69
NIEMCY
31. XII. 1935 (ustawa urzędnicza z 28. VI. 1936 przew iduje nadal możność wyjątków od tej zasady).
Ustawodawstwo usunęło tedy kolejno Żydów od condominium (skoro nie mogą być obywatelami, a więc nie mają praw politycznych, nie mogą być urzędnikami ani sprawować zawodów do których wymagane jest posiadanie obywatelstwa, nie mogą pełnić służby wojskowej), od connubium (skoro nie mogą wchodzić w związki małżeńskie z aryjczykami), od coeducatio (skoro możność uczenia się wspólnie z aryjczykami jest ograniczona). Pozostało im przez pierwsze lata Trzeciej Rzeszy commercium w zakresie działalności prywatno-gospodarczej.
Rok 1938 przyniósł i na tym terenie zdecydowane posunięcia antyżydowskie. Wstępem do nich było rozporządzenie pełnomocnika dla wykonania planu czteroletniego z dnia 26. IV. 1938 nakazujące Żydom zgłoszenie ich mienia ruchomego i nieruchomego, przekraczającego wartość 5 000 marek i przewidujące, że pełnomocnik dla wykonania planu może wydawać zarządzenia „konieczne do zużytkowania podlegającego zgłoszeniu mienia żydowskiego zgodnie z potrzebami gospodarstwa niemieckiego", a więc że państwo może dysponować gospo-darczem przeznaczeniem mienia żydowskiego. Następnie, motywując dalsze zarządzenia antyżydowskie stanowiskiem żydostwa światowego w okresie konfliktu sudeckiego, wydał tenże pełnomocnik rozporządzenie z 12. XI. 1938 zakazujące Żydom prowadzenia przedsiębiorstw handlowych i warsztatów rzemieślniczych i postanawiające likwidację takich przedsiębiorstw do 1. I. 1939. Wedle tegoż rozporządzenia Żyd nie może być od 1. I. 1939 kierownikiem zakładu pracy (Fiihrer des Betrie-bes), co zalegalizowało dotychczasową praktykę. 5. XII. 1938 ukazało się dalsze rozporządzenie pełnomocnika, wedle którego państwo może nakazać Żydom likwidację ii h zakładów przemysłowych oraz posiadłości rolnych i leśnych, zakazało Żydom dysponowania ich posiadłościami rolnemi i leśnemi bez zgody państwa a zezwoliło na pozbywanie złota, srebra, platyny, pereł i szlachetnych kamieni tylko zakładom w tym celu ustanowionym przez państwo. W ten sposób zlikwidowano możność względnie dotąd swobodnej działalności Żydów na terenie gospodarczym, wykańczając system specjalnych praw żydowskich.
c) Pozytywne pojęcie narodu. Ustawodawstwo rasistowskie było wykluczeniem ze spólnoty narodowej pewnej obcej grupy, było zastosowaniem kryterjum określanego jako „rasowe" od negatywnej strony. Pozytywnie kryterjum to nie mogło być zastosowane. Różnolitość rasowa narodu niemieckiego jest zbyt wielka na to. „Narodowy socjalizm wie o tern, że naród nasz składa się z różnych substancy, rasowych. Jest również daleki od tego, by odrzucić to zmie-.szanie rasowe, które ukształtowało obraz całości i życia naszego narodu. Wie, że normalna rozpiętość naszych zdolności uwarunkowana jest wewnętrznem rasowem ukształtowaniem naszego narodu" (Hitler 1. IX. 1933). To też ustawodawstwo hitlerowskie nie wprowadziło bynajmniej pozytywnego kryterjum rasowego do pojęcia obywatelstwa Rzeszy. Obywatelem wedle ustawy z 15. IX. 1935 nie jest jedynie Niemiec krwi nordyckiej. Kryterjum przyznania prawa obywatelstwa jest „krew niemiecka lub rodzajowo pokrewna" (deutschen oder arts-verwandten Blutes) natomiast w zasadzie wprowadzono kryterjum zasługi osobistej. „List obywatelski" (Reichsbiirgerbrief) będą otrzymywali ci przynależni do państwa, krwi niemieckiej lub pokrewnej, którzy „zachowaniem swem dowiedli, że są gotowi i są zdolni do tego, by służyć wiernie niemieckiemu narodowi i państwu". Aż do wydania bliższych przepisów w tej materji uchodzą za obywateli Rzeszy wszyscy przynależni do państwa krwi niemieckiej lub pokrewnej. Również więc przyznanie obywatelstwa nie będzie zależało od cech rasowych, selekcja elity z punktu widzenia rasowego jest raczej zadaniem partji.
Niemniej wprowadzenie zasady zasługi osobistej przy przyznawaniu obywatelstwa wnosi pewien nowy ton i nowy akcent. Akcent ten polega z jednej strony na chęci utworzenia większej homogenicznosci w obrębie grupy obywateli państwa i na podkreśleniu moralnego waloru prawa obywatelstwa, z drugiej zaś strony przez szeroki zakres swobodnego uznania władzy przy przyznawaniu prawa obywatelstwa jest dalszem wzmocnieniem władzy Fuhrera.
Naród nie jest czynnikiem, który wedle zamierzeń rządzących miałby być politycz-