Magazyn6
0801

300

BANKI

wymiany banknotów, będących prawnym środkiem płatniczym, na złoto, przytzem wymiana ta zabezpieczona była całym majątkiem państwa. Do pokrycia złotego zaliczano: złoto, srebro i należności zagranicz-

Koszty finansowania wojny światowej odbiły się na sytuacji Banku, jak to wynika z porównania cyfr ostatniego bilansu przed wojną z ostatnim bilansem przed przejęciem Banku przez władze sowieckie (w milj.

ne, wymienialne na złoto.			rb.):
	29. VII. 1914	5 XI. 1917		29. VII. 1914	5- XI. 1917
Złoto .......... Srebro ......... Należności zagraniczne . .	I 604 73 141	1    292 178 2    309	Obieg biletów...... Natycbm. płatne zobow. Inne zobowiązania ....	1 633 r 151 72	18 917 3 417 1 853
Razem pokrycie . . .	1 818	3 779
Dyskonto weksli..... Pożyczki lombardowe . . . Inne aktywa .......	408 367 216	500 1 73^816 777	Pokrycie obiegu zlotem . . Pokr. obiegu ogól. rezerwą .	98,2% m.3%	6,8% 20,0%

Dn. 14 listopada 1917 ^r- rząd Republiki Sowieckiej wydał dekret o nacjonalizacji wszystkich banków prywatnych, których aktywa i pasywa zostały przejęte przez Bank Państwa. Równocześnie zarząd Banku Państwa został zreorganizowany, a wkrótce dotychczasową nazwę Banku zmieniono na „Bank Ludowy Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Sowieckiej". Pod rządem nowych władz Bank istniał niespełna 3 lata. W lutym 1920 r. postanowiono likwidację Banku i przejęcie — w myśl ówczesnych założeń polityki rządu — czynności Banku przez Komisarjat Finansów. Wkrótce potem rząd doszedł do przekonania, że należy powołać jednak do życia nowy centralny bank państwowy, który też rozpoczął działalność iO listopada 1921 r. pod nazwą „B ank Państwowy Związku Sowieckich Republik Socjalistycznych" (Gosbank).

Początkowo Bank nie posiadał przywileju emisyjnego, a emisji banknotów dokonywał Koinjsarjat Finansów, który zaopatrywał Bank w potrzebne mu środki. Dopiero na zasadzie dekretu z 11 października 1922 r. Bank otrzymał przywilej emisyjny. Bank został wyposażony w kapitał zakładowy w kwocie 2000 mil jardów rubli. Po wprowadzeniu w 1922 r. nowej jednostki monetarnej, „czerwońca", równającego się wartości dawnych 10 rubli (1 gr. czystego złota = 1,29 rb.), kapitał Banku został określony w wysokości 5 mil jonów czerwońców, a następnie — w 1925 r. — podwyższony do 10 mil jonów czerwońców. W końcu 1934 r. kapitały Banku wynosiły 60 mil jonów czerwońców. Nadzór nad działalnością Banku posiada Komisarjat Finansów, a zarząd Banku sprawuje rada i dyrekcja. Przewodniczącym rady jest komisarz finansów.

System pokrycia, przyjęty przez rząd sowiecki, nie odbiega zasadniczo od zasad, obowiązujących w innych bankach emisyjnych. Obieg czerwońców powinien posiadać w 25% pokrycie kruszcowe (złoto, inne metale szlachetne i pełnowartościowe dewizy zagraniczne), a w 75% — t. zw. pokrycie bankowe, składające się z krótkoterminowych zobowiązań wobec Banku. Ustawa przewiduje również, że czerwonce będą wymienialne na złoto od mementu, który zostanie określony w przyszłości oddzielną ustawą.

Niektóre postanowienia statutu nie są wprowadzone w życie. Tak np. Bank ma prawo dyskontować weksle, jednak nie może tego czynić, ponieważ weksle nie znajdują się w obiegu, a kredyty udzielane są przez Bank tylko w formie rachunków otwartych w granicach przewidzianych planami kredytowemi dla przedsiębiorstw.

Obok emisji biletów bankowych w odcinkach po I, 2, 3, 5, 10, 25 i 50 czerwońców, w obiegu znajdują się również bilety zdawkowe, emitowane przez skarb, wartości 1, 3 i 5 rubli. Początkowo obieg biletów państwowych ograniczony był do wysokości połowy obiegu biletów bankowych, następn nie jednak stosunek ten został podwyższony i obieg biletów państwowych może wynosić tyleż, co i obieg biletów bankowych.

Jakkolwiek — w myśl przepisów ■— Bank obowiązany jest ogłaszać dwa razy miesięcz-