490
GÓRNICTWO I HUTNICTWO
W gminie Dobrucowa, Sądkowa i Roztoki położone są tereny gazowe, które do 1922 r. należały do poszukiwawczych. W 1922 r. na kop. Galicyjskiego Karpackiego Towarzystwa w Sądkowej uzyskano pierwsze silne gazy, a w 1931 r< dowiercono pierwszy otwór gazowy w Roztokach (kopalnia Polminu) w głębokości 1043 m ze znaczną produkcją gazu i ciśnieniem około 115 atm. Otwór ten był założony jeszcze w 1920 r. przez spółkę Polski Przemysł Naftowy, lecz nie został przez to przedsiębiorstwo zakończony. Otwór w ciągu 10 lat pozostawał w stanie nieczynnym i dopiero został przez Polmin podjęty i dokończony z doniosłym wynikiem. Na kopalni odwiercono dalej szereg otworów produktywnych, a produkcja kopalni w Roztokach w ostatnich latach wpływa decydująco na zachowanie wydobycia w całym rejonie ja-sielsko-krośnieńskim. W Roztokach wydobyto w latach 1931—1936 przeszło 140 mi 1 jonów metrów sześciennych gazu. Ostatnie dowiercenia w Roztokach (otwory zachodnie) udowodniły, że złoże gazowe ciągnie się dalej ku zachodowi w kierunku Sobniowa.
Zdolność produkcyjna kopalni w Roztokach (na wolny wypływ) wynosi według obliczeń geologów ok. 2 500 m* na minutę. Jeżeli uwzględnić, że ciśnienie złożowe zachowuje się niezmiennie na b. wysokim poziomie, to można dojść do przekonania, że złoże to przedstawia podstawę do rozprowadzenia gazu na dalsze odległości. Buduje się tu gazociąg do rejonu centralnego (Kolbuszowa—Sandomierz—Skarżysko—Radom z odgałęzieniami); przedtem wybudowany został przez Polmin gazociąg do Moście.
Ostatnio uzyskano dobre wyniki produkcyjne w okolicach Sanoka (Strachocina— Górki), istnieją tam już otwory o produkcji ok. 100 m* na minutę, a dotychczas (od 1930 r.) wyprodukowano w tym rejonie przeszło 20 milj. m’ gazu. Kopalnie te w przyszłości (obecnie zapotrzebowanie w tym rejonie jest nieznaczne) połączone z siecią gazociągu jasielskiego będą prawdopodobnie cennem uzupełnieniem produkcji tego rejonu.
Do najbogatszych w gazy złóż poza Borysławiem należą w Karpatach tereny gazowe w Bitkowie. Nie zostały one dotąd należycie wyzyskane ze względu na biak zapotrzebowania w bliskiej okolicy. Bitków posiada złoże gazowe o wielkiej wydajności, przyczem wydobywanie gazu odbywa się zarówno na t. zw. Starej Kopalni, jak i na Dziale, oraz w rejonie czysto gazowym, położonym więcej na północ. Gazy na Starej Kopalni i na Dziale nawiercane są jednocześnie z ropą i eksploatacja ich odbywa się równocześnie. Nawiercane tu ilości gazu były stosunkowo nieznaczne i były łatwo opanowane i zużytkowane na opał na kopalniach.
inaczej przedstawiają się stosunki na „polu gazowem". Odw iercone tu w 1924 r. otwory wykazał^ łączną produkcję przeszło 200 m* na minutę, która z powodu trudności w ujęciu tak wielkich ilości i braku zbytu przez czas dłuższy przeważnie uchodziła w powietrze. Otwory te, odległe od siebie o ok. 2 km, stwierdziły bardzo znaczne na gromadzenie gazów.
Wobec wytworzonej sytuacji władze górnicze były zmuszone zabronić dowiercania na terenie gazowym nowozałożonych otwo rów, następnie zaś w 1925 r., uskuteczniono całkowite zamknięcie otworów dowierco-nych i uchwycenie produkcji gazowej, wskutek czego zapobieżono dalszemu marnowaniu wysokocennego środka opałowego.
Brak poważniejszych odbiorców gazu na miejscu, brak sieci gazociągowej, która umożliwiałaby odprowadzenie gazu do dalszych okolic, spowodowały zamknięcie pokładów gazowych i dalsze wiercenie w poszukiwaniu ropy.
Trudne warunki, wytworzone wielką wy dajnością otworów i uniemożliwienie większego zbytu wobec słabego uprzemysłowienia okolicy, odbiły się oczywiście bardzo ujemnie na kopalnictwie gazowem w Bitko wie i spowodowały osłabienie ruchu wiertniczego.
Należy się spodziewać, że w przyszłości rozbudowa gazociągów do Stanisławowa, Kałusza i Lwowa, stwarzając nowe pojemne rynki dla opału gazowego, wpłynie na rozf-wój przemysłu gazowego na hojnie zaopa-trzonem przez naturę polu gazowem w Bit kowie.
Poza Bitkowein należy wymienić bliską Pasieczną, gdzie otwór Łaszcz otrzymał w lipcu 1927 r. produkcję ok. 200 m* na minutę, stwierdzając tern bogate zapasy gazów ziemnych na nowoodkrytem polu.
Z pomiędzy innych rejonów karpackich większe ilości produkują kopalnie w Ryp-nem, Schodnicy i Grabownicy.
b) Na przedgórzu. Bezpośrednią łączność z Borysławiem dzięki połączeniu gazocią-