Magazyn6301

181

1—2komorowa; nasiona białawe.— Rożnie na Wschodzie i w Europie południowej; kwitnie w maju i czerwcu.

Dostarcza właściwój lipożywicy, tak zwanego a ty raku, sty raksu, etoraku lub słoraksu— »'jrax v. storax; wszelako nigdy rosnący w Europie, ale tylko w Syryi i Palestynie. Znamy jego 4 odmian: «. to ziarnkach— s. in grania v. albus najlepszy lecz rzadki; «. to migdał-kach— s. ainygdaloideus równie dobry i rzadki; ». trzcinny— s. Calamites pakowany w trzcinę, dużo podlejszy; oraz s. pospolity — s. vulgaria v. scobs styracina pomięszany z trocinami różnych drzew wonnych, najpodlójszy lecz najzwyczajniejszy dziś. Używanym bywa z powodu milój woni na zgłowiu — na kadzidła lekarskie, oraz wchodzi w skład niektórych wymoczów wyskokowych, plastrów i balsamów.

Gat. 2. S. Będźwin [S. Benzoin Dryandr.]. W. 1.123. — Drzewo nio wielkie; z koroną strojną; z gałązkami obłe-mi, kasztanowatemi i nagiemi; a pędami delikatnie rdzawo opilśnionymi. Liście na '/„calowych ogonkach, podłużnie-jajowate, długo zaostrzone, niewyraźnie wykrawane, (6" i 2'//'), spodem— zarówno z ogonkami, z szypułkami i maleńkimi przysadeczkami— białawo ©pilśnione, z wyjątkiem nerwów rudawych. Kwiatki w gronach krótszych od liści, białe, ²/₃" długie, na zewnątrz opilśnione; o 4—5ciu łatkach wąziuchnych i tępych; o pręcikach 8—lOciu, na nitkach podstawami zrosłych i omszonych, a z główkami lworeczkowe-mi; o znamieniu kończystóm. Pestczak niepękający, drzewiasty, przygnieciono - kulisty, białawo - cisy, pomarszczony; z pestką orzeszkowatą, rudo - kasztanowatą, o 6ciu prążkach jaśniejszych; z nasieniem rdzawóm, z plamką sróbrzystą na Loku. — Pospolity na Sumatrze, Borneo i Jawie; kwitnie od grudnia do maja.

Po nacięciu pnia, sączy się zeń ciecz balsamiczna krzepnąca, znana jako iywica będświnouia lub będźuiin— resina Benzoes v. Asa dulcis v. Benzoes, najwięcój ceniona jako kadzidło dla przyjemnój woni wanieliowój, wchodząca dziś jeszcze w skład niektórych lóków złożonych zewnętrznych; służąca przytóm do przyrządzania namoczu wyskokowego, który z wodą zmięszany daje tak zwane mliko panieńskie— lac vir-ginum, używane do mycia celem otrzymania pięknój płci. Prócz tego wydobywany z niój kwas będźwinowy— acidum benzoicum, zadawanym bywa w wielu cierpieniach błon śluzowych.

RODZINA LIK.

StroiczJcowate [Lobeliaceae Endl.].

Kwiaty obu- rzadko rozdzielno - płciowe, mniój więcćj nieumiarowe, już w gronach, kłosach a rzadziej w baldaszko-gronach lub prawie w główkach, już pojedyncze. Kielich z rurką bąó w części bąć w całości zrosłą z jajnikiem, a nawet niekiedy ponad niego wydłużoną; z krajem 5wrębnym,