Magazyn6�601

842 JERZY V, KRÓL WIELKIEJ BRYTANJI — JEYONS WILLIAM STANLEY

hasłem rządy o charakterze przeważając© konserwatywnym wytworzyły w ostatnich latach panowania J. V na nowo pewną atmosferę stałości politycznej w kraju.

Wśród wszystkich fermentów ery powojennej — znajdujących także charakterystyczny wyraz w literaturze angielskiej tej epoki, zwłaszcza w powieści — osoba króla, opromieniona bogactwem niezrównanego w dziejach doświadczenia, coraz bardziej zyskiwała na powadze, zwłaszcza że przy nowym, luźnym ustroju Imperjum stawała się jedynym widomym łącznikiem pomiędzy jego częściami. Zaś serdeczne, ojcowskie współczucie, z jakiem król towarzyszył wszystkim ciężkim przejściom i doświadczeniom swego ludu w dobie powojennej, zjednywało mu wzrastającą popularność, wyrażoną wreszcie w nader owacyjny sposób na obchodzie 25-lecia jego rządów w r. 1935- W kilka miesięcy później, w styczniu r. 1936, J. V umarł wśród rozkwitłego na nowo dobrobytu w Anglji, ale przy trwającym nadal trwożnym niepokoju w stosunkach międzynarodowych świata.

Literatura: Marriott J. A. R.: Twenty~Five Yeare ofthe Reign of King George V. London 1935.

R. Dy boski.

Jerzy VI, król Wielkiej Brytanji.

J. VI, urodził się w r. 1895 jako drugi syn króla Jerzego V i królowej Marji, a więc tak samo jak ojciec, nie był przez urodzenie przeznaczony do objęcia tronu. Podobnie też jak ojca, zaznajamiano go od młodości przedewszystkiem ze służbą marynarską. W wieku lat czternastu, zarejestrowany jako kadet marynarki, odbył cztery lata wyszkolenia w Osborne i w Dart-mouth, poczem rozpoczął czynną służbę na okręcie linjowym. W wojnie światowej brał udział jako miczman, a później podporucznik: należał do załogi okrętu „Colling-wood“ podczas bitwy jutlandzkiej; niebawem jednak wskutek czterokrotnych ataków ciężkiej choroby kiszek, wymagającej kilku operacyj, musiał opuścić czynną służbę na morzu. Po wyzdrowieniu przeszedł do służby lotniczej w randze kapitana i po odbyciu wyszkolenia uzyskał dyplom pilota. Po zawarciu pokoju wstąpił na uniwersytet w Cambridge, gdzie zajmował się głównie historją, ekonomją polityczną i naukami obywatelskiemi. W r. 1920 otrzymał tytuł księcia Yorku (zwykle nadawany drugiemu synowi króla), a w trzy lata później poślubił szlachciankę ze starej rodziny szkockiej, lady Elżbietę Bowes-Lyon. Z małżeństwa tego pochodzą dwie córki, Elżbieta i Małgorzata.

Dzieląc się z innymi synami króla funkcjami reprezentacyjnemi, które wypada pełnić członkom dynastji, ks. Yorku wcześnie objawił szczególne zainteresowanie sprawami przemysłowemi i położeniem klasy robotniczej. Jako pierwszy prezes założonego po wojnie towarzystwa Industrial Welfare Socieły gorliwie zwiedzał kopalnie i fabryki, badając warunki pracy i organizację opieki społecznej; sam był pierwszym organizatorem wspólnego obozu wakacyjnego dla młodzieży robotniczej i młodzieży elitarnych szkół średnich.

W roku 1924 pogłębił swą znajomość zamorskich posiadłości imperjum przez dłuższą podróż po kolonjach angielskich w Afryce środkowej, a w r. 1926 zwiedził Australję i Nową Zelandję. Ponadto zastępował swego ojca na różnych uroczystościach państwowych w stolicach europejskich, a w Szkocji — ojczyźnie swej małżonki — kilkakrotnie reprezentował koronę na tradycyjnych obchodach narodowych.

Z końcem roku 1936 po dramatycznej abdykacji Edwarda VIII książę Yorku, Albert Fryderyk Artur Jerzy, w 41 roku życia wstąpił na tron i 12 maja r. 1937, w dniu przewidzianym pierwotnie na koronację Edwarda VIII, był uroczyście koronowany jako król Jerzy VI.

R. Dyboski.

Jevons William Stanley.

J. urodził się dn. 1. IX. 1835 ^r- ^w Liver-pool z ojca Tomasza, kupca żelaza, i matki Mary-Ann, córki Williama Roscoe. Początkowe wykształcenie pobierał w latach 1846—1850 w szkole mechaniki w Liver-pool, której kierownikiem był dr. Hodgson, później profesor ekonomiki na uniwersytecie w Edynburgu. W latach 1850—1852 uczęszczał do University College School w Londynie, a w r. 1852 wstąpił na uniwersytet londyński, gdzie studjował chemję i botanikę. W studjach odznaczał się duże-mi zdolnościami i pilnością. W r. 1854 objął stanowisko chemika w mennicy Nowej Południowej Walji w Sydney. W Australji kontynuował swe studja chemiczne i interesował się szczególnie meteo-