Magazyn67901

375

GMINA — GODWIN WILLIAM

bierania do organów g. (rady gminnej) przysługuje każdemu obywatelowi bez różnicy płci po ukończeniu 24 lat, niekaralnemu, który zamieszkuje na terytorjum danej gminy co najmniej od roku.

Do prawa piastowania mandatu z wyboru w gminie (członka rady wzgl. zarządu) konieczny jest ponadto dodatkowy wyższy cenzus wieku — mianowicie lat 30 ukończonych.

O ile chodzi o podstawowy charakter terytorjum g. — wyżej cytowane ustawodawstwo stoi w zasadzie na stanowisku g. t. zw. zbiorowej, składającej się z gromad, które stanowią drobniejsze skupienie miejscowe w okręgu g. (wieś, kolonja, osada, folwark i t. d.).

Rada gminna składająca się z 13 do 20 członków (zależnie od liczby mieszkańców g.) jest wybierana na lat pięć i wyłania Zarząd gminny, składający się z wójta, podwój ciego oraz dwóch (wzgl. trzech — w większych gminach) ławników. Wójt pobi :ra za swe czynności stałe wynagrodzenie, uchwalone przez radę. Pracowników gminnych mianuje i zwalnia wójt na podstawie uchwały zarządu. Nominacja i zwolnienie sekretarza gminnego wymaga ponad to zatwierdzenia odpowiedniej uchwały zarządu gminnego — przez starostę.

Do ważniejszych atrybucyj rady gminnej należy m. in. uchwalanie budżetu i świadczeń na rzecz g., stanowienie w sprawach dotyczących majątku gminnego, tworzenie zakładów i instytucyj gminn\ch, wybór zarządu i t. p. Administracja gminna spoczywa głównie w ręku wójta, który obowiązany jest w szeregu ważniejszych spraw opierać swe zarządzenia na uchwałach zarządu.

W pewnych wypadkach ustawa zezwala na wprowadzenie w g. t. z w. wójtów zawodowych o specjalnych kwalifikacjach — powołanych za zgodą władz nadzorczych.

Nadzór nad czynnościami samorządu gminnego sprawuje państwo za pośrednie twem organu wykonawczego, samorządu wyższego stopnia — wydziału powiatowego.

Literatura : Bohr L. dr.: Prawo gromadzkie. Warszawa 1937. — Brzeziński W- dr.: Terytorialny ustrój gminy wiejskiej w Polsce. Warszawa. — ^Jarosxydet-i M. dr.: Samorząd terytorialny w Polsce. Warszawa 1932. — Ustawa z dn. 23. lit. 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. (Dz. U. R. P. Nr. 35 po*. 294).

Stanisław Mmlasziwski.

Goa.

G., portugalska posiadłość na zachodniem wybrzeżu Indyj, jest krajem górzystym o powierzchni 3805 km^a, z 516000 mieszkańców. Produkcja soli, kopalnie manganu. Kolej żelazna łączy port Murmugao z angielsko-indyjską koleją Bombaj—Ban-galore. Stolica Pandżim (Villa Nova de Goa), 18 300 mieszk.

W. Cumplowicz.

Gobi.

G. (po mongolsku „pustynia"; chińskie Szamo t. j. „morze piasku") wsch. część pasa pustyń azjatyckich, zajmuje większą część Mongoł j i, (około 2000000 km*). Stanowi część wielkiej wyżyny o średniej wysokości I 100 m n. p. m., ciągnącej się między Ałtajem i Kentei na płn., a krawędzią wyżyny Tybetańskiej na płd. Na zach. przechodzi w Dżungarję i Takla Makan, a na wsch. przekracza łańcuch Wielkiego Chinganu aż do granic Mandżur j i i Syberji. Kraj ten jest w wodę ubogi, wypływające bowiem ze zboczy górskich rzeki nikną szybko w bezodpływowych, słonych jeziorach, z których największe noszą nazwy: Kara-Ussu, Durgu Nor i Kirkis Nor. Prawie całą pustynię pokrywa skąpa roślinność stepowa. Najcharakterystyczniejszą rośliną jest sek-sauł. Rzadko rosnące drzewa czczone są jako świętość. Miejsc całkowicie pozbawionych roślinności stosunkowo niewiele. Geologicznie mało zbadana. Ze zwierząt występują: dziki koń, dziki wielbłąd, lis i zając. Słabo zaludniona przez koczowników mongolskich, a w płd. części przez chińskich osadników. Gobi przecina droga karawanowa, łącząca Chiny z Syberją i wsch. Turkiestanem. W projekcie linja kolejowa Kiachta-Urga-Kałgan-Pekin, mająca przeciąć pustynię z płn. na płd. Pierwszy przebył Gobi jezuita Gerbillon (1688—1698), potem Patanin, Przewalski, Sven Hedin i inni.

Literatura: Futterer: Geoęraphische Sktzze der Wiiste Gobi.

Petermanns Mitteilungen (tesz. 139 z 1902 r.).

Stefan Przewalski.

Godwin William.

G., ur. w r. 1756, urn. w r. 1836. Był on pierwszym prawdziwym teoretykiem anarchizmu, usiłującym uzasadnić ookład-