page0016

zwiastowało idee ogólnego wychowania rodzaju ludzkiego i położyło fundament pod właściwą szkołę ludową, pospolitą. »Idąc tedy nauczajcie wszystkie narody* (Mat. 28, 19). »Za-niechajcie dziaLek, a nie zabraniajcie im przychodzić do mnie« (Mat. 19, 14). Tak zadanie wychowawcze stało się uniwer-zalnem, każdy stan, każda płeć ma prawo do wychowania nikt nie może być od niego wykluczonym. Do rozwiązania tego tak wspaniałego zdania, postanowił Chrystus Pan Kościół, a historya wychowania dowodzi, że mu we wszystkich czasach odpowiednio do okoliczności sprostał. Powstały przeróżne zakłady wychowawcze albo szkoły tak niższej jak i wyższej kategoryi i wielki zastęp uczonych mężów pracował na niwie wychowania bądź praktycznie, bądź teoretycznie, bądź w obu kierunkach równocześnie. Tak z jednej strony rozwinęła się chrześciańska praktyka wychowawcza, z drugiej zaś strony chrześciańska teorya wychowawcza, która na praktyce oparte zasady uporządkowywała, jakoteź starała się je utwierdzić. Im większe znaczenie wskutek wszechstronnego rozwoju socyalnego życia osiągało wychowanie tak u pojedynczych ludzi jak też i u całych krajów i narodów, tern częściej stawało się wychowanie przedmiotem gruntownych badań i umiejętnych rozpraw. Tak rozwinęła się osobliwie w nowszych czasach umiejętność wychowawcza, która zasady wychowania, jakie nam podają bądź utrwalona praktyka bądź rozsądne myślenie, stara się systematycznie, t. j. według stałych prawideł, uporządkować i umiejętnie stwierdzić ścisły związek teoryi z praktyką, wytrwałe ćwiczenie i niezmordowane studyum prowadzą do sztuki wychowania, która wiedzę w czyn przemienia i potrafii jak najskuteczniej rozwiązać zadanie wychowania.

2. Umiejętność wychowania nazywa się pedagogią¹). Przez nią rozumiemy systematyczne przedstawienie praw i

^]) Słowo to pochodzi z greckiego. Paidagogos pierwotnie oznaczało przewodnika chłopców, który prowadził dzieci bogatych do szkoły. Wcześnie już jednak otrzymało to słowo znaczenie od duchowego prowadzenia i kierowania chłopcami, a potem przeniesiono je na nauczycieli wogóle. Pedagogia tedy jest nauką o du-chowem przewodnictwie, t. j. o wychowaniu dzieci.

http://rcin.org.pl