94295201

¹    *

636 A. ROSNER

¹    *

636 A. ROSNER

a srUe ^M

cf(*.    ^c

teryi i na czynność innych gruczołów o wewnętrznem wydzielaniu. Ale nie są to dowody klasyczne, bez zarzutu.? Usunięcie operacyjne jajników, tak mógłby powiedzieć oponent, usuwa pewne zwoje nerwowe, z których wychodziły bodźce podtrzymujące narządy płciowe w rozwoju i w czynności i działające na przemianę materyi.

Zarzut ten obalają dowody, należące do trzeciej grupy, czyli dowody pozytywne. Polegają one na spostrzeżeniach nad skutkami wszczepienia jajników w organizm człowieka lub zwierzęcia kastrowanego i nad działaniem wyciągów jajnikowych na takież ustroje. Pierwszy Knauer podjął doświadczenia takie w r. 1895 na królikach. Wszczepianie jajników może być trojakiego rodzaju: jest autotransplantacyą, jeśli jajnik usunięty wszczepia się temu samemu zwierzęciu w innem miejscu, homoiotransplanta cyą, jeśli jajnik usunięty wszczepia się innemu zwierzęciu tęga samego gatunku, a więc króliczy samicy królika, ludzki kobiecie, lub wreszcie heterotransplantacyą, jeśli jajnik zwierzęcia jednego gatunku przeszczepia się na zwierzę innego gatunku. Okazało się, jak zresztą łatwo się domyśleć, że najwięcej widoków powodzenia ma autotransplantacya, najmniej heterotransplantacya, że jednak nawet w pierwszym przypadku jajnik przeszczepiony fun-kcyonuje tylko pewien czas i tylko do pewnego stopnia, poczem powoli zanika. Zanik ten jest w przypadkach przeszczepienia na inne zwierze tego samego gatunku, lub zgoła na zwierze innego gatunku, znacznie szybszy.

Wynik wszystkich tych doświadczeń wykazał niezbicie, że przez wszczepienie jajnika u osoby kastrowanej można nie dopuścić do rozwoju dopiero co opisanych następstw kastracyi, czyli, że jajnik przeszczepiony pod skórę, lub gdziekolwiek indziej, wywiera przez czas, dopóki nie zaniknie, taki sam wpływ protekcyjny na rozwój i czynność narządów płciowych, na przemianę materyi i na gruczoły o wewnętrznem wydzielaniu, jak jajnik normalny.

Ponieważ o działaniu na drodze n'i,erwowej nie może tu być mowy, przeto doświadczenia te dowodzą niezbicie, że jajnik na drodze wewnętrznego wydzielania, a więc przez hormony, wpływ ten na organizm wywiera.

Tego samego dowodzi druga grupa doświadczeń t. j. karmienie kastratów świeżą substancyą jajnikową lub wprowadzanie do ich ustroju wyciągów z jajnika. Okazało się, że i tymi sposobami można, acz w mniej wybitny sposób, powstrzymać W3⁷stąpie-