608
1651
Jeżeli też już wojna zaczęła się, posyłać będzie trudno tych listów, bo i posłaniec przypłaciłby zdrowiem Gdyby się godziło wymówić, co człowiek rozumie, jest Bóg na niebie, żebyckmy jeszcze byli mogli łatać pokój, w ostatnią, do której teraz przychodzi, nie wpadając jeszcze rezolucją. Dwaj albo trzech sprawiliby to byli; tylko mu poprzysiądz było securitatem i przed Sejmem: a wszystkim jechać było do domu, a pogłaskać duchowieństwo. Mielibyśmy byli i pokój, i co lepszego unita pżrtute moglibyśmy brać przed się. Bo, mówmy sobie prawdę, Duchowni nas wadzą z obu stron; a ono conservata IlepubUca suamter na swym placu zostawaćby mogło; a jakom ja pisał do Chmielnickiego , że i po Ruskiej wierze nic nie będzie, kiedy nas Rusi nie stanie. Wszystkoby się to rektyfikowało, posila securitate jego. Sprawa nasża cum ]mę plebe jest, jako rozumnemu człekowi cum phrenetico. Excutere, non irritare phrenesim potrzeba było. Sam się odkrył z tem Chmielnicki, sam to deklarował; że jedną nogą stoi w ojczyźnie, a drugą w pogańskiej ziemi. Potrzebował asekuracyi: to tedy trzeba było cicceUerare per punca, non per pbara. i ffiioć z Krymu był przestrzeżony, żerny o nim myślimy, jeszcze oczekiwał, choć tam rzeczy swoje utwierdzał naszej rekollekcyi. Ale kiedy Komissya poczęła się przedłużać, a wojsko zbliżać już, extremc zdesperował, i mc mała fiĄe secum egisse conchmt; i teraz jako z opętanym sprawa. Ja jestem dzisiaj jednak tego rozumienia, jeśliby się jeszcze nie zakrwawili, a wskok jechali Komissarze, i postąpili pnulenter et confidenter. Z Tatary go rozstrzygnąć, już rzecz niepodobna, ale pokój zatrzymać, mogłaby być rzecz podobna; a potem i on by mógł przepaść, i liga ecanescere i sensim przyszłyby rzeczy ad sua principia. Teraz sine sic, sive ita, nie może być dobrze. Stłuczemy" Kozaków, mctoria być musi cruentissima; niżeli jedna strona saccumbet, zmordować się i druga musi; a poganie na nas pilneni okiem z boku patrzać będą. Oczyścimy śłaki po gaństwu, sami swoje vires zniszczymy. Z nas kto żyw zostanie, w żebraki obrócimy się: bo ferro et igne ostatek w pustynią obróci się. Strzeż Panie Boże, tamtej strome z pogaństwem złą czonej zwycięztwa, już po nas, i po ojczyźnie! Tom zawsze