page0051

KIERUNKI I METODOLOGIA BADAN TERMINOLOGIA

Podejmowano zagadnienia teoretyczne związane z funkcjonowaniem nazw własnych w systemie językowym i społecznym, m.in. w zależności od zasięgu wspólnot językowo-komunikatywnych, z problemem statusu proprialnego niektórych typów nazw i wyrażeń nazywających (jak nazwy terenowe, nazwy mieszkańców, opisowe określenia osób), wreszcie z problemem liczby mnogiej nazw własnych.

Zaznaczyło się zainteresowanie gramatycznymi właściwościami nazw własnych w porównaniu z wyrazami pospolitymi.

Wiele opracowań poświęcono nazwom miejscowym i osobowym na obszarach mieszanych i zjawiskom wzajemnych wpływów językowych. Podjęto też badania porównawcze nad imionami indoeuropejskimi i nazwiskami słowiańskimi.

Prowadzone były badania nad nazwami własnymi w utworach literackich u autorów takich jak A. Mickiewicz, J. Iwaszkiewicz, S. Mrożek i wielu innych.

Badano ponadto nazwy zwierząt, wytworów działalności ludzkiej, gwiazd i zjawisk meteorologicznych.

Zajmowano się zagadnieniami poprawnościowymi dotyczącymi pisowni i odmiany nazw własnych polskiego i obcego pochodzenia.

Wielokierunkowość badań nad polskimi nazwami własnymi wymagała zastosowania, a właściwie wypracowania, odpowiednich metod badawczych. Są one bardzo zróżnicowane w zależności od celów, jakie stawiali sobie autorzy.

Doskonalono metody historyczno-językowej analizy nazw własnych prowadzące do objaśnienia ich genezy i etymologii. Przy analizie pochodzenia i/lub etymologii jednej nazwy uwzględniano coraz większą ilość danych językowych, w tym także porównawczych, nadając badaniom charakter studiów mikrofilologicznych.

W zakresie analizy słowotwórczej nazw własnych i badania procesów ewolucyjnych systemu nazewniczego zaznaczył się wpływ pojawiających się w ostatnim pięćdziesięcioleciu kierunków językoznawczych, jak stru-kturalizm, gramatyka generatywna (składnia predykatowo-argumento-wa), a ostatnio językoznawstwo kognitywne i rozwijająca się w jego ramach nauka o wartościach i języku wartości (semantyka aksjologiczna) oraz językoznawstwo kulturowe.

Podstawowym problemem metodologicznym w badaniach nad nazwami własnymi stała się analiza językowa, zwłaszcza słowotwórcza, nazw miejscowości i osób, co pozostawało w ścisłym związku z objaśnieniem genezy nazw. Pojawił się też problem objaśnienia zja-