page0054

30 Ryby.

30 Ryby.

......Vk.....

Ryc. 18. Schemat krążenia krwi u ryb: a — mały obieg, b—komora serca, c — przedsionek, d—żyły, e — tętnice, /— wielki obieg krwi.

Ryc. 17. Przecięcie podłużne płotki: ó*, pęcherz pławny, złożony z 2 części, oc—przełyk, l—kanał powietrzny pęcherza pławcego.

Narządy oddychania. W bocznych ściankach gardzieli znajduje się z każdej strony 5 (rzadko 6 lub 7) szpar skrzelowych, które prowadzą z jamy gębowej do jamy skrzelo-wej, zamkniętej od zewnątrz fałdem

Ryc. 16. Głowa ryby (śledzia), otwarta dla pokazania skrzeli: i-łuk skrzelowy, 2—skrze-ia, 3—droga z pyszczka do skrzeli, 4—oczodół.

skórnym z płytkami kostnemi (pokrywa skrzelowa). Pokrywa ta jest ruchoma i za jej wolnym (tylnym) brzegiem znajduje się szparowaty otwór skrzelowy zewnętrzny. W jamie skrzelowej z każdej strony gardzieli na 4 lukach skrzelowych osadzone są s kr żela (ryc. 16), złożone z cienkich Spiczastych listeczków, ułożonych grze-bykowato i zaopatrzonych obficie w naczynia krwionośne.

U niektórych ryb (chrząstkowatych) pokrywa skrzelowa jest nieruchoma, ale posiada zato 5—7 otworów, widocznych z boków ciała za głową.

Również w przedniej części ciała znajduje się p ę« cherz pław-n y, pojedyń-czy albo podwójny, grubo-śdenny worek (ryc 17), na pełniony powietrzem, zwykle zamknięty, rzadziej połączony kanałem z przełykiem. Ścianki jego za wierają liczne włókna mięśniowe i dzięki nim pęcherz może się kurczyć albo nadymać. Pozwala to rybie zmieniać swój ciężar gatunkowy i w ten sposób utrzymywać się bez ruchu w równowadze na dowolnej wysokości, wznosić się lub opadać, a także przystosowywać się do ciśnienia na różnych głębokościach.

U niektórych ryb pęcherz pławny posiada na wewnętrznej powierzchni fałdy i służy jak prawdziwe płuco do oddychania. Jednakże obok tego ryby takie mają zawsze i skrzela i dlatego noszą nazwę d w u d y-s z n y c li.

Narządy krążenia: serce składa się tylko z jednego przedsionka i jednej komory i zawiera tylko krew żylną, która wchodzi z żyły głównej do przedsionka, stamtąd przez komorę do skrzeli i ze skrzeli już, nie wracając do serca, rozchodzi się jako tętnicza po całem ciele. Krążenie więc jest pojedyncze, ale zato zupełne (niema mieszania się

krwi w sercu). Krew ma temperaturę zmienną i barwę czerwoną.

Nerki parzyste znajdują się zawsze; natomiast właściwego pęcherza moczowego nie bywa nigdy.

Rozmnażanie się ryb. Ryby są przeważnie jajorodne, tylko niektóre rekiny wydają żywe potomstwo. Samce noszą nazwę mleczaków, samice ikrzaków, jaja zaś składane zowią się ikrą. Jaja