94293401

218

DR. POZERSKI

doniosłość dla trawienia białek; jak bowiem zobaczymy niżej, fermenty proteolityczne nie mogą działać na białka, jeżeli te ostatnie nie są zdenaturowane, tj. skrzepłe wskutek działania ciepłoty lub kwasów. Kwas solny, zawarty w soku żołądkowym, wywołuje krzepnięcie białka naturalnego, spożytego przez zwierzę lub człowieka, i w ten sposób przygotowuje je do dalszych zmian, którym ma uledz w przewodzie pokarmowym. Dla trawienia zapomocą pepsyny kwaśność soku żołądkowego ma tern większe znaczenie, że pepsyna działa na białko tylko w środowisku zupełnie kwaśnem.

Kwas solny ma nadto pewne znaczenie w sprawie trawienia kości, rozkłada bowiem sole mineralne w nich zawarte i uwalnia w ten sposób żelatynę, która teraz dopiero może być strawiona.

1. Trawienie zapomocą pepsyny. Najszybciej ulegają strawieniu pod wpływem pepsyny skrzepłe białka jaja kurzego oraz ugotowany włóknik. Te same ciała, spożyte w stanie surowym, ulegają także strawieniu, ponieważ dzięki kwaśnemu oddziaływaniu soku żołądkowego, białka te ulegają krzepnięciu. Pepsyna trawi także żelatynę. Ostatecznym wynikiem trawienia żołądkowego jest zamiana białek na ciała mało kolloidalne, łatwo dyalizujące przez ścianki komórkowe.

Rozpatrzmy nieco bliżej szczegóły tych zmian. AYeźmy do termostatu ogrzanego do 39° probówkę, zawierającą trochę surowego włóknika zanużonego w soku żołądkowym psa- Przedewszystkiem widzimy, że włóknik zaczyna pęcznieć i staje się przeźroczystym. Umieszczony w probówce kawałek włóknika stopniowo się zmniejsza, na koniec znika zupełnie. Płyn, w którym był włóknik, staje się zupełnie przeźroczystym i tylko na dnie probówki pozostaje cienki szarawy proszek, który już się wcale nie trawi zapomocą soku żołądkowego-Proszek ten stanowi dyspeptony i składa się z nuklein i soli fosforowych, zawartych w włókniku.

Jeżeli płyn przesączymy i oddzielony od nukleiny zobojętnimy zapomocą ługu, z przeźroczystej cieczy zostaną strącone ciała, które nazwano parapep-t on a mi. Sa one rozpuszczone w cieczy, która oddziaływa kwaśno, i pow^rstają nie wskutek działania pepsyny, lecz wskutek działania kwasu solnego na włóknik.

Jeżeli ten mętny płyn jeszcze raz przesączymy, parapeptony zostaną na sączku; otrzymujemy w' ten sposób płyn zupełnie przeźroczysty, który się nie strąca przy zagotowaniu. Ciecz ta zawiera jednak leszcze białka, albowiem można je strącić zapomocą kwasu azotowego (HNO_s) i daje reakcyę biuretową.

Widzimy wiec, że pierwszym wynikiem trawienia pod wpływem pepsyny, jest rozpuszczenie włóknika i zamiana białka krzepnącego na niekrzepliwe.

Jeżeli do otrzymanego płynu, który się nie strąca przez zagotowanie, dodamy siarczanu amonowego (NH_i\₂ SO_t do nasycenia, powstanie osad, który się