55
rzy są wypchani rozmaitymi naukami, a których nie mogą strawić? Nie. Należy być ludźmi. Ażeby nimi zostać, trzeba się o to starać w ciągu całej młodości.
Waszym obowiązkiem, jak również obowiązkiem waszych rodziców i wychowawców jest ułatwić i zdobyć rozwój zupełny waszych zdolności duchowych i fizycznych. A zdolności jednego rodzaju nie powinny upośledzać zdolności drugiego rodzaju, albowiem jedne i drugie są potrzebne do życia i do powodzenia.
Młodzieniec przepełniony wiadomościami po-wierzchownemi, który dziesięć lub piętnaście lat ślęczy nad książkami, a pogardza ćwiczeniami ciała i pełnią zdrowia, jest tak samo nierozsądnym, jak pa-lobek, który nie dba o wiedzę, a czci tylko brutalną siłę.
Oba rodzaje wychowania powinny się łączyć i wspomagać wzajemnie. Anglicy do niedawna byli jedynymi, którzy to dobrze zrozumieli i stąd pochodzi ich wyższość w świecie, ich powodzenie, ich osiąganie celów, ięh bogactwo.
Tak więc w wychowaniu rozwój fizyczny i rozwój umysłowy muszą być traktowane na stopie zupełnie równorzędnej.
Oczywiście, iż później, przy wyborze zawodu, zależnie od rodzaju zatrudnienia, będzie potrzebniejszy jeden niż drugi. Lecz wówczas, kiedy się człowiek przygotowuje dopiero do życia, niewiadomo, który rozwój będzie potrzebniejszym. Należy zatem przygotować tak jeden, jak. drugi.
✓