46
zkażdój strony zębem lub innym łatkowatym przydatkiem opatrzone,— zewnętrzne zaś bez przydatków a praytóm zwykle krótsze i węższe; główki 2woreczkowe, we wnątrz wiotne,
SodłuŻDe lub elliptyczne, w podstawie zatokowo - 2łatkowe< ajnik wolny, 3- lub 1-komorowy: komory 2znlążkowe, czasem więcćj- a najrzadziój i-zalążkowe; zalążki obokległe, łękowate; szyjka wzniesiona; główka tępa, czasem 3łatkowa. Torebka błoniasta, 3ścienna, 3- lub jak w jajniku 1-komoro-wa, pękająca po ścianach w 3 łusczyny przegrodonośne; ośka po pęknięciu wolno Btórcząca i uwieńczona szyjką trwałą; komory 1- lub 2- rzadko więcój-nasionowe. Nasiona niby wycinek kuli przedstawiające, osadzone po nad podstawą w kącie wewnętrznym bezpośrednio, ciemne, drobniuchno-ziarnkowato kropkowane; skórka przyrosła do białka mięsistego. Zarodek cokolwiek mimośrodkowy, nitkowaty, łęko-waty; rostek bliski znaczka.
Gat. 1. C. pospolity f A. satiyum Ljn.], także swojskim, domowym lub ogrodowym mianowany. W. Ł 246.— Cebula jajowo-kulistawa, ż gnieżdżącymi się kilkomr pasierbami po-dłużnie-iajowymi, kończyBtymi, nieco łękowatyrai i pootula-nymi właściwą powłoką. Łodyga obła, środkiem ulistniona, 2 — 3', spodem pokryta pochwami gładkiemi, a przed rozkwitnięciem skręcona w obrączkę. Liście 2szeregowe, zwykle 5, szóroko-równowązkie, płaskie, nieco-rynienkowalo złożone, modrawe. Pochwica bardzo długa, dzióbata, całkowita, pojedyncza, biaława, odpadająca. Okółek gęsty, główkowaty, ceouleczkonośny, powstały z 25—30 cebuieczek jajowych, a pomiędzy niemi z niewielą kwiatami błoniasto-przysadkowy-mi. Płatki lancetowate, białawe, gładkogrzbietc. Nitki na-przemian w podstawie z 2ma zębami krótszymi od nich.— Kośnie dziko w Azyi mnićjszój i Afryce południowói, a u nas w ogrodach warzywnych pospolicie uprawiany; kwitnie w maju i czerwcu.
Znana każdemu cebula przenikliwie - odrażającej woni, do dzM dnia ma swoje zastosowanie — już w całości już jako świóży sok, pod nazwi korxenia Ctoanka— radix A11 ii. Jest ona pobudzającą, podniecającą trawienie, pędzącą mocz, wzniecającą poty, -abijającą czerwie wnętrzne i t. p. Zewnętrznie używa się do zadrażnienia skóry, na dojżrzówanie wrie-dzionek i we wrzodach.
# Gat. 2. C. Cebula [A. Cepa Lin.], zwykle Cebulą letnią mieniony. G. S. t. 170.— Cebula kulistawa, mocno przy-płasczona, pojedyncza, cała z łusek mięsistych, a pokryte zeschłą powłoką rudawą lub białą. Łodyga 2—3' aorastająca, dęta, obła, brzuchata, spodem listna. Liście postaci i budowy łodygi, krótsze od mój. Okółek gęsty i kulisty, dłuższy od pochwicy błoniastój, białój i odgiętój. Kwiaty gwiazdko-wate; (datki jajowato-kończyite, białe z grzbietem zielonawym,