94291901

WYMIANA MATERYI I ENERGII U ZWIERZ\T 503

Działanie dynamiczne pokarmów usiłował tłumaczyć Rubner Jedno zdaje się nie ulegać wątpliwości i wypływa z badan i rozważań Rubnera mianowicie, że zjawiska te nie są wyrazem jakiegoś przyrostu pracy mechanicznej, któraby zaszła po podaży pożywienia czy to w kanale pokarmowym, albo w gruczołach jakichś, czv też w innych narządach, ani też skutkiem jakiegoś bodźca, który za pośrednictwem ośrodków nerwowych rozkład wzmaga.

Tak zwane dynamiczne działanie pożywienia jest niewątpliwie ściśle związane z istotą chemizmu żywego białka, który, jak wiemy już. tak zasadniczo różni się od zachowania się tłuszczów i węglowodanów w ustroju. Już to samo, że białko swą wartością dynamiczną dominuje nad wartością dynamiczną bezazotowych składników pokarmów, wskazuje na to. Jeżeli przez podanie białka w ilości kalorycznie równej głodowej stopie rozkładu, nie osiągamy równowagi energii i organizm musi wytwarzać jeszcze pewną, jak widzieliśmy^ dosyć znaczną, ilość energii (około 31°/₀ więcej) przez rozkład własnych tkanek, to wnosić stąd należy, że energia z podanego w pożywieniu białka, jakkolwiek równa cc do ilości kalo-ryi, nie jest równowartościową tej energii, która wytworzyła się w głodzie. Rubner nie bez słuszności wskazuje, że nie każda ilość ciepła wyzwolona w ustroju bez względu na to skąd pochodzi, może zaspokajać istotne wegetacyjne potrzeby komórek; że gdy rozkłada się białko pożywienia, które potrzeba podać w ilości 140°/₀, tylko

energii, którą w ustroju wyzwala, służy po-

trzebom życia kumórek, reszta t. j. 28*6% wyzwala się jako ciepłe, które służy potrzebom regulacyi ciepła, c ile regulacya chemiczna zachodzi; w przeciwnym razie (w ciepłocie około 33° C.) wyzwala się bez pożytku dla ustroju. Na tę, że się tak wyrażę, szczególnie użyteczną część energii białka (7T4°/₀) składa się głównie (52 o°/₀) rozkład dekstrozy^T, która z białka powstaje, niemal cała energia bowiem, którą dekstroza wyzwala, zużywa się na potrzeby życia komórek. po części (19%) rozkład innych nieznanych bliżej rodników, zawartych w drobinie białka.

i    Poznanie tego osobliwego zachowania się białka pod wzglę

dem wytwarzania energii w porównaniu z tłuszczem, a zwłaszcza z węglowodanami, zasługuje na uwagę, nietylko jako problemat te-oryi; wypływa bowiem z tego, że białko podane w nadmiarze może w pewnych okolicznościach wyzwalać nadmiar energii zupełnie