy przez Demetriusa sporządzony posąg o piedestału zdobnym w wizerunki świetnych jezdeckich ofiarowywającego czynów. Pismo jego do naszych nie doszło czasów, Xenofont o niem w przedmowie swojej wspomina i pewności nie masz, czyby on nie był tym pierwszym hippologiem, o którym Pliniusz wzmiankę pod nazwą Sarmenesa czyni.

Xenofonta imię wsławiły dzieje, za jego z Sokratesem zażyłość i za bezprzykładny odwrót, któremu przewodził, odprowadzając do ojczyzny 13,000 zaciężnych dła Cyrusa młodszego, Greków. Po bitwie pod Kunaksą gdzie Cyrus zginął, wymogli sobie Grecy od Artaxerxesa Mnemona brata jego, wolny powrót do domu. Odwrót ten trwał 20 obrotów księżyca, a w tym czasie przebyło niezwyciężone to wojsko, 1,300 mil, tryumfując nad przyrodzenia przeciwnościami i nad licznemi rozmaitych ludów napadami.

Otóż przewódzca tej znamienitej drużyny w dwunastu paragrafach Hippiki swojej, naucza nas, na co przy kupnie konia zważać? jak go karmić? czyścić? jak się z nim obchodzić? jak go zażywać? jak do pochodów uroczystych kształcić? jak do ćwiczeń wojennych zaprawiać?

133