94291701

F1ZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 301

rozszerzenie znaczne cieśni gardła (isthnuts faucium) ale i zniesienie komunikacyi między jamą gardła a jamą nosową, t. j. tą częścią cavum pharyngo-nosale, w którem znajdują się choany i ujścia trąbek słuchowych (tubae Eustach ii). Do kompletnego zamknięcia przyczynia się nadto fałd, który się tworzy na tylnej ścianie gardła przylegającej do kręgosłupa, przez skurcz mięśni constrictores pha-ryngis nasales supei iores (Passavant), a do którego przytyka wolny brzeg podniebienia miękkiego (ryc. 100 J3, P). Łuki podniebienno-gardłowe (arcus palatopharyngei) zbliżają się do siebie przez skurcz mięśni pharyngopalatim, tworząc jakby dwie boczne firanki, które uszczelniają utworzoną przez podniebienie miękkie przegrodę między jamą gardła a jamą nosa.

Kość gnykowa i krtań zostają uniesione do góry i pociągnięte ku przodowi. Ruch ten widoczny od zewnątrz przychodzi do skutku działaniem mięśni bródkowognykowych (geniohyoidei), rylcowogny-kowych (stylohyoidei), dwubrzuścowych (digastrici) i żuchwowogny-kowych (mylohyoidei); przy tern krtań zbliża się bardziej do kości gnykowej przez skurcz mięśni ognykowotarczowych (hyothyroicki). Uniesienie krtani odbywa się w czasie, gdy nasada języka cofa się ku tyłowi (głównie przez mięśnie gnykowojęzykowe) i pędząc kęs, przyciska go do napiętego podniebienia miękkiego mniej więcej w 2 do 3" po rozpoczęciu aktu połykania. Przez opisane ruchy krtani i języka, wejście do krtani zostaje kompletnie zamknięte w ten sposób, że korzeń języka przegięty ku tyłowi i dołowi przyciska nagłośnię (ep.glottis) i fałdy błony śluzowej, pokrywające przednią jej powierzchnię, szczelnie do krtani. Przytem fałdy na-lewkowo-nagłośniowe (plicae aryepiglotHcae) przylegają z boku ściśle do nagłośni. Sama nagłośnia, której dawniej przypisywano główną rolę w nakrywaniu i uszczelnianiu wejścia do krtani, ma znaczenie podrzędne, albowiem połykanie odbywa się prawidłowo także u ludzi, u których z powodu zmian chorobowych (n. p. gruźlica, kiła) nagłośnia częściowo lub całkowicie jest zniszczoną, albo u zwierząt, którym wycięto nagłośnię. Ptaki nagłośni wcale nie posiadają.

Do zamknięcia krtani przyczynia się wreszcie i odruchowe zamknięcie głośni przez addukcyę chrząstek nalewkowych (part. arytaenoideae) i strun głosowych. Najważniejszą jednak jest czyn- j ność języka i podniesienie krtani i kości gnykowej. Jeżeli zwierzę- £ ciu mocno wychylimy głowę ku górze i ku tyłowi, przez co zostaną napLęte mięśnie mostkowo-gnykowe i mostkowotarczowe (mm.